§3.4 reactievergelijkingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

vandaag §3.4 reactievergelijkingen

Je leert

• wat een reactievergelijking is
  

• de stappen die nodig zijn om een reactievergelijking te maken
• een reactievergelijking kloppend te maken
  

wat je al kan:

• de juiste formules bij stofnamen
• reactieschema maken (in woorden)
• toepassen hoe een index werkt
  

Voorbeeld: het reactieschema van de elektrolyse van water, waarbij uit water waterstof en zuurstof ontstaan

    water --> waterstof + zuurstof

Voorbeeld:

H₂S

bevat 2 H atomen en 1 S atoom

reactievergelijking opstellen

vaste stappen

1: maak eerst het reactieschema (woorden)

2: in plaats van woorden formules invullen

3:  reactievergelijking kloppend maken

(= links en rechts evenveel atomen)

4: fase opschrijven

Koper reageert met zuurstof, er ontstaat koperoxide, een vaste stof.

stap 1: reactieschema (in woorden)

koper + zuurstof --> koperoxide

stap 2: formules in plaats van woorden

Cu + O₂ --> CuO

Koper reageert met zuurstof, er ontstaat koperoxide, een vaste stof

stap 3: kloppend maken (het aantal atomen van elke soort is links en rechts van de pijl gelijk)

                     Cu  + O₂   -->  CuO

                      1  Cu                     1 Cu

                      2  O                       1 O        

Dit klopt niet  :(

stap 3: kloppend maken (het aantal atomen van elke soort is links en rechts van de pijl gelijk)

                     Cu  + O₂   -->  2 CuO

                      1  Cu                     2 Cu

                      2  O                       2 O        

Dit klopt niet  :(

Koper reageert met zuurstof, er ontstaat koperoxide, een vaste stof

stap 3: kloppend maken (het aantal atomen van elke soort is links er rechts gelijk

                    2 Cu  + O₂   -->  2 CuO

                      2  Cu                     2  Cu

                      2  O                       2  O        

Door getallen voor de formules te zetten maak je het kloppend.

Nooit getallen in de formules veranderen!

Nooit halve moleculen

stap 4: fase     2 Cu (s) + O₂ (g) --> 2 CuO (s)

     koper + zuurstof --> koperoxide

              2 Cu (s)   +   O₂ (g) -->  2 CuO  (s)   

                                                                                                                                          

Waterstof reageert met zuurstof. Er ontstaat water.

stap 1: maak het reactieschema

waterstof  +  zuurstof  -->  water

stap 2: vul de formules in  (denk aan BrINClHOF)

H₂  + O₂  --> H₂O

stap 3: kloppend maken

               H₂  + O₂  --> H₂O

                 2 H               2 H

                 2 O               1 O    (klopt niet)

Dus getallen voor de formules (aantal moleculen) veranderen, nooit in de formules)

    

             H₂  + O₂  --> 2   H₂O

             2 H                     4 H

             2 O                     2 O

             2 H₂  + O₂  --> 2 H₂O

              4 H                      4 H

              2 O                      2 O

Water -> waterstof + zuurstof

a:  H₂O (l) --> H₂ (g)  + O (g)
         b:  H₂O₂ (l)  --> H₂ (g)   +  O₂ (g)
           c:  H₂O (l)  --> H₂ (g)  +  1/2 O₂ (g)

wat is er fout bij a, bij b en bij c?

Oefenen: Geef de (kloppende) reactievergelijking van de volgende reactie:

Stikstof reageert met waterstof, er ontstaat ammoniak.

(denk aan BrINClHOF)

reactieschema

molecuul formules invullen

kloppend maken

fase

stap 1: stikstof  + waterstof --> ammoniak

stap 2: N₂ + H₂ --> NH₃

stap 3: N₂ + 3 H₂ --> 2 NH₃

stap 4:  N₂ (g)  +  3 H₂ (g) --> 2 NH₃ (g)

Oefenen: Geef de (kloppende) reactievergelijking van de volgende reactie:

Natrium reageert met zuurstof. Et ontstaat natriumoxide (Na₂O), een zout.

(denk aan BrINClHOF)

reactieschema

molecuul formules invullen

kloppend maken

fase

stap 1:    natrium  + zuurstof --> natriumoxide

stap 2:    Na + O₂ --> Na₂O

stap 3:    4 Na + O₂ --> 2 Na₂O

stap 4:    4 Na (s)  +  O₂ (g) --> 2 Na₂O (s)

Nu kloppend maken oefenen in groep van 2 of 3 lln.

Pen en papier pakken.

Overleg met elkaar!

https:

zelf aan het werk:

lezen §3.4 tot rekenen met atoommassa's,

maken 36 , 37, 39 en 40

Moeilijk? dan uitlegvideo bekijken! (studiewijzer §3.4)

reactievergelijking opstellen

vaste stappen

1: maak eerst het reactieschema (woorden)

2: in plaats van woorden formules invullen

3:  reactievergelijking kloppend maken

(links en rechts evenveel atomen)

4: fase opschrijven

Vorige les:

Deze les oefenen

Uit methaan en water ontstaan waterstof en koolstofmonoxide

reactieschema

methaan + water --> waterstof + koolstofmonoxide

formules invullen

CH₄ + H₂O  --> H₂ + CO

Koolstofmonoxide met water, er ontstaat waterstof en koolstofdioxide.

kloppend maken

CH₄ + H₂O --> H₂  +  CO

    1 C                            1 C

   6 H                            2 H

    1  O                           1  O

CH₄ + H₂O --> 3 H₂  +  CO

fase

CH₄ (g) + H₂O (l) --> 3 H₂ (g)  +  CO (g)

deze les: striptekening maken

van een chemische reactie.

- een striptekening (minimaal 3 tekeningen) van een reactie

- groepje van 2

- deze les af!

- tekst over de reactie erbij

- eerst het reactieschema

- dan de kloppende reactievergelijking

- elke atoomsoort een andere kleur

vandaag

reactievergelijking?

massa van een deeltje + massa%

toets bespreking

zelf aan het werk met oefenen reactievergelijkingen

maak kloppend:

CH₄ + O₂ --> CO₂ + H₂O

C                     C

H                      H

O                     O

massa berekenen van een deeltje.

NH₃

massa berekenen van een deeltje.

NH₃

  _{1 x N   en    3 x H}

  14 + (3x1)  = 17 u

massa berekenen van een deeltje.

CO₂

massa berekenen van een deeltje.

CO₂

1 x C en 2 x O

12 + (2 x 16)= 44 u

massa percentage van een atoomsoort in  een deeltje.

Bereken het massapercentage koolstof in CO₂

1 CO₂ weegt:

1 x C en 2 x O   12 + (2 x 16)  = 44 u

percentage C

(deel/geheel x 100%)

= 12 /44 x 100%

massa percentage van een atoomsoort in  een deeltje.

Bereken het massapercentage aluminium in aluminiumbromide (AlBr₃)

massa percentage van een atoomsoort in  een deeltje.

Bereken het massapercentage aluminium in aluminiumbromide (AlBr₃)

Al = 27 u       Br = 80 u

AlBr₃ = 27 + (80 x 3) = 267 u

deel/geheel x 100%

27/267 x 100% = 10%

Plusstof: 

Reactievergelijkingen en vaste massaverhouding(Hfstk 3)

             2  Cu  +  O2 --> 2  CuO

          2 X 64   :   2 x 16    :   2x (64 + 16)

   

              128    :    32  (nog vereenvoudigen)

                  4     :     1

Dus als de massa van de atomen bekend is, dan kun je de massa verhouding bepalen, waarmee stoffen reageren met elkaar.

         

Cu 64 u
 O  16 u

Bereken de massaverhouding waarin fluor reageert met calcium.
 

F₂ + Ca --> CaF₂

Bereken de massaverhouding waarin fluor reageert met calcium.
 

    F₂  +  Ca  -->  CaF₂

 _{2 x 19   :  40}

     _{38    : 40}

        _{19 : 20}