Verslaglegging les 6

• Analisten
• MBO
• Studiejaar 2

Bronvermelding

Les 6 (verslaglegging)

CH4.2 en BM4.2

25-10-2022

Leerdoelen

• Je kunt het doel van bronvermelding benoemen. 
• Je kunt uitleggen wat we bedoelen met plagiaat en fraude. 
• Je weet wat de APA-richtlijnen zijn en waar je deze kunt raadplegen. 
• Je kunt het verschil uitleggen tussen citeren en parafraseren. 
• Je weet hoe je een bron vermeld in een lopende tekst. 

De komende twee lessen gaan we het hebben over bronvermelding. Wat weet jij over bronvermelding?

 Bronvermelding

Wanneer je een verslag, artikel of boek schrijft maakt je waarschijnlijk gebruik van bronnen. Wanneer je boeken of andere informatiebronnen gebruikt, mag je de tekst niet zomaar overnemen. 

Wanneer je geen bronnen vermeld, pleeg je plagiaat. Je pleegt plagiaat wanneer je (bedoeld of onbedoeld) stukken tekst, ideeën of redeneringen  van iemand anders overneemt en het presenteert als eigen werk. 

 Bronvermelding

Plagiaat is een vorm van fraude. 

Een ander woord voor fraude is misleiden. Je doet zaken anders voor dan ze zijn. 

Plagiaat wordt vooral op hogescholen en universiteiten als een zeer ernstig vergrijp aangerekend. Het kan er zelfs toe leiden dat je wordt uitgeschreven. 

Bekijk het filmpje op de volgende dia over plagiaat. 

Welke van de onderstaande opties wordt gezien als plagiaat (wanneer geen bronvermelding wordt toegepast)?

1. Alleen knippen en plakken
2. Knippen en plakken, vertalen
3. Knippen en plakken, vertalen en herschrijven
4. Knippen en plakken, herschrijven

Wat bedoelen we met citeren?

1. Een deel van de tekst letterlijk overnemen
2. Een deel van de tekst in eigen woorden weergeven
3. Een deel van de tekst vertalen

Wat bedoelen we met parafraseren?

1. Een stuk tekst vertalen
2. Een stuk tekst herschrijven (in eigen woorden zetten)
3. Een deel van de tekst letterlijk overnemen

Bronvermelding is alleen verplicht bij citeren, niet bij parafraseren

1. Waar
2. Niet waar

 Bronvermelding

Je wil plagiaat dus voorkomen. Tip: noteer vanaf het begin alle bronnen die je gebruikt hebt bij het schrijven van een stuk tekst. Wanneer je achteraf op zoek moet naar de bronnen kost dit veel tijd, moeite en vaak zijn de bronnen niet meer precies terug te halen (been there, done that...). 

Bekijk het filmpje op de volgende dia. 

In het filmpje wordt het doel van bronvermelding genoemd (3 dingen). Welke zijn dit?

 Bronvermelding

Bronnen worden vermeld is een bepaalde stijl. Dit maakt dat de bronvermelding over de hele wereld herkenbaar is. Er zijn meerdere stijlen. Hier op school maken we gebruik van de APA-richtlijnen. 

De APA-richtlijnen worden uitgelegd in een handleiding: 'De APA-richtlijnen uitgelegd'.

Door op de link in de volgende dia te klikken, kom je bij de online handleiding. 

www.auteursrechten.nl

 Bronvermelding

Zoals je wellicht gezien hebt is de handleiding een document van 138 pagina's. Deze hoef je natuurlijk niet uit je hoofd te kennen. Je kunt de handleiding erbij pakken wanneer je bronnen moet vermelden en wilt opzoeken hoe je dat doet. Voor iedere soort bron (boek, artikel, website etc.), zijn bepaalde regels. 

Wil je een kort overzicht van de handleiding, gebruik dan de verwijswijzer (link op de volgende pagina). 

www.auteursrechten.nl

 Bronvermelding

In de verwijswijzer wordt heel beknopt uitgelegd hoe je veelvoorkomende bronnen juist vermeld.

We bespreken de meest voorkomende bronnen en hoe je deze vermeld. Laten we bij het begin beginnen... 

 

 Bronvermelding

Je vermeld de bron in: 

• De tekst (kort, vaak alleen achternaam en jaartal)
• En in de bronnenlijst (apart hoofdstuk na de hoofdtekst, maar voor de bijlagen)

Wanneer iemand je tekst leest weet diegene welke bron voor welk deel van de tekst is gebruikt (elke zin kan een andere bron hebben bijvoorbeeld). Wil de lezer de volledige bron weten, is deze terug te vinden in de bronnenlijst. 

 

 Bronvermelding

We beginnen bij bronnen (verwijzingen) in de tekst. 

Je kunt op twee manieren gebruik maken van een bron: 

1. Citeren: letterlijk overnemen wat een stuk tekst 
2. Parafraseren: in eigen woorden weergeven van een stuk tekst (herschrijven)

Hoe je de bronnen noteert in de lopende tekst wordt uitgelegd in het filmpje op de volgende dia. 

 Bronvermelding

Mocht je een uitgebreidere uitleg willen, bekijk dan de filmpjes in de volgende dia's (optioneel). 

 Bronvermelding

Standaard worden auteur, jaartal (of z.d. wanneer er geen jaartal bekend is) en eventueel paginanummers in de tekst genoemd. Alle overige gegevens worden in de bronnenlijst genoemd. 

De bronvermelding komt in de lopende tekst. Dat kan aan het begin of einde van een zin zijn, maar ook halverwege. Zolang voor de lezer maar duidelijk is welk gedeelte tekst van jezelf is en welke gedeelte gebaseerd op een bron. 

 Bronvermelding

Voorbeeld: 

Prokaryoten zijn het eerst ontstaan. De naam prokaryoot betekend ‘voor de kern’. De eukaryote cellen zijn pas later ontstaan. Eukaryoot betekend ‘ware kern’ (Ridder & Van der Borght, 2012).

Herhaaldelijke bronvermelding kan als storend voor de lezer ervaren worden. Je zou dan het volgende kunnen doen: 

Deze paragraaf is gebaseerd op hoofdstuk 2 uit Elementaire microbiologie van Harrewijn (2006).

 Bronvermelding

Raadpleeg de handleiding bij uitzonderingen zoals: 

• Meerdere bronnen met dezelfde auteur en jaartal
• Ontbrekende auteur
• Meerdere auteurs
• Persoonlijke communicatie 

Wat bedoelen we met persoonlijke communicatie? Zoek het op in de handleiding en beantwoord de vraag in de volgende dia. 

Wat bedoelen we met persoonlijke communicatie?

Afsluiting

Dit was de eerste les over bronvermelding. In de volgende les gaan we het hebben over de bronnenlijst. 

Mocht je vragen hebben, laat het weten aan je docent!