H5: Op zoek naar de Oost & Columbus

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Thema 5: De tijd van ontdekkers en hervormers 

16e eeuw: 1500 -1600 n.Chr.               Vroegmoderne tijd                                     

Regels

• Bij binnenkomst ga je zitten en pak je je spullen.
• Je laptop laat je dicht op tafel liggen.
• Als je wat wilt vragen steek jij je vinger op
• Als de docent praat zijn de leerlingen stil 
• Je behandeld een ander zoals je zelf behandeld wilt worden. Dat betekent met fatsoen en respect. 

Aantekeningen

Zie je dit potloodje? Dan neem je de dikgedrukte en onderstreepte zin over in je schrift.

Te weinig tijd? De les wordt met je gedeeld, dan kan je tijdens zelfstandig werken verder met het overnemen.

Bij welke periode in de geschiedenis hoort de afbeelding?

1. Renaissance
2. Middeleeuwen

Erasmus van Rotterdam was een geleerde. Hij stond bekend als een ...

1. Zwaar gelovig persoon
2. Humanist
3. Kritiekloos
4. Als een toneelspeler

Deze les

Opzoek naar de Oost & Columbus

Aan het einde van de les:

• Ken je de begrippen 'Expansie' en 'Columbiaanse uitwisseling'.
• Kan je oorzaken en gevolgen uitleggen van de ontdekkingsreizen.
• Kan je meerdere voorbeelden noemen van ontdekkingsreizigers
• Kan je meerdere voorbeelden noemen van producten uit de Oost
• Kan je uitleggen waarom Columbus richting het westen voer om naar Indië te reizen.

Op zoek naar de Oost

In de vijftiende eeuw was er vanuit Europa veel belangstelling voor producten uit het verre oosten (Azië). De hoge vraag naar luxe producten leverde handelaren veel geld op. 

Producten als: 

• Zijde (zachte stof)
• Parfum
• Specerijen (kruiden) 

Op zoek naar de Oost

Handel met het verre oosten is al heel oud. Via lange handelsroutes door Midden-Azië bereikte de producten zelfs het Romeinse Rijk honderden jaren voor de ontdekkingsreizen. 

Zijderoute: Een aantal routes door en rond Centraal-Azië, waarlangs de zijde het westen bereikte.  

Op zoek naar de Oost

De koopwaren die verhandeld werden, werden over enorme afstanden vervoerd. Het Midden-Oosten was de poort waardoor handelswaren vanuit het oosten naar het westen stroomden en andersom.

Probleem: 

• Ottomaanse rijk heeft het gebied in handen
• Producten duurder
• Oorlog met Europese landen (Spanje) 

Op zoek naar de Oost

Om de macht van de Ottomanen te omzeilen zochten Europese landen een andere manier om te handelen met de oost. Dit moest via de zee. 

De volgende uitvindingen maakte dit mogelijk: 

• Kompas. (Koers bepalen)
• Kwadrant. (Berekenen waar je vaart)

Op zoek naar de Oost

De eerste ontdekkingsreizigers probeerden via het grote Afrika naar Azië te varen. 

De eerste succesvolle reis: 

• Bartholomeus Diaz. 
• Hij wist de zuidpunt van Afrika te bereiken en in kaart te brengen.

Later volgde: 

• Vasco da Gama
• Hem lukte het om India te bereiken. 

Op zoek naar de Oost

De tocht onder Afrika door was gevaarlijk en duurde erg lang. Stormen, Piraterij, ziektes aan boord en muiterij onder de bemanningsleden kwam geregeld voor.

Gevolg: 

• Snellere en veiligere route zoeken

Columbus 

In opdracht van de Spaanse koning probeerde Columbus in 1492 via het westen naar India te varen, maar stuitte op een geheel nieuw werelddeel. 

• Indianen (inheemse mensen) onthaalde Columbus als een god.
• Hoog ontwikkeld beschavingen: Inca's, Azteken en Maya's.
• Colombus riep enkele eilanden uit tot Spaans bezit.

Expansie: uitbreiding van macht of bezit.

Columbus 

De Maya’s, de Azteken en de Inca’s deden allerlei uitvindingen die hun dagelijks leven en in die van jou van pas kwamen.

Wat vonden ze uit?

https://historianet.nl/beschavingen/maya-s-inca-s-en-azteken-zo-weet-je-het-verschil

Columbus 

Het Spaanse koninkrijk wilde gebieden veroveren. De veroveraars wisten dat er veel rijkdom (Goud en edelstenen) was te verkrijgen. Hernán Cortés was een veroveraar. 

Conquistadores: De spaande veroveraars.

Gevolg: 

• Oorlog met de Azteken en Inca's 

Columbus 

In 1518 ging Hernán Cortés met een groep strijders aan wal bij het huidige Mexico. Samen met zijn leger trok hij richting de Azteekse hoofdstad met meer dan 100.000 inwoners. Al voordat ze aankwamen, liepen ze over lijken heen.

Columbiaanse uitwisseling: de uitwisseling van producten, dieren en ziektes van de oude wereld naar de nieuwe wereld.

Historische vaardigheden

Oorzaak en gevolg.

Een oorzaak kan bedoelde en onbedoelde gevolgen hebben

Bedoeld gevolg: Een gevolg dat de bedoeling was van de oorzaak

Onbedoeld gevolg:  Een gevolg dat niet de bedoeling was van de oorzaak. zonder opzet, per ongeluk. 

Historische vaardigheden

Standplaatsgebondenheid: Het denken en doen van iemand wordt bepaald door de tijd, omgeving en omstandigheden waarin hij leeft.

Je moet proberen die persoon te begrijpen, maar je hoeft het niet met die persoon eens te zijn.

Historische vaardigheden

Standplaatsgebondenheid

Je inleven in een persoon in het verleden is heel ingewikkeld. Standplaatsgebondenheid bepaalt namelijk ook wat jij doet en denkt. 

Ga maar na: Als jij was opgegroeid in een andere tijd, in een ander land, in een andere plaats, bij een ander gezin of met andere vrienden, dan had je misschien ook anders over dingen gedacht dan je nu doet.

Opdrachten van de week

Maak de werkdoelen op de LearningPortal bij:

• Opzoek naar de Oost  
• Columbus

Beantwoorde criteria in je schrift

(verschillend per kleur) 

Aan de slag! 

•       Ga naar de learning portal en maak de opdrachten. Beantwoord de criteria die hoort bij het leerdoel in je schrift

se se Je mag zachtjes samenwerken. Je maakt wel je eigen werk. Hierbij mag je muziek luisteren.

            Als je klaar bent, dan laat je je werk zien voor feedback.