2.1 Molecuulmodel

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H2 Chemische reacties

2.1

Deze les

• Herhalen molecuulmodel (klas 2)
• Uitleg micro- en macroniveau
• Lezen 2.1
• Maken 1, 2, 4, 6, 7
• Afsluitende quizvragen

Doel van deze uitleg:

• Je leert wat het molecuulmodel is;
  
• je leert wat de drie fasen en de zes overgangen zijn;
• je leert wat het verschil is tussen microniveau en macroniveau bij scheikunde;
• Je leert om scheidingsmethodes uit te leggen op microniveau.

Een model helpt je te snappen hoe iets in elkaar zit.

Molecuulmodel

• In de volgende oefening moet je de woorden naar de juiste plaats slepen. 
• Dit is bedoeld om je voorkennis te testen (geleerd in klas 2).

gas

vloeibaar

vast

smelten

verdampen

sublimeren/ vervluchtigen

rijpen

stollen

condenseren

Molecuulmodel - uitgangspunten

• Elke stof bestaat uit moleculen.
  
• Elke stof zijn eigen soort moleculen.
• Hoe hoger de temperatuur hoe snelle moleculen bewegen.
• Moleculen trekken elkaar aan.

Absolute nulpunt

• Op het absolute nulpunt (0 K) staan de moleculen volledig stil.
• 0 K = - 273 ^oC
• 273 K = 0 ^oc

Hoeveel Kelvin komt overeen met 25 graden Celsius?

1. - 298
2. -248
3. 248
4. 298

Faseovergang

Bij een faseovergang veranderen de moleculen niet. 

Alleen de aantrekkingskracht tussen de moleculen verandert.

Eigenschappen verklaren

In de scheikunde proberen we eigenschappen van stoffen te verklaren aan de hand van het molecuulmodel. 

Hierbij zijn de eigenschappen waarneembaar: macroniveau

Het molecuulmodel is een voorstelling van iets wat we niet kunnen zien/waarnemen: microniveau

Macro en micro

Macroniveau: waarneembaar en meetbare eigenschappen, bijv. kleur, hardheid, geleidbaarheid, smelt- en kookpunt.

Microniveau: beschrijving op deeltjesniveau (moleculen, atomen).

De geur van een geurkaars

1. Macro
2. Micro

De moleculen trillen op een vaste plaats in het molecuulrooster.

1. Macro
2. Micro

De temperatuur van kraanwater is 16 graden Celsius

1. Macro
2. Micro

Molecuulmodel

1. Elke stof bestaat uit moleculen;
2. Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen;
3. Hoe hoger de temperatuur, hoe sneller moleculen bewegen; 
4. Moleculen trekken elkaar aan.

rood = macroniveau

blauw = microniveau

Macro-niveau

Micro-niveau

Extractie op microniveau

• Bekerglas met oplosmiddel: 1 soort moleculen.
• Links: oplossing met 2 soorten moleculen.
• Rechts: 1 soort moleculen (blauw) mengt met de moleculen van het oplosmiddel, de andere moleculen niet (geel). 

Aan de slag

• Lezen 2.1 
• Maken 1, 2, 4, 6, 7
• Afsluitende quizvragen (laatste 5 min)

In een vloeistof trekken moleculen elkaar harder aan dan in een vaste stof

1. ja
2. nee

Als de moleculen in een gas naar een vaste stof gaan, dan heet dat:

1. smelten
2. stollen
3. sublimeren
4. rijpen

De moleculen van een stof veranderen als de stof smelt

1. ja
2. nee

De aantrekkingskracht tussen moleculen verandert als een stof smelt

1. ja, de aantrekking wordt sterker
2. ja, de aantrekking wordt zwakker
3. nee, de aantrekking blijft gelijk

Bij welke fase bewegen de deeltjes het snelst?

1. Vast
2. Vloeistof
3. Gas
4. Ze bewegen altijd even snel

In een mengsel komt meer dan 1 soort moleculen voor

1. waar
2. niet waar

Bij scheiden gaan de moleculen kapot

1. waar
2. niet waar

De moleculen van 1 stof zijn allemaal gelijk aan elkaar

1. waar
2. niet waar

In de vaste fase van een stof kunnen de moleculen niet bewegen

1. waar
2. niet waar