Herhaling H1 en H3

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

herhaling H1 & H3

tentamen januari

H1 (vorming theorie) + H3 (verhouding theorie)

H7 (vorming: samenlevingsvormen) + H8 (verhouding: maatschappelijke verschillen).

Id entiteit	Cultuur	Socialisatie
Collectieve identiteit	Voorbeeld van immateriële cultuur	Voorbeeld van een voorstelling van de Nederlandse cultuur
Voorbeeld van een uitdrukkingsvorm van de Nederlandse cultuur	Socialisator	Nurture/Nature debat

Leg de volgende begrippen/personen uit

Hoofdstuk 1

Hierna komen alle theoriedia's van H1. Deze heb je vorig jaar als eerste toets gedaan.

Identiteit

1. Persoonlijke identiteit (wie ben ik?)
2. Sociale identiteit (Bij wie hoor ik?)
3. (Externe) collectieve identiteit (Welke beelden bestaan er van de groep?) 

Identiteit

• Het beeld dat iemand van zichzelf heeft, 
• dat hij uitdraagt & anderen voorhoudt 
• en dat hij als kenmerkend en blijvend beschouwd voor zijn eigen persoon en 
• dat is afgeleid van zijn perceptie over groepen waar hij/zij juist wel of niet deel van uitmaakt. 

Identiteit

• Je identiteit verandert gedurende je leven. Vb criminelen vaak 'op het rechte pad' later in hun leven.

• loyaliteitsconflict: je identiteit botst met wat je wil. vb hooligans van je club; oude vs nieuwe cultuur

Socialisatie

• het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen. Kortom: het proces van leren samenleven.

Twee elementen:

1. Proces van overdracht: nieuwkomers leren de cultuur van socialisatoren (ouders, docenten, etc)
2. Proces van verwerving: je internaliseert de cultuur, maakt het je eigen.

Nature Nurture

• Word je geboren met bepaalde eigenschappen (nature), of is de invloed van je opvoeding groter (nurture)?

Cultuur

Het geheel van: 

• voorstellingen, 
• uitdrukkingensvormingen, 
• opvattingen, 
• waarden 
• en normen 

die mensen als lid van een groep of samenleving hebben verworven.

Elementen

• Waarden: idealen
• opvattingen: ideeën
• voorstellingen: beelden die je hebt (in je hoofd).
• Normen: regels bij waarden
• uitdrukkingsvormen: symbolen, taal (zichtbaar).

• Materieel: zichtbaar aan de buitenkant. 
• Immaterieel: niet-materieel, niet tastbaar. 
• Cultuur wordt overgedragen door socialisatie en zegt iets over je identiteit.
• Cultuur verandert in de tijd en van plaats.

Acculturatie

Het aanleren en verwerven van een andere cultuur of elementen daaruit, dan die waarin iemand is opgegroeid.

• Dominante cultuur: cultuur in een land met de meeste macht (politiek en economisch).
• Subculturen: culturen die (deels) afwijken van de dominante.

• Tegencultuur: Verzet tegen de dominante cultuur.

• Enculturatie: aanleren van je eigen cultuur.
• Acculturatie: aanleren van een andere cultuur.

Functies socialisatie:

1. Continuering van een cultuur.
2. Verandering van een cultuur.
3. Identificatie van het individu met de groep.
4. Identiteitsontwikkeling van het individu.
5. Gedragsregulatie van het individu.

Nu

• Oefen de definities van de kernconcepten:
• Cultuur
• Socialisatie
• Identiteit
• Acculturatie

Hoofdstuk 3

Hierna komen alle theoriedia's van H3. 

Sociale ongelijkheid

situatie waarin verschillen tussen mensen. in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en behandeling.

4 vormen van sociale ongelijkheid:

1. Economische hulpbronnen - geld & bezit
2. Sociale hulpbronnen - contact
   
3. Symbolische hulpbronnen - status en aanzien
4. Politieke hulpbronnen - macht en gezag

• Sociale stratificatie: verdeling van groepen in de samenleving waartussen ongelijkheid bestaat. Ander woord: sociale lagen.
• Ordenen leidt tot maatschappelijke ladder.

• Sociale mobiliteit: bewegen op de maatschappelijke ladder.
• Positietoewijzing: je plek op de ladder wordt bepaald.
• Positieverwerving: je krijgt door werken/opleiding positie op de ladder

3 soorten kapitaal:

1. Economisch kapitaal: bezit en inkomen.
2. Sociaal kapitaal: connecties en netwerken.
3. Cultureel kapitaal: kennis, houding, opvatting en smaak passend bij hoge sociale positie.

Verzorgingsstaat

• verzorgingsstaat heeft als doel om solidariteit te reguleren. Zorgt voor minder sociale ongelijkheid.
• Collectieve goederen: voor iedereen beschikbaar, ongeacht je positie. Vb. school, schoon water.
• Private goederen: hiervoor moet je betalen, dus exclusief.
• Collectieve actie: zorgen voor collectieve goederen.

Macht

vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te bereiken en de handelingsmogelijkheden van anderen te beperken of te vergroten.

toevoeging: hoe meer hulpbronnen een actor heeft, hoe meer macht hij heeft.

4 machtsbronnen

1. Affectief - invloed op grond van emoties en gevoel.
2. Cognitief - invloed op basis van kennis
3. Economisch - invloed op basis van geld/bezit
4. Politiek - invloed van overheid

• Macht is asymmetrisch. Alleen bij ongelijke relatie is er sprake van macht.
• Formele macht: bij wet vastgelegd
• Informele macht: niet officieel vastgelegd.

• Dilemma van collectieve actie: wel of niet meewerken aan collectieve actie. Doe je dit niet ben je een free rider.
• Dwang kan een middel zijn om collectieve actie mogelijk te maken -> vb belastingontduiking beboeten.

Gezag

macht die als legitiem beschouwd wordt.

Kortom: je accepteert vrijwillig de macht van een ander.
Gezag houd je alleen als je de verwachtingen waar blijft maken.

Gezag kan ontleent worden aan:

1. kwaliteiten: kennis, aanzien charisma
2. positie of functie: directeur of geestelijk leider.
3. Geleverde prestaties: winnen of oprichter succesvol bedrijf

• gezag is relatief, context afhankelijk.

• Opmerking: gewelds- en belastingmonopolie <- alleen de regering mag geweld gebruiken en belasting innen.

Samenwerking

proces waarin individuen, groepen en/of staten relaties vormen om hun handelen op elkaar af te stemmen voor een gemeenschappelijk doel.

Conflict

situatie waarin individuen, groepen en/of staten elkaar tegenwerken om de eigen doelen te bereiken.

Drie voorwaarden voor samenwerking

1. compromisbereidheid
2. onderling vertrouwen
3. wederzijdse acceptatie

Conflictbenadering:

• Marx: ongelijke verdeling van bezit. Conflict is nodig dit op te lossen.
  These - antithese - synthese
• Huntington: uiteenlopende sociale en culturele verschillen zijn oorzaak van conflict.

• manifeste conflicten: duidelijk zichtbaar en redelijk spectaculair.
• latente conflicten: minder zichtbaar en dus minder besproken.