Herhaling stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Herhaling stijlfiguren

Leerdoel

Je kan de volgende stijlfiguren uitleggen, herkennen en zelf formuleren: Eufemisme, Understatement, Litotes, Ironie, Hyperbool.

Deze les

Herhaling stijlfiguren + zelf zinnen maken

Zelf oefenen met stijlfiguren 

Afsluiter

Stijlfiguren om je 'lichter' uit te drukken

Eufemisme

Een eufemisme is een ‘verzachtende uitdrukking’. Sprekers gebruiken eufemismen om termen die hard of grof klinken, te vermijden. Het gaat dan vooral om zaken waar je niet zo gemakkelijk over praat, bijvoorbeeld ziekte (tb = afkorting tuberculose), dood (inslapen), dronkenschap (te diep in het glaasje kijken), overgewicht (volslank), laag aangeschreven beroepen (interieurverzorgster), seks (de liefde bedrijven, naar bed gaan met, het bed delen), toiletgang (maag-darmstoornissen) en misdaad (ontvreemden).

Herschrijf deze zin door een woord te vervangen door een eufemisme. 

Jan is gisteren helaas doodgegaan.

Herschrijf deze zin door een woord te vervangen door een eufemisme.

Jan is gisteren helaas doodgegaan.

->

Jan is gisteren helaas heengegaan/ gaan hemelen / overleden.

Stijlfiguren om je 'lichter' uit te drukken

Understatement

Een understatement wordt gebruikt om ernstige (of grote) zaken als minder ernstig (of minder groot) voor te stellen. Soms zit er iets van (zelf)spot in. Anders dan het eufemisme is het understatement niet bedoeld om te voorkomen dat je onbeschaafd overkomt.

– Rock-’n-rollzanger Elvis Presley bewoonde in Memphis een aardig optrekje, dat nu als museum jaarlijks door vele toeristen wordt bezocht: Graceland.

Herschrijf deze zin door woorden te vervangen door een understament.

Cristiano Ronaldo is de allerbeste voetballer van de wereld!

Herschrijf deze zin door woorden te vervangen door een understament.

Cristiano Ronaldo is de allerbeste voetballer van de wereld! 

->

Cristiano Ronaldo is best een aardige voetballer./ 

Cristiano Ronaldo kan best redelijk een balletje trappen.

Stijlfiguren om je 'lichter' uit te drukken

Litotes

Een litotes (klemtoon op de eerste lettergreep) is een speciale vorm van het understatement (of een eufemisme). Bij deze stijlfiguur beweer je iets door het tegendeel daarvan te ontkennen.

– Hoe heeft het vorige kabinet het eigenlijk gedaan? Die vraagt dringt zich extra op, omdat de burgers niet overlopen van dankbaarheid. (= ontevreden zijn)

Formuleer een zin op de stippellijntjes die een litotes bevat. 

Je vindt mevrouw Jansen een slechte docent. Je zegt: "......"

Formuleer een zin op de stippellijntjes die een litotes bevat.

Je vindt mevrouw Jansen een slechte docent. Je zegt: "Mevrouw Jansen is niet de allerbeste docent op de wereld."

Stijlfiguren om je 'lichter' of 'zwaarder' uit te drukken

Ironie

Ironie is een milde vorm van spot. Een ironische opmerking is nooit kwetsend bedoeld. Vaak bedoelt de spreker het tegenovergestelde van wat hij zegt.

– Tegen een laatkomer: Je bent weer lekker op tijd.

Formuleer een zin op de stippellijntjes die ironie bevat. 

Je vindt mevrouw Jansen een slechte docent. Je zegt: "......"

Formuleer een zin op de stippellijntjes die ironie bevat. 

Je vindt mevrouw Jansen een slechte docent. Je zegt: "Wat is mevrouw Jansen toch een geweldige docent!"

Stijlfiguren om je 'zwaarder' uit te drukken

Hyperbool

Een hyperbool is een overdrijving.

Jeminee, wat is wel de lelijkste jurk die ik ooit heb gezien! Ik zou willen dat ik mijn ogen uit hun kassen kan rukken!

Formuleer een zin op de stippellijntjes die een hyperbool bevat. 

Je vind dat je moeder te streng voor je is. Je zegt: "......"

Formuleer een zin op de stippellijntjes die een hyperbool bevat. 

Je vind dat je moeder te streng voor je is. Je zegt: "Mijn moeder is echt een legerofficier."

Maak het uitgedeelde werkblad en kijk het zelf na op Classroom.

Klaar? Maak de oefentoets in Classroom.

Leg uit wat het stijlfiguur litotes inhoudt. Gebruik in je antwoord het begrip 'understatement'.

Leg uit wat het stijlfiguur litotes inhoudt. Gebruik in je antwoord het begrip 'understatement'. 

Een litotes is een speciale vorm van het understatement. Bij deze stijlfiguur beweer je iets door het tegendeel daarvan te ontkennen.

Hoe heeft het vorige kabinet het eigenlijk gedaan? Die vraagt dringt zich extra op, omdat de burgers niet overlopen van dankbaarheid. (= ontevreden zijn)

Volgende les

Herhaling formuleren!