1.1 Voor niks gaat de zon op

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat wordt er onderzocht bij het vak economie?

Lesdoelen

• Je kunt de economische begrippen schaars goed, vrij goed, middelen, behoeften, zelfvoorziening, consument en consumptiegoed herkennen in praktijksituaties en toelichten.
  
• Je kunt de vier productiefactoren onderscheiden.
  
• Je kunt het verschil uitleggen tussen een consumptiegoed en een kapitaalgoed. 

Productiefactoren

• Middelen die je nodig heb om een goed of dienst te kunnen produceren.
  
• Kapitaal =goederen die bij productie nodig zijn
  
• Arbeid = werknemers
  
• Natuur = lucht/grond/(regen)water
  
• Ondernemerschap = eigenaar van het bedrijf 

Aan de slag

Maken: opdracht 2 en 3 

Tijd: 5 minuten

Klaar? Bedenk bij elke productiefactor eigen voorbeelden

Schaarse goederen en vrije goederen

• Goed = tastbaar
  
• Dienst = niet tastbaar
• 
  Schaarse goederen = hier productiefactoren voor nodig
  
• Vrije goederen = geen productiefactoren voor nodig

De behoeften van mensen

• Wat zijn behoeften?
  
• Wensen 
• Om in je behoeften te voorzien heb je middelen nodig:
  
• Tijd & geld
• 
  KEUZES MAKEN! 

Zelfvoorziening en consumeren

• 2 mogelijkheden om in je behoeften te voorzien:
  
• Zelfvoorziening = maken = tijd
  
• Consumeren = kopen = geld
  
• Consument = iemand die iets koopt
  
• Consumptiegoed = goederen waarmee een consument in zijn behoeften voorziet
  

Welke productiefactoren wordt gemaakt met andere productiefactoren?

1. natuur
2. arbeid
3. kapitaal
4. ondernemerschap

Goed

Dienst

Kapper

Openbaar vervoer

Autofabrikant

Uitgeverij schoolboeken

Middelbare school

Producent van lcd-tv's

Wat zijn jou middelen?

1. je behoeften
2. je inkomen en spaargeld
3. het aanbod in de winkels

Kapitaal

Arbeid

Natuur

Ondernemerschap

Geen productiefactor

Oven in een restaurant

Oven bij jou thuis

Auto waarmee de post bezorgd wordt

Auto van je moeder

Postbezorger

Het water in een parkvijver

Koelwater bij een kerncentrale

Computer bij de Rabobank

Hoe geef je antwoord?

• Antwoorden in hele zinnen
• Vraag herhalen in je antwoord 
• Leg de begrippen uit

Aan de slag

• Wat? 1.1: 5 tm 8, 10, 11, 13 tm 15
• hoe? Eerste 5 minuten in stilte
• Klaar? Nakijken 

Lesdoelen

• Je kunt de economische begrippen schaars goed, vrij goed, middelen, behoeften, zelfvoorziening, consument en consumptiegoed herkennen in praktijksituaties en toelichten.
  
• Je kunt de vier productiefactoren onderscheiden.
  
• Je kunt het verschil uitleggen tussen een consumptiegoed en een kapitaalgoed.