H4F Argumentatiestructuren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Argumenteren 

herhalen basis

uitleg argumentatiestructuren 

Leerdoelen

• Je herhaalt de begrippen standpunt, argument, tegenargument, en weerlegging.
• Je herhaalt welke soorten argumenten er zijn (feitelijk/waarderend).
• Je leert welke argumentatiestructuren er zijn. 
• Je leert welke argumentatieschema's er zijn.

wat hebben we vorige les behandeld?

Je kunt argumenten vaak herkennen aan signaalwoorden als want, omdat, namelijk, aangezien en immers.

argument, dus standpunt

standpunt, want argument

Het zal mij verbazen als dit jaar de carnavalsoptocht in De Bosch doorgaat. [Er wordt namelijk een erg harde wind voorspeld.]

1. Standpunt
2. Argument

[Leerlingen op het vwo moeten in vijf in plaats van zes jaar hun opleiding kunnen afmaken.] Je kunt eerder aan een vervolgstudie beginnen en je zit je minder te vervelen.

1. Standpunt
2. Argument

Waarderende argumenten

Iemand kan zijn standpunt ook ondersteunen met een waarderend argument. Een waarderende uitspraak geeft aan dat iets (on)wenselijk, (on)gepast, goed of slecht, mooi of lelijk is.

Voorbeelden:

Ik ga graag mee naar Parijs (standpunt), want Parijs heeft de mooiste musea van de hele wereld (argument).

Omdat we verplicht zijn om mensen in nood altijd te helpen (argument), vind ik dat we alle vluchtelingen in Nederlands moeten opnemen (standpunt).

Feitelijke argumenten

Als iemand zijn standpunt ondersteunt met een feitelijke uitspraak (iets wat controleerbaar is) noemen we die uitspraak een feitelijk argument.

voorbeelden:

Ik ga liever niet mee naar Parijs (standpunt), want Parijs is een grote, dichtbevolkte stad (argument).

Israël en de Palestijnen zullen niet snel nader tot elkaar komen (standpunt); ze hebben immers nu al meer dan zestig jaar een ernstig conflict (argument).

Stelling: Je kunt beter met openbaar vervoer naar Rotterdam

Feitelijk argument

Waarderend argument

Het is veel gezelliger om met het openbaar vervoer naar Rotterdam te komen

Dan maken er meer mensen gebruik van het openbaar vervoer

Stelling:

Maastricht is een prima stad om een

excursie voor CKV te organiseren. 

Feitelijk argument

Waarderend argument

In Maastricht kan je verschillende musea en galeries bezoeken

Maastricht heeft een gezellige binnenstad

Feitelijk of waarderend?

De kans is erg klein dat je iets wint bij de Postcodeloterij. Je kunt er beter niet aan deelnemen.

1. feitelijk
2. waarderend

Feitelijk of waarderend?

Mobieltjes moeten tijdens de les verboden worden. Leerlingen kunnen er echt geen nuttige dingen mee doen.

1. feitelijk
2. waarderend

Feitelijk of waarderend?

Je wordt er toch beroerd van als je die heftige berichten over ontgroeningen leest. Ze moeten het ontgroenen gewoon helemaal verbieden.

1. feitelijk
2. waarderend

Soorten argumenten

Met argumenten kun je je eigen standpunt verdedigen of het standpunt van een ander aanvallen. 

Dit doe je door een tegenargument te geven. Hiermee ontkracht je het standpunt.

Je kunt een argument ook ontkrachten met een weerlegging.

Kijk dus eerst of het om een standpunt of om een argument gaat.

Ik wil niet meer naar Italië op vakantie (standpunt), want je kunt er in restaurants nauwelijks vegetarische gerechten krijgen (argument).

Wat een onzin: de Italiaanse keuken is juist beroemd om zijn groente- en kaasschotels.

Weerlegging of tegenargument?

Wat een onzin: de Italiaanse keuken is juist beroemd om zijn groente- en kaasschotels.

1. weerlegging
2. tegenargument

Het ontkracht het argument dat er nauwelijks vegetarische gerechten te krijgen zijn in restaurants.

Het is dus een weerlegging.

Argumentatiestructuur

Een argumentatiestructuur is een schema waarin je duidelijk maakt op welke manier argumenten met elkaar en met het standpunt samenhangen. 

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie = één standpunt en één argument

Onderschikkende argumentatie = een argument wordt ondersteund door één of meer subargumenten (=ketenargumentatie)

Nevenschikkende argumentatie = twee of meer argumenten ondersteunen gezamenlijk het standpunt (afhankelijk en onafhankelijk)

Onder- en nevenschikkende argumentatie/ nevenschikkende (on)afhankelijke ketenargumentatie= combinatie van nevenschikkende en onderschikkende argumentatie

Argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie (een argument bij een standpunt)

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Argumentatiestructuren

Onderschikkende argumentatie (een gebruikt argument wordt door een ander argument ondersteund).

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Het is slecht voor je lever.

Onderschikkende argumentatie (ook 'ketenargumentatie') 

Je geeft niet alleen het argument, maar vertelt ook nog waarom dat argument klopt: een argument voor een argument (Je noemt dit een subargument of een onderbouwing). 

Dit schema wordt vaak verwerkt in een alinea of een zin. 

Argumentatiestructuren

Nevenschikkende onafhankelijke argumentatie (ieder argument is op zich een zelfstandig argument voor het standpunt)

Je kunt beter geen alcohol drinken.

Het is slecht voor je gezondheid.

Het is gevaarlijk in het verkeer.

Argumentatiestructuren

Nevenschikkende afhankelijke argumentatie: argumenten hebben elkaar nodig om het standpunt te ondersteunen. De argumenten werken alleen in combinatie met elkaar; los van elkaar ondersteunen ze het standpunt niet.

Je moet minder patat en frikadellen eten.

Dit kost je veel geld in de week

Je komt niet uit met je zakgeld.

Argumentatiestructuren

Combinatie van argumentaties 

Leerlingen moeten hun huiswerk onder begeleiding in groepjes op school kunnen maken.

Leerlingen zullen dan hogere cijfers gaan halen.

Leerlingen leren dan goed samen te werken.

Leerlingen worden op school niet zo snel afgeleid als thuis

Leerlingen kunnen dan uitleg krijgen op het moment dat ze vastlopen

Leerlingen mogen bij de huiswerkbegeleiding niet bellen, appen, twitteren etc.

https:

Argumentatiestructuren

A. Standpunt: Het festival van afgelopen weekend was niet leuk.

Schrijf de argumentatiestructuur op:

B. Het regende drie dagen onafgebroken

C. Een flesje water kostte 5 euro

D. Het vliegtuig had vertraging. 

E. Het was erg duur. 

F. De hoofdact kwam niet opdagen. 

Argumentatiestructuren

Het festival van afgelopen weekend was niet leuk.

Het vliegtuig had vertraging. 

Het was erg duur. 

De hoofdact kwam niet opdagen.

Een flesje water kostte 5 euro. 

Het regende drie dagen onafgebroken.

Zet in een argumentatiestructuur

Standpunt: Jongens en meisjes kunnen op de middelbare school beter gescheiden les krijgen.

a. Jongens en meisjes leiden elkaar af.

b. Jongens en meisjes moeten op verschillende manieren de lesstof gepresenteerd krijgen.

c. Jongens vinden school niet zo belangrijk als meisjes.

d. Jongens willen meer doen met de handen dan meisjes.

e. Jongens zijn met een zes al tevreden en meisjes niet.

f. Meisjes halen hogere cijfers dan jongens op proefwerken.

g. Meisjes willen meer leren dan jongens.

h. Meisjes worden eerder volwassen dan jongens.

i. Meisjes zijn verder in hun geestelijke ontwikkeling dan jongens.

Argumentatiestructuren

Jongens en meisjes kunnen op de middelbare school beter gescheiden les krijgen.

Jongens vinden school niet zo belangrijk als meisjes.

Jongens en meisjes leiden elkaar af.

Jongens en meisjes moeten op een verschillende manier de lesstof gepresenteerd krijgen.

Jongens zijn met een zes al tevreden en meisjes niet.

Jongens willen meer doen dan meisjes.

Meisjes willen meer leren dan jongens.

Meisjes halen hogere cijfers dan jongens op proefwerken.

Meisjes zijn verder in hun geestelijke ontwikkeling dan jongens.

Meisjes worden eerder volwassen dan jongens.

Maak de oefening op papier

Argumentatieschema's

1. Oorzaak en gevolg (causaliteit)
   
2. Kenmerk of eigenschap
3. Voor- en nadelen
4. Voorbeelden
5. Vergelijking
6. autoriteit

Oorzaak- en gevolg

Een feit/gebeurtenis zal leiden tot een ander feit of gebeurtenis.

-Mikael zal zich wel goed in zijn eentje kunnen vermaken (gevolg en standpunt). Hij is immers alleen door zijn moeder op een zo goed als verlaten eiland opgevoed (oorzaak en argument.

Kenmerk of eigenschap

Als alle onderdelen van een groep hetzelfde kenmerk hebben, dan heeft één onderdeel van de groep dat ook (totum pro parte). 

-Dictatoriale leiders zijn het niet gewend om kritisch bejegend te worden (argument). Geen wonder dat zij veel moeite hebben met kritiek die zijn vanuit het buitenland krijgen (standpunt).

Voor- en nadelen

Voordelen worden vergeleken met de nadelen en op basis van de uitkomst daarvan, wordt er een oordeel uitgesproken. OF iemand noemt alleen voor- of nadelen.

- Mensen zouden eens wat meer met de fiets naar hun werk moeten gaan (standpunt), want dat is goed voor het milieu, het is goed voor hun conditie en het maakt het fileprobleem kleiner (voordelen: argumenten).

Voorbeelden

Een standpunt kan ondersteund worden door voorbeelden. Die voorbeelden zijn dan de argumenten.

- Ik denk dat hij zich nauwelijks betrokken voelt bij het bedrijf en zijn collega's (standpunt). Zo heeft hij zich gisteren ziek gemeld, terwijl hij 's middags wel in de sportschool was en met het bedrijfsuitje ging hij ook al niet mee (argumentatie). 

Vergelijking

Omdat het in het ene geval zo is, zal het in het andere geval ook wel zo zijn. 

- Ik vrees dat de leerkrachten in het basisonderwijs de zo gewenste loonsverhoging niet zullen krijgen (standpunt); de docenten in het voortgezet onderwijs kregen laatst immers ook niet meer salaris (argument). 

Autoriteit

Een standpunt wordt ondersteund door een uitspraak van een deskundige of een gezaghebbende bron. 

- Het is de hoogste tijd dat de lonen van alle Nederlanders omhooggaan (standpunt). De president van de Nederlandse Bank heeft dat laatst in een interview ook gezegd (argument). 

Welke argumentatieschema?

Het Nederlands verloedert want jongeren gebruiken steeds meer Engelse woorden als spam, hacken, gamen, cool, relaxed en chill.

Welk schema zag je bij de vorige dia?

Welke argumentatieschema?

Voorstanders van all inclusive hotelvakanties roemen het zorgeloze karakter van zo’n verblijf. Eten en drinken zijn immers inbegrepen waardoor je budget makkelijk te overzien is. Tegenstanders vinden dit soort vakanties te voorspelbaar. Maar als je houdt van naar hartenlust genieten van bar en restaurant zonder te hoeven nadenken over de kosten is dit voor jou een prima vakantie.

Welk schema zag je bij de vorige dia?

Als Jett Rebel volgend jaar optreedt op Lowlands ga ik zeker weer. Vorige keer was hij ook top.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van voor- en nadelen
3. Argumentatie op basis van een kenmerk of eigenschap
4. Argumentatie op basis van een vergelijking

Volgens zijn arts heeft hij bloedarmoede. Hij had namelijk allerlei symptomen die er op wijzen: last van vermoeidheid, hartkloppingen, duizeligheid, oorsuizingen en hoofdpijn.

1. argumentatie op basis van voorbeelden
2. argumentatie op basis van oorzaak-gevolg
3. argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap
4. argumentatie op basis van overeenkomst

Het wordt warmer op aarde en dat komt door het broeikaseffect.

1. argumentatie op basis van voorbeelden
2. argumentatie op basis van oorzaak-gevolg
3. argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap
4. argumentatie op basis van overeenkomst

Opdracht (huiswerk voor 13-12)

Zoek in de media (kranten, tv-programma's etc.) naar voorbeelden bij drie van de 6 argumentatieschema's. Deze voorbeelden (met daarbij ook vernoemd van welk argumentatieschema er sprake is) zet je in een document en lever je in op de classroom op 12-12 om 23.59.