5. WOWshop: Praat mar Toaniel!

• Frysk
• HBO
• Beroepsopleiding
• Studiejaar 1

Praat mar Toaniel!

Oer de taaldrompel mei toaniel/drama

Weromkeppeling

Pitch:

Besprek yn in groepke fan 3 yn dyn bou dyn 

'Fak Taal Formule'-les en/of dyn 'Skiednis'-les (yn it Frysk):

• 2 minuten per persoan
• Wat wie it taalbewustwurdingsmomint yn dyn les?
• Hast de Fak Taal Formule tapasse kinnen? (fakdoel en taaldoel)
• Hoe fûnsto it? Hoe fûnen de bern it? 

Leardoelen

Oan 'e ein fan dizze les ...

Fakdoel:

• bin ik yn 'e kunde kaam mei toaniellêzen
  
• wit ik hoe't drama/toaniellêze yn 'e klasse bydrage kin om it Frysk praten te befoarderjen/stimulearjen
• kin ik sels yn it Frysk in rol spylje en train ik myn eigen Fryske feardichheden: lêzen en praten  (taaldoel)

Leardoelen

Oan 'e ein fan dizze les ...

Fakdoelen:

• bin ik yn 'e kunde kaam mei toaniellêzen
• wit ik hoe't drama/toaniellêze yn 'e klasse bydrage kin om it Frysk praten te befoarderjen/stimulearjen

Taaldoel:

• kin ik sels yn it Frysk in rol spylje en train ik myn eigen Fryske feardichheden: lêzen en praten

Heechachte publyk, 

jimme oandacht foar...

Wat in drama!

rekkenjen & taal is folle belangriker

it soarget foar gaos yn 'e klasse

myn groep is der net geskikt foar

it kostet tefolle tarieding

ik haw gjin geskikt lesmateriaal

Wat in drama!

drama is in hiel belang-ryk fak

elke groep is geskikt foar drama

drama stimulearret de kreativiteit

it hoecht net in soad tiid te kostjen

der is folop lesmateriaal

te finen

Drama draacht by oan:

- sosjaal-emosjonele ûntwikkeling 
- de wurdskat
- it taalbegrip/-belibbing
- kreative ûntwikkeling
- muzikale ûntwikkeling
- identiteitsûntwikkeling

'By jonge bern giet it net om it spyljen, mar om it belibjen fan in ferhaal. Ynlibje, útlibje en dêrmei en dêrtroch taal en emoasjes ferwurkje. Yn it ferhaal en yn it gefoel dûke.'

lessuggestjes

Herkenst dit?

• Do doarst net goed Frysk te praten.
• Do hast gjin sin Frysk te lêzen.
• Do doarst net Frysk te skriuwen.

Praat mar Toaniel!

• Toanielstikken bewurke foar bern
  
• Toaniel & Frysk
  
• In kompleet ferhaal
  
• De ferteller ferbynt
  
• Prate, skriuwe, lêze, presintearje
  
• Muzyk, lietteksten en didaktyk (YMU, Spoar 8~projekten)

Praat mar Toaniel! 

De searje foar groep 5 & 6

- Yn groepkes lêze
- Op toan lêze
- Floeiend lêze
- Rol wikselje
- Mei elkoar beprate
- Nije teksten betinke
- Skriuwe
- Eigen ynbring
- Presintearje

Aktiviteiten

• Ien sêne de les.

• Yn groepkes de sêne lêze (of earst mei de hiele klasse/groep).

• De rollen ferdiele.

• De sêne lêze en werlêze.

• De ferwurking dwaan.

• Presintearje.

Didaktyk

• Dialooch/petear sintraal.

• De learkrêft is coach.

• De learling is coach.

• Troch de ynspiraasje komt de motivaasje troch de prestaasje.

Prinsipes

Wat learkrêften sizze:

• 'It ferraste my wat der barde. It entûsjasme, de belutsenheid en motivaasje.'
  
•  'It foel op dat de bern goed meiliezen, ek as se net oan it wurd wiene.'
  
• 'It set oan ta mear Frysk lêzen. Dat merk ik yn de groep.'
  
• 'De bern sizze tsjin my: Hjir leare wy wat fan.'
  
• 'It wie opfallend dat just ek bern dy’t net Frysktalich binne it hiel moai fine.'
  

Toaniel yn 'e ûnderbou

It Swurd út 

de Stien

Ergens yn Grut Brittanje yn ...

Ergens yn de 6e iuw ... 

Kening Arthur

13.35 oere starte It Swurd ...

Heechachte publyk, 

jimme oandacht foar...

https://www.facebook.com/iepenloftspul.jorwert/videos/811159147636882/

Reaksje Iepenloftspul Jorwert:

Filmke iepenje yn 'e ynternetbrowser (1:55-2:08)

• Jou in drama-/toanielles om it Frysk praten (by de bern/dysels) te befoarderjen/stimulearjen.
• Besykje op byld fêst te lizzen dat de bern/do wille hawwe.
• Utdaging WOWshop 1+2+3+4.

Utdaging WOWshop 5

Leardoelen

Oan 'e ein fan dizze les ...

Fakdoel:

• bin ik yn 'e kunde kaam mei toaniellêzen
  
• wit ik hoe't drama/toaniellêze yn 'e klasse bydrage kin om it Frysk praten te befoarderjen/stimulearjen
• kin ik sels yn it Frysk in rol spylje en train ik myn eigen Fryske feardichheden: lêzen en praten  (taaldoel)

Leardoelen

Oan 'e ein fan dizze les ...

Fakdoelen:

• bin ik yn 'e kunde kaam mei toaniellêzen
• wit ik hoe't drama/toaniellêze yn 'e klasse bydrage kin om it Frysk praten te befoarderjen/stimulearjen

Taaldoel:

• kin ik sels yn it Frysk in rol spylje en train ik myn eigen Fryske feardichheden: lêzen en praten

Dizze sin bliuwt my by:

Praat mar Toaniel!

weromsjen

Dizze sin bliuwt my by:

Praat mar toaniel

weromsjen

Frees foar betizing: út ûndersyk docht bliken dat der gjin bern te finen wie dy't syn talen net skiede koe.

Kontrôle ferlieze: út tal fan observaasjes die bliken dat bern de thústaal brûke om elkoar te helpen en net om oer oaren te praten.

Gefoel fan ûnbekwamens: mei de nije lesmaterialen, kursussen en in goede dielde fisy kin it grutste part fan ûnbekwamens fuortnommen wurde.

Te hege wurkdruk: de FTF soarget derfoar dat bern mear leare kinne yn deselde tiid, it ferget foaral in oare mindset.

Ferfolch kursus ... wa?

• Skriuw mar Frysk 1 en 2 (sjoch klassefrysk.edufrysk.nl ~ selsstannich leare).
• It foech Frysk foar it basisûnderwiis/Afûk: Rianne Blokzijl - NHL Stenden = 4 lessen + eksamen.

Puzels & Pearels

Hokker bern wurdt coach?

• Elkoar helpe by it Frysk (of ….)
  
• Elkoar helpe by it spyljen fan in rol
  
• Elkoars miening respektearje

De learkrêft

• Stimulearret om Frysk te praten, lêzen en skriuwen
  
• Observearret
  

Presintaasjes Boekpromoasje

This video is no longer available

Welke video was dit?

This video is no longer available

Welke video was dit?

Grytsje: 

Yn de rimboe

Anneke & Pleunie: 

'Boekedûns'

Janny: De skippers fan de Kameleon

Janny

Janny

Jinke: GFR

Grytsje

Grytsje

Jeanet: De Toverstêf

Zilla: De Gruffalo

This video is no longer available

Welke video was dit?

This video is no longer available

Welke video was dit?

Dagen fan de wike

- Anneke -

Presintaasjes Boekpromoasje

Folmer: 

Buorman & Buorman

Anke & Marjolein: 

Mijn pake is crazy

Elina: It reade beurske

This video is no longer available

Welke video was dit?

This video is no longer available

Welke video was dit?

Tekst

Tekst

Skiednisles 5 april

Sjoch papieren foar yn de map mei suggestjes. Tink ek oan útspyljen fan boeken mei tekst of platen as stipe, útspyljen fan situaasjes by 'vreedzame school', rekkenjen 'echt' meitsje mei klant en kassa, tableaus by it krystfiering, ferkearssituaasje ensfh. 

Ynspiraasje op webside

• Filmfragminten besjen
  
• Ferskes sjonge
  
• Prate oer rollen
  
• Nije dialogen skriuwe
  
• Dekôr op digiboerd
  
• ...

https://www.inspirerendmeertaligonderwijs.nl/drama/praat-mar-toaniel-fries-schrijven-en-spreken/

Húswurk opdrachten

10 jannewaris: 

• Taal fan it hert
• It alderleukste boek (boekpromoasje)
• Fuort mei dy metoade! Of net? (trochgeande line)
• Skiednis rollercoaster

Presintaasjes Húswurk