H1 §3,4,5,6 Afsluiting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 2

Arbeiders gaan samenwerken

Online ontdekkingsplaat

Liefdadigheid

Vanaf 1860 groeide het aantal fabrieken in Nederland snel. Er waren echter nog geen wetten om de vele arbeiders te beschermen.

Arme mensen waren afhankelijk van liefdadigheid.

Wie helpt de arbeiders? 

• Onderlinge verzekeringen werden  opgericht

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Het Socialisme

Geld en bezit moest eerlijker verdeeld worden.

Probeerden de arbeids- en leefomstandigheden van de arbeiders te verbeteren.

1881: oprichting politieke partij

Doel: invoering algemeen kiesrecht.

Sociale wetten

Vanaf 1870 besluiten liberalen de eerste sociale wetten in te voeren.

Meer mensen krijgen inspraak

Grondwet 1848

In de nieuwe Grondwet stonden twee belangrijke veranderingen:

• Burgers kiezen de leden van het parlement.
• Ministers worden aangewezen door het parlement.

Nederland vanaf dat moment een parlementaire democratie. Maar nog niet iedereen mocht stemmen.

Vrouwen willen gelijkheid

Vanaf 1870 groeide het verzet tegen de ongelijke positie van vrouwen. Het feminisme.

Eerste feministische golf: vrouwen strijden voor algemeen kiesrecht.

Nederland wordt een democratie

In 1848 mochten mannen die een bepaald bedrag aan belasting betaalden stemmen. Dit bedrag werd steeds meer verlaagd en meer mannen kregen kiesrecht.

Arbeiders en vrouwen nog steeds geen kiesrecht.

In 1917 werd de grondwet weer aangepast. Mannen kregen kiesrecht. In 1919 kregen ook de vrouwen kiesrecht.

§ 5 Continuïteit en verandering

Soorten veranderingen

• politiek
• sociaal
• economisch
• cultureel

§6 Onderzoek met bronnen

Afsluiting

Maak de opdrachten bij de afsluiting

Vraag nakijkbladen aan Marijke