Spelling - met of zonder -n

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Spelling § 3 - met of zonder -n

Planning:

- Herhalen § 2

- Uitleg en oefeningen spelling § 3

- Zelfstandig werken

Doel: Aan het eind van deze les weet je wanneer zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden op een -n eindigen. 

Welk woord is juist gespeld?

1. geautomatiseerd
2. geäutomatiseerd

Welk woord is juist gespeld?

1. chimpansee's
2. chimpansees

Welk woord is juist gespeld?

1. accu's
2. accus

Welk woord is juist gespeld?

1. draaiing
2. draaiïng

Welk woord is juist gespeld?

1. discussieren
2. discussiëren

Welk woord is juist gespeld?

1. s'nachts
2. 's nachts

Welk woord is juist gespeld?

1. tv'tje
2. tv-tje

Spelling § 3 - met of zonder -n

Sommige / sommigen, vele / velen, beide / beiden...

Wanneer gebruik je welke variant?

Hierna komt een filmpje. Bekijk het filmpje en noteer de regels: wanneer wel en wanneer geen -n?

Met -n

Zonder -n

Bijvoeglijk gebruikte telwoorden.

Telwoorden met betr. op zaken/dieren.

Zelfstandig gebruikte telwoorden met betr. op personen.

Zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoor- den.

Wanneer is iets zelfstandig gebruikt?

Velen houden van The Voice, maar enkelen kijken er nooit naar.

Er staat nergens een zelfst. nw. dat je kan 'plakken'.

Uitleg: Er moet GEEN zelfstandig naamwoord zijn, dat je achter de telwoorden kan plakken. Is er wel een zelfst. nw., dan is het telwoord bijvoeglijk gebruikt!

Voorbeeld waar er wel een zelfst. nw. geplakt kan worden: 

Enkelen van die spelers behoren tot de beste van het team

Achter 'beste' kan je nu het zelfst. nw. 'spelers' plakken, daarom 'beste' zonder -n.

Wanneer hebben zelfstandig gebruikte telwoorden een -n?

     1. Gaat het om personen?
     2. Is het telwoord zelfstandig gebruikt?

Als het antwoord op beide vragen 'ja' is, zetten we er een -n achter.

Een voorbeeld van niet zelfstandig gebruikt en wel persoon:
Sommige leerlingen ken ik heel goed.
Een voorbeeld van wel zelfstandig gebruikt, maar geen persoon:
Enkele van de tijgers ken ik heel goed.

Uitzondering

Telwoorden als tientallen, honderden, (tien)duizenden en miljoenen hebben ALTIJD een -n.

Zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden

Voor zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden gelden dezelfde regels als bij telwoorden (zelfstandig gebruikt + personen aanduiden), alleen stellen we hierbij nog een derde vraag, namelijk: 

- Is het meervoud?

Ja? Dan -n (In Madrid kwamen ze een paar bekenden tegen.)

Nee? Dan eindigt het op -e. (Ze kwamen een bekende tegen.)

Enkele(n) leerlingen hebben het huiswerk niet gemaakt.

1. enkelen
2. enkele

Mijn oma kijkt altijd naar het nieuws voor dove(n) en slechthorende(n)

1. doven + slechthorende
2. dove + slechthorenden
3. doven + slechthorenden
4. dove + slechthorende

Van die schattige puppy's wil ik er wel enkele(n) hebben.

1. enkelen
2. enkele

Van die talentvolle voetballertjes zullen sommige(n) Oranje halen.

1. sommigen
2. sommige

Spelling § 3 - met of zonder -n

Online boek:

- Theorie leren

- Opdracht 1 t.m. 4 maken