GHZ week 5 agressie en zelfverwondend gedrag

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Agressie en zelfverwondend gedrag

GHZ leerjaar 2 periode 3 week 5

Leerdoelen

Je kunt:

- benoemen hoe je moet omgaan met agressie tijdens de zorgverlening.

- benoemen hoe je moet omgaan met zelfverwondend gedrag.

Prevalentie algemeen

Geschat wordt dat 15 procent van de adolescenten zichzelf ooit heeft beschadigd.

In 2017 waren er 15.400 SEH-bezoeken en 7.700 ziekenhuisopnames in verband met zelfbeschadiging.

  Per 100.000 inwoners van Nederland waren er 90 SEH-bezoeken in verband met zelfbeschadiging in 2017. Jongvolwassenen van 20 tot en met 24 jaar vormen, met 210 SEH-bezoeken per 100.000 jongvolwassenen van die leeftijd, de grootste groep. Binnen die groep komt zelfbeschadiging het meest voor onder vrouwen, met 340 per 100.000 vrouwen van 20 tot en met 24 jaar. 

(Trimbos instituut, 2019)

(Stam & Blatter, 2018)

Wie heeft er ervaring met automutilatie? Wat bestond dit gedrag uit?

Diep/ zeer ernstig verstandelijk beperkt (IQ tot 20)

• Slechts 1%
  
• Maximale bereikbare verstandelijke leeftijd 2 jaar
  
• Nauwelijks contact
  
• Agressie komt vrij vaak voor ⇨ automutilatie
  
• Lichamelijk zeer kwetsbaar
• Continue afhankelijk van verzorging
  

Rumineren (oprispen van voedsel uit de maag en herkauwen

Nog andere voorbeelden:

Voorwerpen doorslikken

Springen met volle gewicht op tenen/voeten

Snijden met scherp voorwerp

Wat kunnen mogelijke oorzaken zijn van automutilatie?

Psychopathologische syndromen: vanuit een psychische ziekte of handicap. 

Wat kunnen de mogelijke gevolgen zijn van automutilatie op korte en lange termijn?

Neuroleptica is een verouderde term voor antipsychotica. 

Een opiaatantagonist als naltrexon wordt soms voorgeschreven aan cliënten die geen pijn ervaren bij zelfverwonding. Bij het reactieve type is de zelfverwonding een gewoonte geworden.

EAT staat voor Electro Aversie Therapie. Dit is een gedragsmodificerende interventie gebaseerd op de leertheorie. Toepassing van EAT is sterk geassocieerd met ernstig en hardnekkig zelfverwondend gedrag en is in het verleden vaak (als ‘laatste redmiddel’) succesvol toegepast. De interventie betreft het toedienen van een milde, maar wel als negatief ervaren, elektrische prikkel direct volgend op het zelfverwondend gedrag. Uitgangspunt is dat de betrokken persoon leert dat hij door het staken van zelfverwonding de negatieve, aversieve prikkel kan vermijden. Daarbij komt dat iemand in deze situatie vaak ‘moeilijk te bereiken’ is. Een aversieve prikkel kan de persoon even uit deze toestand halen, waardoor (kort) de mogelijkheid bestaat om alternatief (positief) gedrag aan te leren.

Moet je ten alle tijden automutilatie voorkomen? zo ja, waarom zo nee waarom?

Omgaan met probleemgedrag

• Observeren
• Zoeken naar alternatieven
• Werken met een stappenplan (zie expert college)

Afronding

1. Noem een aantal oorzaken van zelfverwondend gedrag.

2. Noem een aantal voorbeelden van zelfverwondend gedrag binnen de GHZ. 

3. Wat is elektro-aversie therapie?

 

Bestuderen

e-Xpert mbo GHZ: Omgaan met probleemgedrag