Les 6: Politiek in jouw omgeving

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Macht

Maatschappijleer BK 3 - les 6

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...ken je de begrippen gemeente, burgemeester, wethouder, college van B&W, gemeenteraad. (R)

...weet je hoe de politiek in jouw gemeente werkt. (R/T1)

...weet je wat de taken van de gemeente zijn. (T1)

Wat is wat?

Dikgedrukt = een begrip

schuin = moeilijk woord

uitleg van begrip

Hierin staat de uitleg van het begrip. Schrijf het begrip en de betekenis op in je schrift.

uitleg van moeilijk woord

Hierin staat de uitleg van het moeilijke woord. Schrijf het op in je schrift.

uitleg

Hierin staat de uitleg over een bepaald onderwerp.

De gemeente

Op 1 januari 2021 zijn er in totaal 352 gemeenten in Nederland. 

Allemaal hebben ze hun eigen kenmerken, problemen en belangen.

De gemeente

Iedere stad of dorp maakt dus deel uit van de gemeente. Deze bestaat uit:

• De gemeenteraad.
• De wethouders.
• De burgemeester.

gemeenteraad

Hierin zitten de volksvertegenwoordigers van de gemeente. Zij stemmen over belangrijke besluiten en zij controleren het college van B&W.

wethouder

Zijn de ministers van de gemeente. Ze hebben een deel van de politieke verantwoordelijkheid in de gemeente. 

burgemeester

Is vergelijkbaar met de minister-president. Hij/zij is het hoofd van de gemeente en voorzitter van de gemeenteraad. Wordt benoemd door de minister van Binnenlandse Zaken (voor 6 jaar) en beëdigd door de koning. 

gemeente

Het bestuur van de stad en omliggende dorpen. In Nederland hebbenb we 352 verschillende gemeenten (met elk hun eigen bestuur).

In welke gemeente woon jij?

De gemeenteraad

De inwoners van de gemeente mogen elke vier jaar stemmen welke partijen er in de gemeenteraad komen. 

Naast de bekende partijen, doen er ook vaak lokale partijen mee aan deze verkiezingen. De gemeenteraad heeft twee taken:

1. Stemmen over belangrijke besluiten.
   
2. Controleren van het college van B&W.

gemeenteraad

Hierin zitten de volksvertegenwoordigers van de gemeente. Zij stemmen over belangrijke besluiten en zij controleren het college van B&W.

lokale

Ander woord voor plaatselijk, binnen een regio. Dus binnen een gebied.

00:36

Hoe komt de gemeenteraad aan raadsleden?

1. Zij worden gekozen door de Tweede Kamer.
2. Zij worden gekozen door de koning.
3. Zij worden gekozen door de inwoners van de gemeente.
4. Zij worden gekozen door de burgemeester.

01:03

Wie moet de plannen van de gemeenteraad uitvoeren?

1. De koning
2. De Tweede Kamer
3. De burgemeester
4. De wethouder

01:17

Waar of niet waar?
Als je lid bent van de gemeenteraad heb je ook een gewone baan.

1. Waar
2. Niet waar

01:31

Waar houd de gemeenteraad zich mee bezig?

1. Met plannen die belangrijk zijn voor de gemeente.
2. Met het kiezen van een burgemeester.
3. Met het uitvoeren van plannen in de gemeente.
4. Met het kiezen van het nieuwe kabinet.

Welke politieke partijen zijn vertegenwoordigd in jouw gemeente?

Welke lokale politieke partijen doen er mee in jouw gemeente?

Welke landelijke politieke partijen doen er mee in jouw gemeente?

De wethouders

Voor het dagelijks besturen van de gemeente zorgen de burgemeester en wethouders. De wethouder heeft een eigen werkterrein, zoals milieu of cultuur of sport of jongerenbeleid, etc. Hij/zij is verantwoordelijk voor de uitvoering van de plannen in de gemeente.

wethouder

Zijn de ministers van de gemeente. Ze hebben een deel van de politieke verantwoordelijkheid in de gemeente. 

De burgemeester 

De burgemeester is heel belangrijk in de gemeente. 

1. Hij/zij is de voorzitter van het college van B&W én de gemeenteraad. 
2. Hij/zij is de eerste vertegenwoordiger van de gemeente. 
3. Verantwoordelijk voor de veiligheid en openbare orde. Hij/zij is dus het hoofd van de politie en brandweer. Ook heeft hij/zij de leiding bij noodsituaties.
   

burgemeester

Is vergelijkbaar met de minister-president. Hij/zij is het hoofd van de gemeente en voorzitter van de gemeenteraad. Wordt benoemd door de minister van Binnenlandse Zaken (voor 6 jaar) en beëdigd door de koning. 

voorzitter

Persoon die de leiding heeft over een vergadering.

openbare orde

Alles wat er buiten op straat gebeurd. Als er bijvoorbeeld mensen zijn die rellen (dingen kapot maken), dan is dat een verstoring van de openbare orde. 

noodsituatie

Een gebeurtenis waarbij er groot gevaar is.

Wie is de burgemeester in jouw gemeente?

Wat is géén taak van de burgemeester?

1. Beslissen met welke plannen hij/zij het eens is.
2. Een vergadering van de gemeenteraad voorzitten.
3. Het openen van een nieuw museum.
4. Ingrijpen bij een uit de hand gelopen demonstratie.

Artikel

Burgemeester Groningen weigert club Koemannen

De oefenwedstrijd tussen FC Groningen en Everton hangt aan een zijden draad. Burgemeester Peter den Oudsten wil de wedstrijd op 22 juli verbieden. Met de club van Ronald en Erwin Koeman komen honderden supporters mee naar Groningen. De burgemeester maakt zich grote zorgen over de openbare orde en veiligheid. Den Oudsten heeft donderdag de gemeenteraad laten weten dat de wedstrijd niet door kan gaan.

Bron: Dagblad van het Noorden, 2017

hangt aan een zijden draad

Er zijn nog kansen, maar het scheelt weinig.

supporters

Mensen die een club/partij/etc. steunen.

Welke taak van de burgemeester is van toepassing op het nieuwsartikel?

1. Het voorzitten van het college van B&W.
2. Het vertegenwoordigen van de gemeente.
3. Het handhaven van de openbare orde en veiligheid.
4. Het nemen van de leiding in een noodsituatie.

Het college van B&W

Alle wethouders en de burgemeester noemen we samen het college van B&W. Samen zijn zij verantwoordelijk voor het dagelijks besturen van de gemeente.

• Zij moeten taken uitvoeren van de landelijke overheid.
• Zij moeten taken uitvoeren van de gemeente.

college van B&W

B = burgemeester

W = wethouder

Het is de burgemeester en wethouders samen. Zij zijn verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van de gemeente.

Hoe noemen we de burgemeester en wethouders samen?

1. Het college van W&B.
2. Het college.
3. De gemeenteraad.
4. Het college van B&W.

gemeenteraad

Hier zitten de volksvertegenwoordigers van de gemeente. In elke gemeente zijn verschillende partijen die hun vertegenwoordigers hier hebben zitten. Ook hier zijn de 'aantal zetels' verdeeld over de gemeenteraad.

gemeenteraad

Hier zitten de volksvertegenwoordigers van de gemeente. In elke gemeente zijn verschillende partijen die hun vertegenwoordigers hier hebben zitten. Ook hier zijn de 'aantal zetels' verdeeld over de gemeenteraad.

spreekstoel

Hier staat de burgemeester of wethouder die praat tegen de gemeenteraad.

burgemeester en wethouders

Hier zitten de wethouders (de mensen die de gemeente dagelijks besturen) en de burgemeester (de voorzitter van de gemeente).

spreekstoel

Hier staat de persoon die praat tegen de gemeenteraad en college van B&W.

Wie zit waar bij de gemeente Den Haag?

Gemeenteraadslid.

Burgemeester

Wethouder

Bekijk het schema hieronder. 

Vul de woorden in op de goede plek.

College van B&W

burgemeester

gemeenteraad

wethouders

legt verantwoording af aan

controleert

kiezers

Geef twee voorbeelden van dingen die je moet regelen bij het gemeentehuis.

Wie wordt er gekozen door de mensen die in de gemeente wonen?

1. de burgemeester
2. de gemeenteraad
3. de ambtenaren
4. de wethouders

Welke twee taken heeft de gemeenteraad?

1. Stemmen over besluiten en het college van B&W controleren.
2. Stemmen over besluiten en de burgemeester benoemen.
3. Het college van B&W controleren en plannen uitvoeren.
4. Plannen uitvoeren en de burgemeester benoemen.

Waarom is het belangrijk dat de gemeenteraad een controlerende taak heeft?

Waarom is het belangrijk dat de gemeenteraad een kan stemmen over plannen?

Wie voert de plannen van de gemeenteraad uit?

1. De wethouder
2. De burgemeester
3. De minister
4. De burger van een stad

Met wie kan je de wethouder vergelijken?

1. Met de burgemeester.
2. Met een lid van de gemeenteraad.
3. Met de minister.
4. Met de minister-president.

In de onderstaande tekst ontbreken een aantal woorden. Kies uit de woorden hieronder en zet ze op de goede plek.

De gemeente wordt bestuurd door de ............................... die ....................... over belangrijke besluiten en het .......................................... controleert. De burgemeester wordt benoemd door de ..................... Samen met de wethouders voert hij deze besluiten uit en regelen de ................................ zaken. 

gemeenteraad

burgemeester

wethouders

regering

beslist

dagelijkse

college van B&W

Begrippen uit deze les

• burgemeester
• wethouder
• gemeenteraad
• gemeente

• lokaal
• voorzitter
• openbare orde
• noodsituatie
• hangt aan een zijden draad
• supporter

Het hoofd van de gemeente noemen we de ...

1. wethouder
2. burgemeester
3. koning
4. gemeenteraadslid

De persoon die de verantwoordelijk is voor een deel van het gemeentebestuur is de ...

1. wethouder
2. burgemeester
3. koning
4. gemeenteraadslid

De persoon die het college van B&W controleert noemen we het ...

1. wethouder
2. burgemeester
3. koning
4. gemeenteraadslid

Leg in je eigen woorden uit hoe het bestuur van de gemeente werkt.

Noem de taken van de gemeente.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over de lesstof die je niet goed hebt begrepen.