V4 §2 Verzorgingsstaat: betutteling of noodzaak?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Vorige les

Drie machanismen in de welfare triangle
(overheid, markt, particulier initiatief)

Leerdoel 1/3

Je kunt uitleggen wat een verzorgingsstaat is, de vier functies van de verzorgingsstaat beschrijven en hun relatie met de sociale grondrechten uitleggen.

Leerdoel 2/3

Je kunt drie verklaringen voor het ontstaan van de verzorgingsstaat beschrijven en gebruiken om overheidsingrijpen in actuele maatschappelijke kwesties te analyseren. 

lesdoel 3/3

Je kunt in concrete maatschappelijk situaties beargumenteren of in jouw ogen sprake is van noodzakelijk overheidsingrijpen in het algemeen belang of van onnodige betutteling.

vorige week

De overheid doet te veel nutteloos werk

1. eens
2. oneens

Ik heb het gevoel dat de overheid zich teveel bemoeit met mijn leven

Betutteling (?)

''Alcoholleeftijd naar 18 is betutteling''

Kinderwetje van Houten (1874)

Kinderwetje van Houten (1874)

Dit is het startpunt van bemoeienis van de overheid bij de samenleving
(waar eindigt de verantwoordelijkheid van ouders en begint die van de overheid)

OH bemoeienis was terecht

1. ja
2. nee

Verzorgingsstaat

Dit is een staat waarin de overheid zich garant stelt voor noodzakelijk geachte materiele en immateriele voorzieningen voor alle burgers.

Interdependentie

Onderlinge afhankelijkheid.

Bedenk een voorbeeld waarbij de interdependentie toenam

tijdens de industriële revolutie

door het verbreden van de dienstensector

Interdepententie

Door de toegenomen globalisering zijn de economische bindingen enorm toegenomen. Doordat de wereld steeds meer en makkelijker handel met elkaar kan drijven zijn er meer mensen nodig om een product te maken. Voorbeeld: iPhone
 (785 bedrijven en 31 landen)

Opdracht

Kies een simpel product uit en ga op zoek naar
- wat heb je nodig om tot dit product te maken?
- hoe kom je aan de grondstoffen?
- wie werken er mee aan de ontwikkeling van het gehele proces?

Interdependentie

Onderlinge afhankelijkheid.

Externe effecten:
gevolgen voor anderen dan de direct betrokkenen

ben je het eens met de Swaan?

1. ja
2. nee

De Swaan

Theorie: de reden dat de verzorgingsstaat in het leven is geroepen komt niet door altruïsme en solidariteit met de minder bedeelden maar
van welbegrepen eigenbelang

Het dilemma van collectieve actie laat zien dat dwang soms noodzakelijk is om de nodige maatregelen (ondewijs, sociale zekerheid, zorg) in het leven te roepen

Arbeidersbeweging

Door de industrialisatie ontstond een nieuwe klasse:
de arbeiders
Tot 1866 verbod op vereniging voor arbeiders
Verzet tegen lange werkdagen, lage lonen en weinig rechten
 

Beschavingsoffensief en Keynes

De gegoede burgerij stoorde zich aan de onopgevoede arbeiders. Deze moesten onderwezen worden
Ook de economoom Keynes was voor overheidsbemoeienis
(uitkeringen zorgden voor meer uitgaven en dus een betere economie)

4 functies verzorgingsstaat

Verzorgingsfunctie (zorg)
Verzekeringsfunctie (zekerheid van inkomen)
Verbindingsfunctie (sociale cohesie)
Veheffingsfunctie (onderwijs)

+ opdracht

Je kent de 4 functies van de verzorgingsstaat. Beargumenteer aan de hand van nieuwsberichten of het afgelopen kabinet geslaagd is in deze functies volgens jou,