Les 4B extra les Unit 4 Nazi-Duitsland zorgt voor identiteitscrisis Jodendom

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Startklaar

       

      Telefoon in het zakkie 

      Laptop in de tas
       Map en pen op tafel

       

      

Welkom bij Individuals & Societies

Unit 4: De belofte van een beter leven

Learner Profile: Principieel & Onderzoeker

ATL: data verzamelen & vastleggen en bronnen vermelden

Related concepts: keuze

Key concept: identiteit

De zoektocht naar het goede leven vormt onze identiteit

Global context: Identiteit en relaties

Programma 

Wij bekijken de wens voor een beter leven en hoe deze bereikt moet worden.

Vanuit het perspectief van totalitaire staten in de 20e  eeuw:

--> Bepalen van economie voor een beter leven: (1. Communist China & Mao 2. Communistisch China wordt kapitalistisch & Deng Xiao Ping)

--> Vormen van identiteit voor een beter leven: (1. Nazi-Duitsland & Hitler 2. Oost-Duitsland wordt communistisch) 

Vanuit de bevolking in de 21e eeuw:

--> Behalen van een beter leven door in verzet te komen tegen dictatuur: De Arabische Lente 

	Week 2	Week 3 + 4	Week 5	Week 6	Week 8	Week 9	Week 10
	China & Mao: de grote sprong voorwaarts	meivakantie	China & Mao: de grote sprong voorwaarts	Nazi-Duitsland: Hitler maakt een land alleen voor Duitsers	'jaren 40: Geen beter leven voor alle Duitsers	Communist China wordt kapitalistisch?	De Arabische lente

Vorige Leerdoelen

Aan het einde van de les formuleer je een antwoord op deze vragen: 

Hoofdvraag vorige les: Waarom en waardoor konden de Nationaalsocialisten alle Joden uit de Duitse samenleving verwijderen tussen 1933 en 1945?

Inquiry: Waarom stemden ongeveer 40% van de Duitsers in 1932 voor een partij met een ideologie die niet democratisch was?

Inquiry: Wie was de leider van Nazi-Duitsland en waarom veranderde hij het democratische Duitsland in een totalitaire dictatuur met het Nationaalsocialisme als ideologie?

Inquiry: Hoe werden de Duitse Joden uit de samenleving gezet?

Inquiry: Werd het leven van Duitsers beter tussen 1933 en 1945?

Conceptual: Welke verschillen en overeenkomsten zie je tussen ideologieën en de manier waarop zij een beter leven voor hun burgers probeerden waar te maken?

Conceptual: Welke ethische vragen roepen deze ideologieën op en hoe zijn ze omgegaan met morele dilemma's?  

Leerdoelen

Aan het einde van de les formuleer je een antwoord op deze vragen: 

Nieuwe Hoofdvraag: Waardoor en hoe verandert de Joodse en Duitse identiteit na afloop van de Tweede Wereldoorlog?

Inquiry: Waarom wilden veel Joodse mensen naar historisch Palestina emigreren?

Inquiry: Hoe zorgden de Holocaust en problemen in historisch Palestina voor de gewelddadige oprichting van de Staat Israël? 

Conceptual: Welke verschillen en overeenkomsten zie je tussen ideologieën en de manier waarop zij een beter leven voor hun burgers probeerden waar te maken?

Conceptual: Welke ethische vragen roepen deze ideologieën op en hoe zijn ze omgegaan met morele dilemma's?  

Joodse volk vormde een aparte etnische staat met cultuur (Jodendom)

Joodse diaspora

• In de Joodse oorlog kwamen veel Joden om of werden gevangen genomen (en als slaaf verkocht)

• Na een nieuwe Joodse opstand worden Joodse rituelen verboden

• Steeds meer Joden trekken/vluchten weg uit de province Judea (latere naam: Syria-Palestina)

• De verspreiding van het Joodse volk over de hele wereld heet diaspora (letterlijk: 'verstrooiing')

‘We vormen een volk, één volk. Overal waar we geleefd hebben, hebben we oprecht geprobeerd ons aan te passen aan de levensstijl van anderen, zonder ons eigen geloof op te geven. Maar dat stond men ons niet toe... Daarom is het antwoord simpel. Geef ons een stukje aarde waar we in overeenstemming met onze eigen Joodse behoeften kunnen leven, dan zullen we ons voor de rest best kunnen redden.’

                                                                             

                                                            - Theodor Herzl, Der Judenstaat, 1896

Palestina 1917 - 1948

1917: Palestina staat onder Britse controle met veel rijke Arabische grootgrondbezitters (Zij hadden de Britten geholpen in oorlog tegen de Ottomanen). Lokale Palestijnen worden onderdrukt. 

1917: Balfour-declaratie: Britse regering belooft een 'Joods  tehuis' te vormen in Palestina. Let op! Dit betekent niet een Joodse meerderheidsstaat

Gevolg: veel Joodse immigranten (ongeveer 40.000) naar Palestina 

Welgestelde Joden kopen veel grond van Arabische grootgrondbezitters: Palestijnse Arabieren worden van hun land gezet. De immigratie is te groot dus: rellen. 



Joden vinden dat de Britten niet genoeg doen tegen het Arabische geweld en richten daarom hun eigen 'leger' op. Dit wordt later het Israëlische leger

MacDonald White Paper (1939)

Britten publiceren het 'witboek': handleiding voor de toekomst van Palestina:

1. Binnen tien jaar zou er zelfbestuur komen voor Palestina. Joden en Arabieren zouden dit samen uitvoeren, over een gemengd Arabische-Joodse staat.

2. De Joodse immigratie werd beperkt tot 15.000 mensen per jaar, voor de komende vijf jaar. Daarna mocht de Arabische bevolking hierover beslissen.

3. De landaankoop door Joden werd beperkt.

4. Britten verlaten het gebied binnen tien jaar

Gevolgen van het Witboek

• De timing was zeer ongelukkig: de situatie voor Joden in Europa werd steeds gevaarlijker (Kristallnacht en de neurenberger rassenwetten), terwijl de mogelijkheden om te migreren/vluchten steeds moeilijker werd

• Joden waren zeer teleurgesteld: dit was in strijd met de Balfour-verklaring uit 1917

• Palestijnse Arabieren waren ook teleurgesteld, maar het geweld nam wel af.

Na de Tweede Wereldoorlog 

• Veel Joden willen weg uit Europa, zelfs na de oorlog was er veel antisemitisme

• Emigreren naar Palestina was moeilijk: de Britten hielden vast aan hun Witboek

• Illegale immigratie was voor velen de enige mogelijkheid; er was nog geen Joodse staat

Steeds meer spanningen in Palestina

•  Joodse migranten worden onderschept op zee en teruggestuurd naar Europa/Amerika

• Sommigen worden vastgezet in kampen op Cyprus

• Reactie: extremistische Joden (Irgoen) plegen aanslagen op Britse doelen in Palestina

Tweestaten-oplossing (1947)

• De Britten hebben het mandaatgebied niet meer onder controle. Het gebied wordt overgedragen aan de Verenigde Naties (VN)
  

• De VN komt met een Verdelingsplan: het gebied wordt verdeeld in een Joodse- en Arabische staat. Jeruzalem komt onder bestuur van de VN te staan.

'De erfenis'

De Erfenis. Tekening van Frits Behrendt in het Parool. Datum onbekend.

Stichting van Israël

• 1947-1948: Meteen ontstaan er gewapende conflicten tussen Arabieren, Palestijnen en Joden
• De Britten kunnen deze situatie niet handhaven en vertrekken.
  
• De Joodse leider David Ben Goerion roept de staat Israël uit op 14 mei 1948
  
• Op 15 mei wordt Israël aangevallen door de Arabische liga
  

Arabisch-Israëlische Oorlog (1948-1949

Israël: de Israëlische Onafhankelijkheidsoorlog Palestijnen: al-Nakbah ('de Ramp')

Israël wint de oorlog en verovert veel gebieden: ook gebieden die  door de VN aan de Palestijnse Arabieren waren toegezegd

Ruim 700.000 Palestijnse Arabieren vluchten uit Israël