Gedrag bij mensen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

8.5 Gedrag bij mensen

Wat gaan we doen?

Korte herhaling sociaal gedrag bij dieren

Uitleg gedrag bij mensen

Werken aan de opdrachten

Wat is dit voor gedrag ?

1. territoriumgedrag
2. Broedzorg
3. baltsgedrag
4. imponeergedrag

Wat is dit voor
gedrag?

1. territoriumgedrag
2. Broedzorg
3. baltsgedrag
4. imponeergedrag

Waar of niet waar?
Mensen en dieren vertonen beide territoriumgedrag

1. waar
2. niet waar

Dit is een voorbeeld van

1. dreiggedrag
2. vluchtgedrag
3. baltsgedrag
4. territoriumgedrag

Welke vorm van gedrag is dit?

1. Voortplantingsgedrag
2. Broedzorg
3. Baltsgedrag
4. Territoriumgedrag

Een voorbeeld van een gedragsketen is paringsgedrag

1. Waar
2. Niet waar

Wat is de leider van de groep?

1. Dominant
2. Onderdanig
3. Rangorde
4. De grootste

Leerdoelen

Je kunt aan de hand van een context toelichten wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen gedrag bij mensen en dieren.

Aangeboren gedag = erfelijke factoren (genen) bepalen gedrag. 

Dit wordt bij dieren vaak instinct genoemd

Aangeleerd gedrag = gedrag ontstaan door leren.

Bij mensen speelt leren een belangrijkere rol dan bij dieren. 

Aangeboren & aangeleerd

Reageren op prikkels

Oorzaak van gedrag

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels.

Inwendige prikkel -> komt vanuit het lichaam 

• Honger of dorst
  
• Sexuele drift (hormonen)
  
• Agressie
  

Uitwendige prikkel -> komt van buiten

• Geuren
• Geluiden
• Smaak

Sleutelprikkels bij mensen

Kenmerken van baby's en jonge dieren zijn een sleutelprikkel bij mensen voor verzorgingsdedrag.

Als een bepaalde sleutelprikkel sterk overdreven wordt (en voor een sterker respons zorgt) dan noemen we dit een supranormale prikkel

Ook mensen hebben te maken met sleutelprikkels & supranormale prikkels

Weinig sleutelprikkels

Veel sleutelprikkels

Supranormale prikkels

Supranormaleprikkels bij mensen

Aangeboren vs aangeleerd gedrag

Aangeboren

• Zuigreflex
• Gelaatsuitdrukking

Aangeleerd

Geluidjes, oogcontact en lichamelijk contact zorgt voor sociale ontwikkeling

Communicatie

• Is bij mensen ver ontwikkeld. 
• Uitgebreide taal. 
• Ook muziek, schrijven, film gelaatsuitdrukkingen. 
• Gebaren en gezichtsuitdrukkingen

• Taal is niet voor alle mensen hetzelfde
• Gebaren kunnen ook verschillen per cultuur.

Rolgedrag en rolpatroon

Gedrag dat bij een bepaalde rol hoort = rolpatroon

Normen en waarden

Waarden: een opvatting over wat belangrijk is. Bijvoorbeeld: eerlijkheid.

Normen: gedragsregels die gebaseerd zijn op waarden. 

Bijvoorbeeld: niet stelen, niet liegen, niet spieken.

Soms botsen normen, bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting en geen discriminatie.

Normen en waarden

Deze veranderen met de tijd. 

Dingen die eerst verboden waren, worden nu meestal gewoon geaccepteerd. 

Bijvoorbeeld samenwonen zonder getrouwd te zijn

Overeenkomsten	Verschillen
- Beide worden bepaald door erfelijke factoren en aangeleerd gedrag - Beide zijn gevoelig voor sleutelprikkels en supranormale prikkels - Beide vertonen territoriumgedrag, imponeergedrag en dreiggedrag	- Het gedrag bij mensen wordt sterker bepaald door leerprocessen - Mensen kunnen hun gedrag beter beoordelen aan de hand van normen en waarden

Menselijk en dierlijk gedrag

Aan het werk

Maak uit het werkboekje

Opdracht 67 t/m 76

Klaar?

Werk verder aan je PO

Wat zijn normen en waarden?

1. Normen zijn opvattingen over wat belangrijk is en waarden zijn gedragsregels.
2. Waarden zijn gedragsregels en normen zijn opvattingen over wat belangrijk is.
3. Normen en waarden zijn hetzelfde.
4. Waarden zijn opvattingen over wat belangrijk is en normen zijn gedragsregels die gebaseerd zijn op waarden.

Wat is communicatie?

1. Een ver ontwikkelde vaardigheid bij mensen die uitgebreide taal, muziek en gelaatsuitdrukkingen omvat.
2. Een vaardigheid die alleen bij dieren voorkomt.
3. Een vaardigheid die geluidjes, oogcontact en lichamelijk contact omvat.
4. Een vaardigheid die alleen uit gesproken taal bestaat.

Wat is het verschil tussen aangeboren en aangeleerd gedrag?

1. Aangeboren gedrag ontstaat door leren, aangeleerd gedrag wordt bepaald door genen.
2. Aangeboren gedrag en aangeleerd gedrag zijn hetzelfde.
3. Aangeboren gedrag is alleen bij dieren van toepassing.
4. Aangeboren gedrag wordt bepaald door genen, aangeleerd gedrag ontstaat door leren.