H5/6 Lezen / betoog deel 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Zorg dat je startklaar bent

Nodig deze les: lesboek Nieuw Nederlands, boekje 'Schrijfvaardigheid 3vwo',  aantekeningenschrift, huiswerk. 

Welkom bij 

Nederlands

Lesdoelen

• Ik kijk het huiswerk over een betoog na. 
• Ik herhaal begrippen over ambiguïteit. 
• Ik weet wat een functiewoord is. 
• Ik weet het verschil tussen een functiewoord en een signaalwoord.
• Ik kan van een tekstfragment benoemen welke functie van toepassing is. 

Aan de slag ....

Tweetallen

Instapopdracht H5 Lezen

5 min., daarna klassikaal bespreken

Functiewoorden (1) H5 Lezen

• Aanbeveling
• probleemstelling
• tegenwerping
• uitwerking
• verklaring
• weerlegging

Functiewoord	Omschrijving
Aanbeveling (=goede raad)	De schrijver geeft een advies aan de lezer
Probleemstelling (=probleem)	De schrijver geeft aan over welk probleem de tekst gaat
Tegenwerping (=reactie)	Een reactie op een bepaalde mening. Tegenwerping kan ook een argument zijn tegen een eerder gegeven mening
Uitwerking (=informatie)	De schrijver geeft extra informatie over (deel)onderwerp
Verklaring (=uitleg)	De schrijver legt uit waarom iets is zoals het is
Weerlegging (=ontkrachting)	Ontkrachting: schrijver toont aan dat een argument niet klopt

Functiewoorden (2) H6 Lezen

• Nuancering
• afweging
• Anekdote
• constatering
• aanleiding
• vraagstelling

Functiewoord	Omschrijving
Nuancering (=afzwakking)	De schrijver zwakt een genoemd standpunt af, door meerdere (andere) kanten van een zaak te belichten.
Afweging	Bepalen wat het belangrijkste is voordat je een conclusie trekt.
anekdote	Leuk verhaaltje, meestal waargebeurd.
constatering	Feit of verschijnsel vaststellen.
aanleiding	actuele gebeurtenis, meestal aan het begin van de tekst.
Vraagstelling	De schrijver stelt een vraag (in inleiding) die hij verderop zal beantwoorden.

Functiewoorden

• Geven aan wat de functie is van een alinea. 
• Soms gaat het over de functie van alinea's ten opzichte van elkaar. 

Signaalwoorden

• Geven aan welk tekstverband er is tussen woorden, zinnen of alinea's. 
• Signaalwoorden kunnen helpen om de functie van een alinea te benoemen. 

aanbeveling

conclusie

argument

Ik vind dus dat roken verboden moet worden.

Ik raad winkels aan geen sigaretten meer te verkopen.

Roken is namelijk slecht voor je gezonheid.

voorbeeld

definitie

tegenwerping

Meeroken betekent dat je tabaksrook van een ander inademt.

Maar een sigaretje is wel lekker.

Je kunt bijvoorbeeld een slecht gebit krijgen.

oorzaak

gevolg

probleemstelling

Jongeren beginnen vaak met roken door groepsdruk.

Uiteindelijk kun je verslaafd raken.

Het is schokkend dat jongeren steeds vroeger beginnen met roken.

samenvatting

uitwerking

verklaring

Groepsdruk kan ontstaan door de onzekerheid van pubers.

Al met al heeft roken gevolgen voor je gezonheid, voor je portemonnee en voor je relaties.

Een verslaving kun je omschrijven als het niet meer zonder iets kunnen, zowel fysiek als mentaal.

Huiswerk nakijken

Boekje schrijfvaardigheid: opdracht 1, klassikaal

• Opdracht 2: wissel van boekje met maatje op basis van de indeling. Lees de uitwerking van je maatje bij opdracht 2.
• Geef 1 tip en 1 top op basis van spelling, formulering, interpunctie, gebruik van feiten en verwijzing naar bronnen. 

De schrijver legt uit waarom iets is zoals het is.

1. argument
2. verklaring
3. conclusie
4. voorwaarde

Dat wat de schrijver tot het schrijven van de tekst aanzette.

1. anekdote
2. tegenwerping
3. conclusie
4. aanleiding

Vaststelling van een feit of verschijnsel

1. voorwaarde
2. relativering
3. constatering
4. conclusie

Weerlegging

1. Laten zien dat een argument/argumentatie niet juist is.
2. Extra, nauwkeuriger omschreven informatie bij een onderwerp
3. Het verduidelijken van iets door meer details te geven en/of de mening iets minder scherp te maken.
4. Formulering van een probleem met de bedoeling het te gaan oplossen

Uitwerking

1. Het verduidelijken van iets door meer details te geven en/of de mening iets minder scherp te maken.
2. De schrijver laat de betrekkelijkheid van iets zien, zwakt iets af.
3. Laten zien dat een argument/argumentatie niet juist is
4. Extra, nauwkeuriger omschreven informatie bij een onderwerp

Huiswerk

Boekje schrijfvaardigheid: opdracht 3 en 4

H5 Lezen: opdracht 1

H6 Lezen: opdracht 1