2022 Geschiedenis Modern Italië Les 1 Risorgimento

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat weet je al over modern Italië? Schrijf 3 dingen op.

Romeinse Rijk
Italiaans	Vertaling	Betekenis
Fratelli d'Italia, l'Italia s'è desta,	Broeders van Italië, Italië is opgestaan.	De Italianen als broeders van een hetzelfde land, dat is herrezen en klaar is om de vijand aan te vallen. In het originele manuscript van het volkslied stond er echter niet ‘fratelli d’Italia’, broeders van Italie, maar ‘evviva l’Italia’, leve Italie.
dell'elmo di Scipio s'è cinta la testa.	Met de helm van Scipio het hoofd getooid.	Publio Cornelio Scipio is de roemrijke Romeinse generaal die in Afrika Hannibal versloeg. Zijn helm vertegenwoordigt een symbool van hoop voor Italië, dat klaarstaat om de strijd aan te binden tegen de buitenlandse overheersers.
Dov'è la Vittoria? Le porga la chioma, ché schiava di Roma Iddio la creò.	Waar is de overwinning? Laat haar voor Italië buigen, want als slavin van Rome is zij door God geschapen.	Het nieuwe Italië zal zegevieren, nadat ze door Gods wil slaaf is geweest van het Oude Rome . Er bestaan twee interpretaties van het vers ‘le porga la chioma’, ’laat haar voor Italië buigen’. De eerste heeft te maken met het oude gebruik om het haar van de slavinnen af te knippen zodat ze te onderscheiden waren van de andere, ‘vrije’ vrouwen. De tweede interpretatie verwijst naar hoe de Overwinning klassiek wordt afgebeeld: met wapperende haren. In deze interpretatie betekent het vers dat de Overwinning ‘zich aanbiedt aan Italië’.
Stringiamci a coorte , siam pronti alla morte, l'Italia chiamò!	Sluit de rijen tot een cohort, wij zijn tot de dood bereid, Italië roept!	Een cohort is een onderdeel van het Romeinse leger . Een legioen bevat tien cohorten.

Noi siamo da secoli calpesti, derisi , perché non siam popolo, perché siam divisi .	Gedurende eeuwen werden wij verschopt en vernederd, omdat wij geen volk waren, omdat wij verdeeld waren.	Eeuwenlang werden de Italianen vernederd door buitenlandse overheersers. In 1847, toen het volkslied werd geschreven, bestond Italië nog uit zeven staatjes. Door deze verdeling konden ze zich niet één volk noemen.
Raccolgaci un'unica bandiera, una speme: di fonderci insieme già l'ora sonò.	Laat ons samenkomen onder één vaandel en één hoop. Het uur van onze eenheid heeft reeds geslagen.	Het samenkomen verwijst naar de wil van Italië om één te worden met gedeelde hoop voor de toekomst.
Uniamoci , amiamoci, l'unione e l'amore rivelano ai popoli le vie del Signore ; giuriamo far libero il suolo natio:	Laat ons samen komen en elkaar liefhebben. Eenheid en liefde openbaren zich aan het volk, het pad des Heeren. Wij zweren te bevrijden, de grond van onze natie.	In dit vers worden de kernpunten van het politieke eenheidsmodel van Giuseppe Mazzini aangehaald, dat een sterke religieuze ondertoon heeft.
uniti, per Dio, chi vincer ci può?	Verenigd door God Wie kan ons overwinnen?	In de Italiaanse tekst staat ‘per Dio’, wat letterlijk ‘ voor God ’ betekent. In deze context is het echter afgeleid van het Frans voor ‘da Dio’, dus in de Nederlandse vertaling ‘door God’.

Dall'Alpe a Sicilia dovunque è Legnano ,	Van de Alpen tot Sicilië Legnano is overal.	In deze strofe wordt er verwezen naar episodes in de geschiedenis van Italië , waarin de Italianen bewezen hebben dat ze als eenheid de buitenlandse overheersers konden verslaan. De Lega Lombarda bracht in de Slag bij Legnano van 1176 een zware nederlaag toe aan Federico Barbarossa . Deze overwinning diende uiteindelijk als voorbeeld voor de eenwording van Italië.
ogn'uom di Ferruccio ha il core, ha la mano,	Alle mannen van Ferruccio hebben een hart en een hand.	Er wordt hier verwezen naar kapitein Francesco Ferrucci, die tijdens de belegering van Firenze in 1350 door de Spaanse troepen van Karel de Vijfde gevangen werd genomen. Ferrucci werd later vermoord door Fabrizio Maramaldo. Voor zijn dood sprak Ferrucci de volgende beroemd geworden woorden: ‘Tu uccidi un uomo morto’, ‘Je vermoordt een dode man’. Held van Garibaldi EN Musssolini
i bimbi d'Italia si chiaman Balilla ,	De kinderen van Italië noemen zich Balilla.	‘Balilla’ was de bijnaam van de Italiaanse jongen Giovanni Battista Perasso die in 1746 door het gooien van een steen de aanzet gaf tot de opstand tegen de Oostenrijkse bezetting van Genova. Naam van fascistische jeugdbeweging

il suon d'ogni squilla i Vespri sonò	In ieder klokgeluid weerklinken de vespers.	Het luiden van de klokken op de avond van 30 maart 1282 was het begin van de volksopstand in Palermo tegen de Franse overheersers . De opstand heet daarom de ‘Siciliaanse vespers’.
Son giunchi che piegano le spade vendute :	Zij zijn als riet dat buigt, het zwaard van de huurlingen.	Met de ‘spade vendute’ worden de troepen van huursoldaten bedoeld. Deze waren zo makkelijk te verslaan, dat ze ‘zo slap waren als riet’.
già l'aquila d'Austria le penne ha perdute .	De Oostenrijkse adelaar heeft reeds zijn veren verloren.	De adelaar, het symbool voor Oostenrijk , wordt hier neergezet als een geplukte vogel, oftewel als een karikatuur van zichzelf. Deze strofe werd tot in 1848 gecensureerd.
Il sangue d'Italia, il sangue polacco, bevé, col cosacco, ma il cor le bruciò.	Het bloed van Italië en dat van de Polen heeft hij gedronken met de Kozakken maar zijn hart brak.	Er wordt hier verwezen naar de alliantie tussen Oostenrijk en Rusland, waarna Polen werd aangevallen en in Italië werd het oude regime heringevoerd na een kortstondige republikeinse periode. Het bloed van de Polen en Italianen bleek vervolgens een dodelijke dosis vergif te zijn voor de Oostenrijkse adelaar.

Goffredo Mameli

Risorigimento: eenheid en vrijheid?
Mazzini, Garibaldi, Cavour en Victor Emanuel II

Zwart wint van Rood: Fascisme &  Mussolini

Christen-Democraten, De Rode Brigade en de moord op Aldo Moro

Populisten en media-politiek: Berlusconi

Internet/platform-politiek Vijfsterren-beweging en Lega: Virgina Raggi

Uitloop? Maffia / massatoerisme/
iets anders?

Land: geen eenheid

Natuurlijke omstandigheden: 80 % heuvels en bergen

Tegenstellingen: 

• Noord vs Zuid (Mezzogiorno): klimaat, cultuur, welvaart, politiek
• Stad vs platteland / regionaal vs nationaal
• Staat vs familie
• Trots vs schaamte
• Zucht naar verleden vs futurisme
• Politieke elite/overheid vs burgers: kloof overbruggen: democratie of fascisme?
• Italië vs Europa

 

Risorgimento: het verloop

476 - 1700 Versplinterd, tegenstellingen Noord-Zuid en Stad-Platteland, speelbal Europese grootmachten

1795-1815: Franse bezetting / Napoleon: Droom ontwaakt

1815: Restauratie = Frustratie : verlangen wordt sterker

1820-1830-1848: Opstanden

1848 - 1849: Revolutiejaar: Republiek van Italië

1850-1861: masterplan van Cavour

1861-1870: uitbreiding, tegenstand, Rome ingenomen

1870-1914: meedoen met de grote jongens

Land: geen staatkundige eenheid​

Sinds de val van het West-Romeinse rijk (476):​

• Noorden: nog geruime tijd bij Heilig Roomse Rijk (Oostenrijk) maar gezag “ te ver weg”​ 
• Midden: Kerkelijke Staat (pauselijke macht) in midden Italië​ 
• Zuiden: eigen gebied, los van rest Italië
• Vanaf 14de eeuw: verschillen worden groter

Noorden: 

11de / 12de eeuw:
Opkomst en bloei kuststeden door toenemende handel met Midden Oosten

Landinwaarts: steden komen als marktplaats en knooppunt verkeerswegen tot bloei

Vanaf 14e eeuw: handels- en machtscentrum komt in het noordwesten van Europa te liggen, ten koste van rest van Italië ​

Nieuw bestuurlijk karakter steden:

• alleenheersers/oligarchen (bv. Familie de Medici)​
  
• gaan investeren en beleggen in grond (bv. droogleggingsprojecten)
• commercialisering; het feodale karakter verdwijnt

platteland noorden krijgt een nieuw en zeer gevarieerd aanzien

Zuiden:

Feodalisme bleef in tact​

Weinig stedelijk ontwikkeling

Grootgrondbezitters nemen GEEN initiatieven tot vernieuwing​

Kloof met Noorden steeds groter

Vanaf 14de eeuw verschillen nemen toe

Vanaf 14de eeuw verschillen nemen toe

Italië 1495

Geen staatkundige eenheid 16e, 17e en 18e eeuw

Elders Europa: ontstaan machtige nationale staten zoals Spanje, Frankrijk en Oostenrijk​

​

• Italië wordt door buitenlandse legers onder de voet gelopen​
  
• 18e eeuw Italië is pion in schaakspel grote Europese mogendheden om macht en invloed, veelal uitgevochten in Italië

Franse Revolutie: Frankrijk wil natuurlijke grenzen

•  bezetting Savoye en Nice​
  

Napoleon: ​

• wil Oostenrijk in Italië verslaan en weg hebben uit Italië​
  
• ‘ koninkrijk Italië’ vazalstaat met Napoleon als koning (noorden)​
  
• zoon werd later Koning van Rome en andere familieleden kregen ook delen Italië

De Franse revolutie en Napoleon

Gevolgen Franse overheersing

• Einde standenmaatschappij​
  
• Rationeel bestuurssysteem op basis van het beginsel gelijkheid voor de wet​ 
• Idee van een groter staatsverband!!!!!!​ 
• Tricolore​ 
• Modernisering op gang gebracht MET het idee: daar is een onafhankelijk eenheidsstaat voor nodig

Noi siamo da secoli

calpesti, derisi,

perché non siam popolo,

perché siam divisi.

gevolgen congres van Wenen

• Italië weer slechts speelbal grote mogendheden: vanwege machtsevenwicht was het belangrijk dat het land verdeeld bleef:​
  
• RESTAURATIE​
  
• 7 Italiaanse staten; Nice weer naar Piemonte; Oostenrijk krijgt gebieden het noorden​
  
• Noord Italië weer staatskundig verdeeld: economisch zeer nadeling (douane/tol)​
  
• Paus in wereldlijke macht hersteld en ook geestelijke macht neemt toe (Romantiek)​

• Italië weer slechts speelbal grote mogendheden: vanwege machtsevenwicht was het belangrijk dat het land verdeeld bleef:​
  
• RESTAURATIE​
  
• 7 Italiaanse staten; Nice weer naar Piemonte; Oostenrijk krijgt gebieden het noorden​
  
• Noord-Italië weer staatskundig verdeeld: economisch zeer nadelig (douane/tol)​
  
• Paus in wereldlijke macht hersteld en ook zijn geestelijke macht neemt toe (Romantiek)​

Na Napoleon : Congres van Wenen

'già l'aquila d'Austria

le penne ha perdute.'

Sporen van Napoleon in Rome

De Bonapartes in Rome

Risorgimento: het verloop

Franse bezetting / Napoleon: Droom ontwaakt

Restauratie = Frustratie : verlangen wordt sterker

1820-1830-1848: Opstanden

1848 - 1849: Revolutiejaar: Republiek van Italië

1850-1861: masterplan van Cavour

1861-1870: uitbreiding, tegenstand, Rome

1870-1914: meedoen met de grote jongens

Wat is je tot nu toe het meest opgevallen? schrijf een paar steekwoorden op.

 Maart 1861: koninkrijk Italië

To Do: Rome!

Risorgimento​ - Herrijzenis  - 1820-1870

Mazzini​:
de denker/idealist

Cavour​:
de politicus

Garibaldi​:
de strijder

Vier mannen geven een naam en beeld aan proces Italiaanse eenwording

Victor Emanuel II:
het symbool

Mazzini 1805-1872​

Vrijheid, onafhankelijkheid en NATIONALE EENHEID​

Revolutie 1848 mislukt (eerste onafhankelijkheidsoorlog).
Italiaanse republiek 1849

Idealist, Pan- Europeaan, retoricus, zeer religieus, 40 jaar lang bij elke slag betrokken

Garibaldi 1807- 1882

• De strijder
• In 1848 betrokken bij opstand mazzini
• Ter dood veroordeeld / verbannen
• I Mille
• Strijd om Sicilië
• Machtsoverdracht aan Vittorio Emaunaul
• Blijft doorstrijden
• Internationale held

Cavour 1807 - 1882 ​

• Nationalistisch politicus van het koninkrijk Sardinië/Piëmonte​
  
• Kweekt goodwill voor eenwording : Krimoorlog
• Lokt oorlog uit tegen Oostenrijk:
  Eerste onafhankelijkheidsoorlog: Mazzini en Garibaldi in beeld
• realpoliticus met Masterplan

3.lokt oorlog tegen Oostenrijk uit en krijgt dus Franse steun

4. Cavour geeft wapens en schepen aan Garibaldi (1860) en stuurt hem om delen uit Italië te veroveren (Sicilië)

5. Garibaldi geeft veroverde gebieden aan koning Emmanuel van Sardinië

Italië

Het masterplan van Cavour: 1948-1961

1. in de Krimoorlog (1855) Engeland en Frankrijk steunen tegen om “vriend” van Frankrijk te worden op de vredesconferentie

 

2. 1858: geeft Nice en Savoy aan Frankrijk en wil in ruil steun van Frankrijk als Oostenrijk ooit een oorlog tegen Sardinië begint

Maart 1861: koninkrijk Italië

To Do: Rome!

Maart 1861: Koninkrijk Italië

Victor Emanuel II nieuwe koning verenigd land met regering in Turijn

Maar: 

Zonder Rome

Zuiden ontevreden; 

Katholieken ontevreden; 

Garibaldi ontevreden

Paus Pius IX

• Weigert afstand te doen van wereldlijke macht
  
• Weigert Rome op te geven
  
• Voelt zich gesteund door Keizer Lodewijk Napoleon van Frankrijk
  

1870: Inname van Rome

• Probleem ROME: Frankrijk blijft de paus steunen en heeft garnizoen in Rome
  
• Garibaldi probeert twee keer tevergeefs Rome in te nemen
  
• 1870 Frankrijk verliest Frans-Duitse oorlog en Keizer wordt afgezet: Frankrijk (weer)  republiek
• Frans garnizoen trekt zich terug
• Rome ingenomen door Italiaanse troepen
  
• Rome wordt hoofdstad
  
• Conflict met paus blijft tot 1929 (verdrag van Lateranen)
  
• Pius IX noemt zich “ de gevangene van het Vaticaan"

Maart 1861: koninkrijk Italië

To Do: Rome!

Sporen van Rissorgimento in Rome

Vierspan van de Eenheid

Vierspan van de Vrijheid

ruiterstandbeeld Victor Emanuel

colonnade van de 16 gewesten

graf onbekende soldaat

gevleugelde Victoriae

Het Denken

1. Ingang van het Vittoriano met sierhek van Manfredo Manfredi;

2. Beeldengroep "het Denken", van Giulio Monteverde;

3. Beeldengroep "de Actie", van Francesco Jerace;

4. Fontein van de Adriatische Zee, van Emilio Quadrelli;

5. Beeldengroep "de Kracht", van Augusto Rivalta;

6. Beeldengroep "de Eendracht", van Lodovico Pogliaghi;

7. Fontein "de Tyrrheense Zee", van Pietro Canonica;

8. Beeldengroep "het Offer", van Leonardo Bistolfi;

9. Beeldengroep "het Recht", van Ettore Ximenes;

10 Twee gevleugelde leeuwen, van Giuseppe Tonnini;

11. Toegangstrap naar het eerste terras;

12. en 13. Gevleugelde Victoria's, van Edoardo Rubino en Edoardo De Albertis;

14. Altaar van het Vaderland, en Graf van de Onbekende Soldaat;

15. Beeld van Dea Roma, van Angelo Zanelli;

16. Reliëf met 14 steden van Italië, van Eugenio Maccagnani;

17. Ruiterstandbeeld van Victor Emanuel II, van Enrico Chiaradia;

18. en 19. Gevleugelde Victoriae, van Nicola Cantalamessa Papotti en Adolfo Apolloni;

20. Propyleeën met het Vierspan van de Eenheid, van Carlo Fontana;

21. en 22. Gevleugelde Victoriae, van Mario Rutelli en Cesare Zocchi;

23. Propyleeën met het Vierspan van de Vrijheid, van Paolo Bartolini;

24. Portiek met colonnade. Op de fries: 16 beelden die de evenzovele gewesten van Italië voorstellen.

Italië is gemaakt, nu moeten we nog Italianen maken

(Massimo 'd Azeglio) 

Ethiopië, Moord op Umberto I, bondgenootschap Centralen 

1

2

3

4

5

Krim-Oorlog

Inname van Rome

Congres van Wenen

Garibaldi verbannen

I Mille