Woordenschat H6 en herhaling H5

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Woordenschat H6

DOEL

Woordraadstrategieën gebruiken om achter de betekenis van onbekende woorden te komen.

- synoniemen

- omschrijving

- voorbeeld

- tegenstelling

- bekend woorddeel

Herhaling H5 woordenschat

• Overdrijving: iets groter, mooier, erger of beter maken om de nadruk te leggen op iets. 
• Ironie: op een spottende manier iets zeggen om te laten weten dat het niet series is bedoeld. 

Voorbeelden: 

Overdrijving: De toetsweek duurt eindeloos. 

Ironie: Handig hoor, dat je blijft praten terwijl de docent al heeft gevraagd om stilte. 

Is in de zin sprake van overdrijving of ironie?
"Mijn nieuwe vriendje is zo schattig dat ik hem wel kan opeten."

1. Overdrijving
2. Ironie

Is in de zin sprake van overdrijving of ironie?
"Toen Mariëlle hoorde dat ze met vriendinnen op vakantie mocht, kon je haar duizend kilometer verderop horen gillen van blijdschap."

1. Overdrijving
2. Ironie

Is in de zin sprake van overdrijving of ironie?

'Dit is fijn', zei de kroegbaas, toen de biervaten allemaal leeg bleken te zijn, terwijl de bar vol zat met dorstige klanten.

1. Overdrijving
2. Ironie

H6 woordenschat

Alle strategieën die je het afgelopen jaar hebt geleerd om woordbetekenissen of figuurlijk taalgebruik te begrijpen.

• Woordraadstrategieën: synoniemen, omschrijvingen, voorbeelden, tegenstellingen, voorvoegsels (De Brug + H1 woordenschat). 
• Figuurlijk taalgebruik: uitdrukkingen (H3 woordenschat)
• Homoniemen: woorden met 2 of meer betekenissen (H4 woordenschat)
• Overdrijving/ironie (H5 woordenschat) 

Theorie woordraadstrategieën

SYNONIEM

 Synoniemen zijn twee of meer verschillende woorden met (ongeveer) dezelfde betekenis.

Soms staat er een synoniem van een onbekend woord in de tekst, je kunt de betekenis van het onbekend woord dan raden.

Synoniemen zoeken

Twee verschillende woorden die precies hetzelfde betekenen.


patat - friet

Kies het juiste synoniem voor

bedreigend

1. gewoon
2. grimmig
3. tenslotte
4. bijstaan

Klaas heeft exact hetzelfde boek.

Synoniem voor exact:

1. absoluut
2. precies
3. anders
4. jeans

Ik loop de route in circa een uur.

Synoniem voor circa:

1. precies
2. snel
3. ongeveer
4. kilometers

Omschrijving zoeken

Een omschrijving is een woord of zijn woorden waarmee verteld wordt wat iets is.

Wanneer er in een tekst een omschrijving van een onbekend woord staat, kan de betekenis hieruit afgeleid worden.

OMSCHRIJVING - voorbeelden

journalist - iemand die informatie verzamelt en openbaar maakt op internet, tv of krant

actualiteit - alles wat op dit moment belangrijk is

Zorgeloos

Geef een omschrijving

1. met heel veel zorgen
2. met zorgen
3. zorgelijk
4. zonder zorgen

Voorbeelden zoeken

Voorbeelden worden in teksten soms gebruikt om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.

Voorbeelden kunnen voor of na de onbekende woorden worden gebruikt.

Tegenstellingen zoeken

Tegenstellingen zijn woorden die elkaars tegengestelde zijn. Soms kun je de betekenis van een onbekend woord raden, omdat de tegenstelling van dat woord in de tekst staat.

Woorden als maar, echter, toch en daarentegen geven aan dat er een tegenstelling wordt genoemd.

TEGENSTELLING - voorbeeld

goedkoop - duur

begrijpelijk - onbegrijpelijk

koud - warm

bang - dapper

Het figuur is asymmetrisch.
Tegenovergestelde van asymmetrisch:

1. rond
2. aan beide kanten gelijk
3. aan beide kanten ongelijk
4. vierkant

Mijn haar zit aan beide kanten gelijk.
Tegenovergestelde voor aan beide kanten gelijk:

1. verkeert in goede staat
2. asymmetrisch
3. eindeloos
4. naar eigen zeggen

De brug is er slecht aan toe.
Tegenovergestelde voor is er slecht aan toe:

1. verkeert in goede staat
2. asymmetrisch
3. eindeloos
4. naar eigen zeggen

BEKEND WOORDDEEL - voorbeeld

- samenstellingen: doktersassistente / groentesoep

- woorden met voorvoegsel: ongezond / herkansing

- woorden met achtervoegsel: hopeloos /hoopvol

Waardeloos

Geef een omschrijving

1. met heel veel waarde
2. zonder waarde
3. waarderen
4. iets waard zijn

Dagelijks

Geef een omschrijving

1. op meerdere dagen
2. op de meeste dagen
3. elke dag
4. in de ochtend

Aan het werk

Maak nu de startopdrachtt (blz. 156)

Opdracht 1 (blz. 156)

Opdracht 2 (blz. 157)