7.1 Nieuwe ideeën over samenleven

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

7.1 Nieuwe ideeën over samenleven 

Hofcultuur

Burgerlijke cultuur

De Republiek

Frankrijk

Sleep onderstaande woorden naar de juiste afbeelding

Spinoza

Stapelmarkt

VOC

WIC

Michiel de Ruyter

Rembrandt van Rijn

Kunstenaar

Uitvinder

Rembrandt

Christiaan Huygens

Johannes Vermeer

Simon Stevin

Anthonie van Leeuwenhoek

Frans Hals

Wat wordt er bedoeld met "de verlichting"?

Verlichting

'Periode (18e eeuw) waarin een kritische houding ontstond tegenover geloof en traditie en een groot vertrouwen in de mogelijkheid de wereld rationeel te doorgronden.'

Wetenschappelijke Revolutie

systematisch kennis verwerven:

- rationalisme (verstand)

- empirisme (waarneming)

gevolgen:

- ontdekking van natuurwetten

- vooruitgangsgedachte

Verlichting

Rationalisme leidt tot een ideale samenleving:

- sociale verhoudingen

- rechtspraak

- politiek

- godsdienst

- economie

Sociale verhoudingen

Uitgangssituatie:
- veel ongelijkheid

- standensamenleving

Verlichte denkers:

- alle mensen hebben natuurrechten

- gelijkheid voor alle achtergestelde groepen

- vrijheid voor individuele burger

Politiek

Uitgangssituatie:
- absolutisme

- koning en parlement

- regenten

Verlichte denkers:

- sociaal contract (John Locke) 

- volkssoevereiniteit (Jean-Jacques Rousseau)

- Trias Politica (Charles Montesquieu)

Sociaal contract

Uitgangssituatie:

vorst heeft absolute macht door droit divin

Locke

contract tussen burgers en vorst:

* burgers dragen taken over aan vorst

* vorst beschermt burgers door wetgeving

* als een vorst dit niet goed doet, mag hij afgezet worden

John Locke (1632-1704)

Volkssoevereiniteit

Uitgangssituatie:

vorst heeft absolute macht door droit divin

Rousseau

* alle mensen zijn gelijk

* soevereiniteit ligt bij het volk

Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)

Trias Politica

Kenmerken:
- uitvoerende macht (regering)

- wetgevende macht (parlement)

- rechterlijke macht (rechtspraak)

DEMOCRATIE

Maken 

7.1: Opdracht 1 t/m 3 

Radicale en gematigde Verlichting

Gematigde Verlichting: kleine veranderingen nastreven

- balans zoeken tussen oude en nieuwe ideeën

Radicale Verlichting: grote veranderingen nastreven

- democratie, vrijheid en gelijkheid vormen de basis van de samenleving

Verspreiding van de ideeën

- brieven

- publicaties (tijdschriften, boeken)

- discussies in koffiehuizen en salons

Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de ideale samenleving?

De ideale samenleving is gebaseerd op:

- vrijheid

- gelijkheid

* sociale verhoudingen: geen standensamenleving

* rechtspraak: geen lijfstraffen / eerlijk bewijs
* politiek: sociaal contract / volkssoevereiniteit / Trias Politica

* godsdienst: religieuze tolerantie

* economie: liberalisme

Ancien Régime

1. 1e stand geestelijken: priester, bisschop, paus.
2. 2e stand adel: graven, hertog, markies.
3. 3e stand burgers/boeren: rijke burgerij=> advocaten, dokters, kooplieden.       Gewone burgerij=> ambachtslieden, werklieden.                                            Boeren.

• Ancien Régime= periode voor de Franse revolutie met het absolutisme en een standensamenleving.
  

verlicht absolutisme

'eerste dienaar van de 

staat'

'niet regeren door het volk

maar voor het volk'

Maken

7.1: Opdracht 4 t/m 6