H4 P.1 deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

H4: De Eerste Wereldoorlog

Tijd van de Wereldoorlogen: 1900 tot 1950

Dit hoofdstuk leer je

• Hoe de Eerste Wereldoorlog is ontstaan (Oorzaken)
• Hoe de Eerste Wereldoorlog verliep
• De gevolgen van de Eerste Wereldoorlog
• De eerste economische wereldcrisis
• Hoe Adolf Hitler populair werd en aan de macht kwam

Waarom is dit onderwerp belangrijk?

• Bondgenootschappen werden gesloten voor de Eerste wereldoorlog. Nu hebben landen zoals Nederland ook deze afspraken
• Vrijheid van meningsuiting en kiesrecht vinden wij nu heel gewoon. Dit is niet vanzelfsprekend, dat moeten we koesteren. 

Eerste Wereldoorlog

Deze les

Leer jij...

• De oorzaken van de Eerste Wereldoorlog
• Hoe is de Eerste wereldoorlog tot stand gekomen

Aantekeningen

Zie je dit potloodje? Dan neem je de dikgedrukte en onderstreepte zin over in je schrift.

Te weinig tijd? De les wordt met je gedeelt, kan je tijdens zelfstandig werken verder met overnemen.

Noem het verschil tussen oorzaak en gevolg

Herhaling: Oorzaak-gevolg

Oorzaak: Waarom of waardoor iets gebeurt

Gevolg: Datgene wat erna gebeurt

Aanleiding: De allerbelangrijkste oorzaak waarom of waardoor iets gebeurt. De laatste oorzaak, de druppel die de emmer doet overlopen.

Voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog

Modern-imperialisme: Europese landen gingen in de 19e eeuw gebieden koloniseren in Afrika en Azië om grondstoffen te krijgen en meer gebied te hebben (Groot rijk). 

Voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog

Rond het jaar 1900 waren veel mensen in Europa Nationalistisch. Nationalisme: Trots zijn op je land, volk en cultuur. 

Alles wat met het leger te maken had was prachtig. 

Militarisme: Trots zijn op alles wat met het leger te maken heeft. 

Voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog

Ondanks Militarisme werd er na 1815 (Napoleon) weinig oorlog gevoerd in Europa. Er was een machtsevenwicht: De macht tussen landen was zo verdeeld dat geen enkel land ontevreden was.

Voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog

In 1871 werd deze machtsevenwicht verstoord. Duitsland werd één land en wilde net zo machtig en rijk worden als Engeland en Frankrijk. 

Voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog

Duitsland ging koloniën veroveren en een groot leger en vloot opbouwen. Dit zorgde ervoor dat spanningen tussen landen toenamen. 

Wapenwedloop: Strijdt tussen landen om wie de meeste en krachtigste wapens heeft.

Voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog

Om tijdens een oorlog niet alleen te staan, sloten landen Bondgenootschappen: Twee of meer landen die hebben afgesproken om elkaar militair te helpen.

Sommige landen zoals Nederland en België bleven Neutraal: Zij kozen geen partij.

Aanleiding van de Eerste Wereldoorlog

Oorlog zat eraan te komen door alle spanningen in Europa. De aanleiding is de moord op kroonprins Frans Ferdinand van Oostenrijk-Hongarije

Aanleiding van de Eerste Wereldoorlog

Bosnië was onderdeel van het rijk Oostenrijk-Hongarije. Veel Serviërs leefde in Bosnië en vonden dat alle Serviërs in een land moesten leven. 

Nationalistische Serviërs vermoorde de kroonprins 

Bondgenootschappen

Oostenrijk-Hongarije vond dat Servië gestraft moest worden. Het grote Rusland beloofde Servië te helpen in tijd van oorlog. Bondgenootschappen waren eerder al gesloten.

Triple Entente: Engeland, Frankrijk,

Rusland

Driebond: Duitsland, O-H en Italië.

De oorlog begint!

Op 1 augustus 1914 gaven de Duitse keizer en generalen het bevel: Aanvallen! De oorlog zou maar kort duren 

werd er gedacht.

Frankrijk had de grens met Duitsland stevig verdedigd.

Het Von Schlieffenplan werd uitgevoerd.

Loopgravenoorlog

De Duitse aanval werd gestopt. De legers stonden tegenoverelkaar en ze gingen zichzelf ingraven.

Er ontstonden loopgraven vanaf de 

Belgische kust tot de Zwitserse grens.

Zo'n 760 kilometer lang.

Loopgravenoorlog

Er ontstond een oorlog op twee fronten. In Frankrijk en in Rusland. Duitsland moest aan beide kanten vechten.

Wereldoorlog

In de Koloniën werd ook gevochten en soldaten uit bijvoorbeeld India en Afrika moesten in Europa mee vechten.

Een wereldoorlog: oorlog waarbij een groot aantal landen van de wereld betrokken is is onstaan.

Zandzakken waren gevuld met aarde en modder, en waren bedoeld om de soldaten te beschermen

In het begin van de oorlog waren de rantsoenen nog wel redelijk, maar naarmate de oorlog langer duurde, was er ook steeds minder (goed) eten.

Als de soldaten niet hoefden te vechten, speelden ze bijvoorbeeld met kaarten.

Behalve de vijand hadden de soldaten veel last van ongedierte, zoals ratten en vlooien. Sommige soldaten kwamen de tijd tussen de gevechten door met het doden van ratten.

Honden hielden de soldaten niet alleen gezelschap, ze bezorgden ook boodschappen tussen de verschillende loopgraven.

Soldaten konden vaak alleen maar overdag slapen, omdat 's nacht een goed moment was om de loopgraven van de vijanden te bespioneren. 

Met een periscoop konden de soldaten de vijand bekijken, zonder grote risico's te nemen. Een periscoop werkt met spiegels.

Er zijn duizenden brieven en dagboeken van soldaten uit de Eerste Wereldoorlog bewaard gebleven. Dit zijn tegenwoordig belangrijke en waardevolle bronnen.

Voor de veiligheid van de soldaten waren de loopgraven in zigzag-vorm.

Tussen de Noordzee en de Zwitserse grens (Westfront) wordt 40.000km aan loopgraven aangelegd.

Het gebied tussen de loopgraven wordt in vier jaar tijd compleet omgeploegd. Er ontstaat een niemandsland.

Op wacht staan was één van de belangrijkste taken die je kon krijgen. Op het in slaap vallen tijdens de wacht stonden zeer zware straffen.

Behalve vechten en wacht houden, waren er nog genoeg andere vervelende klusjes in een loopgraaf, zoals zandzaken bijvullen, prikkeldraad repareren of het leegmaken van de latrines (wc's)

Laatste oorlogjaar 1917: Amerika doet mee

Amerika bevoorraade de Engelsen en de Fransen in de oorlog. Duitsland liet deze schepen zinken

Amerika moest nu wel terugvechten. Verse soldaten met nieuw materiaal kwam naar Europa vechten tegen het verzwakte Duitse leger. 

Laatste oorlogjaar 1917: Rusland stopt

Oorlog in het Oosten (Rusland) verliep zeer slecht voor Rusland.

Zo slecht dat het volk in opstand kwam tegen de Russische Tsaar (keizer). 

De nieuwe Russische machthebbers sloten een

 wapenstilstand met Duitsland.

Militarisme 

Imperialisme

Wapenwedloop

Nationalisme

Welke oorzaken had de Eerste wereldoorlog?

Aan de slag! 

• Dit mag je samen doen. Je werkt zachtjes, muziek mag.

• Als je klaar bent laat je het aan je docent zien. Hand opsteken. Daarna mag je wat voor jezelf doen in stilte.