Stijlfiguren/SO Taalwondertjes

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Stijlfiguren/SO Taalwondertjes

Stijlfiguren/Taalwondertjes

Stijlfiguren

Vergelijking, metafoor, personificatie, 

eufemisme, understatement, overdrijving (hyperbool), pleonasme, tautologie, opsomming (enumeratie), 

herhaling, climax, anticlimax, retorische vraag, 

tegenstelling, litotes, 

ironie, cynisme en sarcasme.

Van welk stijlfiguur is dit een voorbeeld?

1. Herhaling
2. Tegenstelling
3. Opsomming

Sleep de zinnen naar het juiste stijlfiguur!

Metafoor

Understatement

Hyperbool

Die koppige ezel blijft bij zijn keuze!

"Het is best leuk om een paar centen te winnen", zei de winnaar van de jackpot. 

Het duurde een eeuwigheid!

Duizendmaal dank!

Benoem de stijlfiguur

1. De fans gingen compleet uit hun dak toen Adele het podium betrad.

2. Vroeger was Frans slank, maar nu is hij weldoorvoed.

3. Game jij tien uur per dag? Dat is aardig wat.

4. Tijdens de eerste les NL, werden we doodgegooid met huiswerk.

eufemisme

understate-ment

hyperbool

Geef aan of het een pleonasme of tautologie is.

1. Misschien gaat het mogelijk vanavond onweren.

2. De schaatsster haalde op het laatste moment de uiterste limiet voor de Olympische spelen.

3. Uiteraard wil ik die nieuwe film natuurlijk snel zien.

4. Als je deze enquête invult, krijg je een gratis geschenk.

5. Bij de vierde sprong ging het averechts verkeerd.

6. Hij zal dat never nooit meer doen.

7. Die nutteloze verspilling van water moet eens een keer ophouden.

8. De ober liet het bord in stukken en brokken vallen.

9. Tijdens het onderzoek vonden ze inderdaad het dode lijk van de vermiste.

10. Veel Nederlandse bloemen worden naar het buitenland geëxporteerd

Climax

Anti-Climax

Een stijlfiguur, waarbij in een opsomming de betekenissen in kracht afnemen.

Een stijlfiguur, waarbij in een opsomming de betekenissen in kracht toenemen.

Ironie

* Ironie is eigenlijk milde spot, nog niet de bedoeling bitter te zijn of mensen te kwetsen.

* Typisch voor veel ironische uitlatingen is, dat het tegengestelde gezegd wordt van hetgeen men bedoelt.

Leraar tegen een leerling die een slecht cijfer haalt: ‘Je hebt je zaken wel goed geleerd, moet ik zeggen!’

Leraar tegen een te laat komende leerling: ‘Je vindt het toch niet erg dat we al begonnen zijn?’

Sarcasme

* Sarcasme is agressiever dan ironie, het is vaak grof.

* Het effect van sarcasme is intenser en directer dan dat van ironie. Het is kwetsender.

 De sarcastische leerkracht zal een zwakker presterende leerling misschien zo aanspreken: ‘Ga vooral zo door, dan krijg je vast een goed rapport’.

Sarcasme

Ironie

A: Wat een heerlijk weer (het regent)

B: Handig van jou om geen sleutel mee te nemen.

C: De vorige keer had je een betere smoes toen je te laat kwam.

D: Jij stond zeker achteraan toen de intelligentie werd uitgedeeld.

E: "Je vindt het toch niet erg dat we al begonnen zijn?"

F: 'Wat fijn om jou hier weer te zien!'

G: ' Ik heb medelijden (feel sorry) met jouw ouders' 

Cynisme

* Cynisme is wrede, gevoelloze spot.

* Een cynicus is wil kwetsen en spot over alles(dood, liefde, haat)…

" Dacht je echt dat hij maar iets van liefde voor zijn vader kon voelen?" 

* Vaak wordt cynisme gebruikt als een vorm van zelfverdediging, bijvoorbeeld omdat je machteloos bent of je zo voelt: 
Leerling; ‘Waarom zou ik mijn best doen op school, de wereld gaat toch naar de klote.’

'Waarom zou ik stemmen? Ze doen er toch niks mee.'

Opdracht

Situatie: Een zoontje komt thuis met een slecht rapport. Bedenk wat de vader zou kunnen zeggen op een ironische, sarcastische en cynische manier.

Ironie

 ‘Nou, dat is wel het mooiste rapport wat ik ooit heb gezien.’

Sarcasme

‘Wat ben ik trots om jou als zoon te hebben zeg!’

Cynisme

Vader geeft zijn zoon een touw en zegt: ‘Je weet wel wat je hiermee moet doen he? Of moet ik je zelfs dat nog uitleggen?’