2v en H paragraaf 1 deel 1 en 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

6.1 Organismen en hun omgeving (deel 1)

Op tafel:

boek, schrift etui

Opdracht:

Noteer in tweetallen in je schrift 

wat je al weet over ecologie. (woordweb)

Planning

• absenten
  
• kennis ophalen
• Uitleg 6.1 deel 1
• Zelfstandig werken

• Volgende keer:  Voedselrelaties, biomassa, aantallen en accumulatie(vergiftiging door ophoping) 

Leerdoelen vandaag

• Je kunt de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren.
  
• Je kunt de niveaus van de ecologie beschrijven.

Wat je al weet over ecologie?

Bespreek met elkaar je eerder gegeven antwoord, kun je het nog aanvullen? (spreek met anderen dan de leerling waarmee je de opdracht gemaakt hebt)

Daarna:

Verschillende leerlingen geven antwoord aan mij bij het nabespreken.

Ecologie

Het milieu (leefomgeving) heeft invloed op organismen

Ecologie: onderzoekt de relaties tussen organismen en hun milieu

Invloeden van het milieu

• Abiotisch factoren: levenloze natuur, nooit in leven geweest
• Biotisch factoren: levende natuur, in leven of overleden

Niveaus van ecologie

• Individu: een organisme
  
• Populatie: een groep individuen van hetzelfde soort in een bepaald gebied
• Levensgemeenschap: populaties van verschillende soorten in een bepaald gebied
• Ecosysteem: alle biotische en abiotische factoren in een gebied

Individu

Populatie: groep van dezelfde soort in een bepaald gebied

Levensgemeenschap

Alle populaties, van verschillende soorten organismen in een bepaald gebied.

De populaties beïnvloeden elkaar

Ecosysteem

Levensgemeenschap en biotoop (alle abiotische factoren) samen

Gebied waarbinnen abiotische factoren en biotische factoren een eenheid vormen

Duingebied

Bos

Sloot

Weiland

savanne

vijver

Biosfeer

Alle ecosystemen samen

Waar leven op aarde mogelijk is

Bioom

Groter gebied met een kenmerkend klimaat

vwo

Zet van klein naar groot

Maken

6.1 opdracht: 1, 2, 6 Of 6, 7 en 11(a en b)

Leren 6.1 alle begrippen leren van het eerste deel

VWO

Maken

6.1 opdracht: 1, 2, 6 Of 6, 7 en 11(a, b en c) 

Leren 6.1 alle begrippen leren van het eerste deel

Lesafluiter

Schrijf op een blaadje de antwoorden op de volgende vragen:

1. Noem 3 verschillende biotische en 3 verschillende abiotische factoren in dit leslokaal
2. Noem de 5 niveaus van de ecologie in de juiste volgorde
3. Noteer ook je naam op het blaadje.

Lever bij mij in bij het naar buiten lopen

Lesafluiter

Schrijf op een blaadje de antwoorden op de volgende vragen:

1. Noem 3 verschillende biotische en 3 verschillende abiotische factoren in dit leslokaal
2. Noem de 6 niveaus van de ecologie in de juiste volgorde
3. Noteer ook je naam op het blaadje.

Lever bij mij in bij het naar buiten lopen

Noem 3 biotische en 3 abiotische factoren in 

deze afbeelding en schrijf die in je schrift!

Op tafel:

boek, schrift etui

Planning

• absenten
  
• kennis ophalen vorige les
• Uitleg 6.1 deel 2
• Zelfstandig werken

• Volgende keer:  voedselrelaties en kringlopen(water-, koolstof-en stikstofkringloop)

Leerdoel vandaag

• je kunt in een ecosysteem de voedselrelaties aangeven.

lesafsluiter vorige les

abiotisch:glas, plastic, water, klok, computer, schoen(synthetische uitvoering), lucht, muur bij de ramen naar buiten, zuurstof, tafelpoten, potlood binnenkant, licht, rits, koptelefoon, gum, inkt, gebogen geodriehoek, deurklink, 

biotisch: mensen, kleding(katoen), tafelblad, schoen(leren uitvoering), bacteriën, kurk, papier, gum, potlood buitenkant, 

biotisch in lokaal 2a19: Gras? dieren? zand?

abiotisch in lokaal 2a19: bot? robots? zon? (die scheen niet)

VWO

Niveaus Ecologie 

individu

populatie

Levensgemeenschap

ecosysteem

bioom

biosfeer

Voedselketen

Voedselketen= een reeks soorten waarbij elke soort een voedselbron is voor de volgende soort

Voedselketen

1ste Schakel - plant (maakt zelf energie)

2de Schakel - planteneter

3de 4de  5de Schakel  - alleseter of vleeseter

Maak de voedselketen!

-> betekent 'wordt gegeten door'

Voedselweb

In een ecosysteem lopen meerder voedselketens door elkaar

Op welk plaatje zie je een voedselketen?

1. 
2. 
3. 

Op welk plaatje zie je een voedselweb?

1. 
2. 
3. 

Voedselrelaties:

- Piramide van aantallen (VWO)

- Piramide van biomassa

- Accumulatie van gif

Piramide van aantallen

Aantal individuen wordt meestal kleiner, maar niet altijd

vwo

Piramide van aantallen

1 havik 

100 koolmezen

100.000 rupsen

1 eikenboom

vwo

overdenken

Denk na over de volgende vraag:

Hoe is een piramide van aantallen en hoe is een piramide van biomassa opgebouwd, en waarom is het niet altijd een echte piramide?

Na het belletje:

Overleg met je schoudermaatje het antwoord op 

bovenstaande vraag.

Piramide van biomassa

                          (gewicht)

Biomassa: totale hoeveelheid energierijke stoffen in een organismen

Elke stap naar boven gaat er energie verloren aan verbranding en afvalstoffen.

Voedselpiramide

Voedselpiramide

Piramide van aantallen

Piramide van biomassa                                   (gewicht)

Deze is altijd piramidevorm!

Accumulatie

• gifstof opgenomen door plant
• plant wordt gegeten door dier.
• De stoffen zijn niet door een plant/ dier af te breken.

Wat gebeurd er met de gifstof?

Accumulatie

Hoger in de voedselketen blijft de hoeveelheid gifstoffen gelijk maar de hoeveelheid biomassa neemt af.

Accumulatie

De organismen hoger in de voedselketen gaan dood aan gifstoffen die veel eerder in de keten zijn opgenomen.

Zelfstandig werken

Wat: Maak opdrachten in je boek:

                   6.1: opdrachten:  1 t/m 9  of   5 t/m 11

Hoe: Individueel

Hulp: De tekst, of vraag docent

Klaar: 

• begrippenlijst maken 6.1
• Lezen 6.2
• Leren 6.1

             

VWO

Zelfstandig werken

Wat: Maak opdrachten in je boek:

                   6.1: opdrachten:  1 t/m 9  of   5 t/m 11

Hoe: Individueel

Hulp: De tekst, of vraag docent

Klaar: 

• begrippenlijst maken 6.1
• Lezen 6.2
• Leren 6.1

             

Lesafluiter

Schrijf op een blaadje de antwoorden op de volgende vragen:

1. Zet in de juiste volgorde voor een voedselketen:                             havik, gras, muis, kleine slang
2. Waaruit is een voedselweb opgebouwd?
3. Wat is het verschil tussen een piramide van aantallen en een piramide van biomassa?
4. Noteer ook je naam op het blaadje.

Lever bij mij in bij het naar buiten lopen