Stervensfase

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Stervensfase

Stervensfase

Wat zie je?

Terminale zorg

Doorbloeding weefsels

Eten en drinken

Mobiliteit 

In zichzelf gekeerd

Bewustzijn

Grauwe kleur

Cyanotisch (lippen, handen) - lijkvlekken?

Onregelmatige ademhaling

Vraag

Welke kwaliteiten moet je hebben om een zorgvrager in de palliatieve en terminale fase te begeleiden?

Antwoord

Communicatieve en sociale vaardigheden

Palliatief - Terminaal

Wat is het verschil?

Zorg afstemmen:

Vragen stellen, overleggen, observeren

Aansluiten bij wensen en behoeften van de zorgvrager en zijn sociale netwerk

4 Fasen in palliatieve en terminale fase

Ziektegerichte palliatie (slikklachten bij oesophagusca)

Symptoomgerichte palliatie (vermoeidheid)

Palliatie in de stervensfase (moeilijker bewegen)

Nazorg en rouw (zorg voor de overledene en zijn sociale netwerk)

Wat is het primaire doel van ziektegerichte palliatie?

1. Behandelen van symptomen zonder ziektebehandeling
2. Behandelen van de onderliggende ziekte om de symptomen te verminderen en de levenskwaliteit te verbeteren
3. Ondersteunen van de familie na het overlijden van de patiënt
4. Verlengen van de levensduur zonder rekening te houden met de kwaliteit van leven

Wat is een belangrijk doel van symptoomgerichte palliatie?

1. Genezing van de ziekte
2. Verhogen van de dosering van medicatie zonder rekening te houden met bijwerkingen
3. Verlichten van symptomen om het comfort van de patiënt te verbeteren
4. Onderzoeken van experimentele behandelingen

Wat is een cruciaal aspect van palliatie in de stervensfase?

1. Continueren van agressieve behandelingen
2. Focussen op het beheersen van pijn en andere symptomen
3. Intensiveren van chemotherapie
4. Vermijden van elke vorm van medische interventie

Wat omvat nazorg in palliatieve zorg?

1. Beëindigen van alle medische zorg na overlijden
2. Geven van chemotherapie
3. Ondersteuning en begeleiding van de familie na het overlijden van de patiënt
4. Toepassen van reanimatieprocedures

Wat is het doel van rouwbegeleiding in de context van palliatieve zorg?

1. Focussen op de medische aspecten van de zorg
2. Ondersteunen van de nabestaanden bij het verwerken van hun verlies
3. Verlengen van de rouwperiode
4. Vermijden van gesprekken over verlies

"Om het werk als verzorgende te kunnen volhouden moet je afstand kunnen nemen"

Open en echt zijn

Zorgvrager moet zich vertrouwd bij je voelen om in gesprek te gaan over wat hem bezighoudt

Rol van collega's

Symptoomregistratie

Het gaat dan om de symptomen van zowel de aandoening als de algemene symptomen die passen bij een afzienbaar overlijden.

Welke symptomen kennen jullie?

Voorbeelden

Pijn

Mobiliteit

Inname

Verzorging/ADL

Uitscheiding

Begeleiden en ondersteunen van het sociale netwerk

Het loslaten van het leven en het sociale netwerk is een moeilijk proces voor de zorgvrager. 

Voor het sociale netwerk is het een moeilijk proces om de zorgvrager los te laten en tegelijk zo goed mogelijk te ondersteunen en te begeleiden. 

Veel naasten hebben het gevoel dat hun eigen leven tijdelijk stilstaat en dat alles draait om de zorgvrager die binnen afzienbare tijd zal overlijden.

Begeleiding van het sociale netwerk

Relaties binnen het sociale netwerk

Ouders (kind overleven)

Partner (twee-eenheid)

Kinderen (einde kind-zijn, of opluchting)

Familie, medebewoners (hecht of niet)

Vrienden (band soms sterker dan familie)

Collega's, mensen van een (sport)vereniging (functionele band - privacy zv waarborgen)

Kennissen 

Soms kiest de zorgvrager ervoor om partner, kinderen of vrienden niet meer te zien om zich af te kunnen sluiten voor hun verdriet.

Normaal rouwproces

Aanvaarden van de werkelijkheid van het verlies van een dierbare. In eerste instantie wordt het overlijden ontkent. Dit duurt tot het doordringt dat de dierbare echt niet meer terugkomt.

Ervaren van de pijn van het verlies van een dierbare. De nabestaande wordt nu volledig overspoeld door pijn en emoties. Dit kan variëren van diep verdrietig tot enorme boosheid.

Aanpassen aan een leven zonder de dierbare. Dit is een fase waarbij het mogelijk wordt om spullen van de overledene op te ruimen en uit te zoeken. Er worden nieuwe activiteiten gestart zodat de overledene steeds meer losgelaten kan worden.

De dierbare een nieuwe plaats geven en het normale leven weer volledig oppakken. Nu is het moment aangebroken dat de overledene een eigen plek heeft binnen het leven van een nabestaande. Dit voelt goed voor de nabestaande en hij kan weer meer van het leven genieten.

De vijf fases van het rouwproces volgens Kübler-Ross

Ontkenning

Protest/boosheid

Onderhandelen en vechten

Verdriet en depressie

Aanvaarding

Gestoorde rouw

Als het rouwproces niet goed loopt, is er meestal sprake van ontwijken of zelfs ontkennen van het overlijden van de dierbare. Dit kost de nabestaande veel energie en heeft invloed op zijn hele leven (werk, sociale contacten)

Voorbeelden:

Traumatische rouw. Het overlijden was voor de nabestaande een traumatische gebeurtenis waar veel angst en paniek bij hoort. Hierdoor kan hij niet beginnen met rouwen;

Somatische rouw. De nabestaande krijgt lichamelijke klachten, omdat hij de emoties die bij rouwen horen niet toelaat;

Systeemgeblokkeerde rouw. Dit komt voor als er een gezinslid is overleden. De gezinsleden durven elkaar hun verdriet en rouwproces niet te laten zien, waardoor niemand aan rouwen toekomt.

"Als verzorgende mag je zelf best emotioneel zijn, zolang je hier maar professioneel mee omgaat."

0100

Verschillende levensfasen

Wat voor emoties verwacht je bij het overlijden van een:

Baby

Peuter en kleuter

Schoolkind

Puberteit

Volwassene

Oudere

Toevoegingen?

Herhaling

Hele periode

Welke van de volgende processen vindt plaats tijdens de mitose?

1. Chromosoom-scheiding
2. Cytoplasma-verdeling
3. DNA-replicatie
4. RNA-synthese

Wat is een belangrijk kenmerk van kwaadaardige tumoren?

1. Ze kunnen metastaseren
2. Ze groeien langzaam
3. Ze zijn niet invasief
4. Ze veroorzaken geen schade aan omliggende weefsels

Wat betekent de term 'metastase'?

1. Genetische mutatie in tumorcellen
2. Lokale tumorvergroting
3. Tumorweefsel dat sterft
4. Verspreiding van kanker naar andere delen van het lichaam

Wat is een veelvoorkomend symptoom van longkanker?

1. Chronische hoest
2. Gele verkleuring van de huid
3. Gezwollen lymfeklieren
4. Moeite met slikken

Wat kan een symptoom zijn van darmkanker?

1. Hoofdpijn
2. Onverklaarbaar gewichtsverlies
3. Verhoogde eetlust
4. Vermoeidheid

Wat is een kenmerk van een oncologische wond?

1. Heling binnen 2 weken
2. Onregelmatige, rafelige randen
3. Pijnloos
4. Geen afscheiding

Welke van de volgende uitspraken is juist over een oncologisch ulcus?

1. Het heeft een hoog risico op infectie
2. Het is gemakkelijk te behandelen
3. Het is een goedaardige wond
4. Het komt alleen voor bij huidkanker

Welke techniek wordt vaak gebruikt om de aanwezigheid van kanker te bevestigen?

1. Biopsie
2. Bloedtest
3. MRI-scan
4. Röntgenfoto

Wat betekent de term ‘stadiëring’ bij kanker?

1. Het bepalen van de uitgebreidheid van de kanker
2. Het vaststellen van het type kanker
3. De behandeling van kanker
4. De prognose van de kanker

Wat is het doel van chemotherapie?

1. Het doden van kankercellen
2. Het herstellen van beschadigd weefsel
3. Het verminderen van pijn
4. Het verhogen van de weerstand

Welke behandeling maakt gebruik van straling om kankercellen te vernietigen?

1. Chemotherapie
2. Hormoontherapie
3. Immunotherapie
4. Radiotherapie

Wat betekent co-morbiditeit?

1. De aanwezigheid van andere chronische ziekten naast kanker
2. De aanwezigheid van meerdere kankersoorten tegelijk
3. De behandeling van kanker in combinatie met andere ziekten
4. Het verspreiden van kanker naar andere organen

Waarom is het belangrijk om co-morbiditeiten te behandelen bij kankerpatiënten?

1. Om de bijwerkingen van kankerbehandelingen te verminderen
2. Om de kosten van de zorg te verminderen
3. Om de prognose en levenskwaliteit te verbeteren
4. Om kanker te genezen

Wat is een veelvoorkomend teken dat een patiënt in de stervensfase verkeert?

1. Gevoel van euforie
2. Toegenomen eetlust
3. Verbeterde mobiliteit
4. Verhoogde behoefte aan slaap

Welke zorginterventie is gericht op comfort in plaats van genezing tijdens de stervensfase?

1. Curatieve zorg
2. Palliatieve zorg
3. Preventieve zorg
4. Rehabilitatie

Welke van de volgende is GEEN gebruikelijke bijwerking van chemotherapie?

1. Haaruitval
2. Misselijkheid
3. Verhoogde eetlust
4. Vermoeidheid

Welke diagnostische methode maakt gebruik van geluidsgolven om beelden van de interne structuren van het lichaam te creëren?

1. CT-scan
2. Echografie
3. MRI-scan
4. PET-scan

Wat is een belangrijk doel van immunotherapie bij de behandeling van kanker?

1. Het direct doden van kankercellen
2. Het stimuleren van het immuunsysteem om kankercellen aan te vallen
3. Het verminderen van tumorgrootte door straling
4. Het verhogen van de effectiviteit van chemotherapie

Volgende week

Proeftoets