Basisstof 6: Speciale manieren van overerven

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 3

Basisstof 6: Speciale manieren van overerven

Wat gaan we doen?

• Leerdoelen doornemen
• Herhaling
• Uitleg basisstof 6: Speciale manieren van overerven
• Aan het werk!

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• De verschillende allelen beschrijven die betrokken zijn bij de overerving van de bloedgroepen;
• Een kruisingsschema opstellen voor de overerving van de bloedgroepen;
• Uit een stamboom de bloedgroepen van individuen afleiden

Speciale manieren van overerven

• Multipele allelen (bloedgroepen);
• Letale factoren
• Gekoppelde overerving

Bloedgroepen

Er zijn 4 bloedgroepen (fenotypen):

• A
• B
• AB
• O

Bloedgroepen

Er zijn 3 allelen:

I^A, I^B en i (I: isoagglutinogeen)

I^A en I^B zijn codominant, i is recessief

Letale factoren

• Een letale factor is een factor waarbij een allel in homozygote toestand geen levensvatbare cellen of levensvatbaar individu oplevert 

1. EEGG
2. EEGg
3. EeGG
4. EeGg

Gekoppelde overerving

• Soms liggen genen op hetzelfde chromosomenpaar en zijn deze gekoppeld. Hier spreek je dus ook van gekoppelde overerving.
• Als de genen op verschillende chromosomenparen liggen, dan spreek je van onafhankelijke overerving.

Crossing over

Soms wordt de koppeling verbroken, doordat chromatiden van homologe chromosomen in elkaar verstrengeld raken.

• Breuk niet hersteld? Crossing over.

Mitochondriaal DNA

Mitochondriën hebben ook DNA: mitochondriaal DNA (mtDNA).

• Erft over via eicellen