Vuurwerk

• Mentorles
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Vuurwerk

Hoe vier jij thuis oud en nieuw?

Vanaf wanneer mag je vuurwerk afsteken?

1. Het hele jaar
2. Vanaf 1 december
3. Oud- en nieuwjaarsdag
4. Tussen 18:00 en 02:00 tijdens oudjaarsnacht

Het is oudjaarsdag 20:00, mag ik nu overal vuurwerk afsteken?

Waarom mag er op deze plekken geen vuurwerk worden afgestoken denk je?

Vuurwerkregels: Vuurwerkvrije zones

● In steeds meer plaatsen en gemeenten zijn er vuurwerkvrije zones. Dit betekent dat

er op deze plekken geen vuurwerk mag worden afgestoken. Vaak zijn dit gebieden in het centrum of in de buurt van een verzorgingstehuis of ziekenhuis om overlast

   

te voorkomen. Vuurwerkvrije zones kun je herkennen aan de borden die erbij staan. Er zijn steeds meer gemeenten die helemaal vuurwerkvrij zijn om overlast te voorkomen.

● Stel de vragen:

• Wat vind je van vuurwerkvrije zones? Zou je er zelf graag eentje in de buurt hebben, of juist niet?

•Waar zou een vuurwerkvrije zone kunnen zijn binnen een gemeente? Ken je binnen jouw woonplaats een vuurwerkvrije zone?

Volledig overzicht F1 en F2 vuurwerk:

F1 vuurwerk: Bengaals vuur, Bengaalse lucifers, Bengaalse fakkels, kerstcrackers, knalerwten, flitstabletten, kleine fonteinen voor gebruik in huis of buiten, grondbloemen, lucifers met knal/licht effect, confetti bommen, slangen, trektouwtjes, sterretjes, knalbonbons, knalerwten.

F2 vuurwerk: Batterij met enkelschotsbuizen, batterij met fonteinen/mijnen/romeinse kaarsen, samengesteld vuurwerk of compound vuurwerk, flitstabletten, fonteinen, grondmobielen, grondtollen, springtollen, mijnen, stijgtollen, draaizonnen.

Op legaal vuurwerk staat een Nederlandstalige gebruiksaanwijzing en de letters CE, dat is een Europees keurmerk dat betekent dat het vuurwerk in Europa is goedgekeurd. Ook staat er altijd de tekst ‘voor particulier gebruik’. Dit is altijd categorie F1 of F2 vuurwerk.

Als dit keurmerk er niet op staat, is het vuurwerk illegaal. In illegaal vuurwerk zit meestal teveel kruit en het geeft een te harde knal. Er staan zware straffen op het kopen en afsteken van illegaal vuurwerk. Je kunt een strafblad krijgen en je kunt dan later bijvoorbeeld geen politieagent, rechter of advocaat meer worden. Ook met legaal vuurwerk moeten kinderen vanaf 12 of 16 jaar opletten dat ze het vuurwerk volgens de regels afsteken. Als ze problemen veroorzaken moeten ze namelijk naar het politiebureau of krijgen ze een Halt straf, waarbij ze eventuele schade moeten vergoeden en excuses moeten aanbieden.

Extra informatie voor (gast)docent:

Vertel kort iets over de verschillen van legaal en illegaal vuurwerk.

● Legaal vuurwerk heeft een Nederlandse gebruiksaanwijzing en een CE keurmerk (dit is een keurmerk dat op het vuurwerk wordt geplaatst en wat aangeeft dat het vuurwerk voldoet aan Europese regels). Illegaal vuurwerk heeft dit niet.

● Al het vuurwerk waar geen F1 of F2 op staat mag niet afgestoken worden. Het is te gevaarlijk of heeft een andere functie. Je hebt bepaalde kennis nodig om ermee om te gaan of het geeft veel overlast (te harde knallen).

● Op illegaal vuurwerk zit alleen een buitenlandse gebruiksaanwijzing (meestal Chinees) of er staat helemaal geen gebruiksaanwijzing op vermeld.

● Het knalvuurwerk bevat ander kruit en/of heeft een strijkkopje.

 

● De knal van het illegale vuurwerk is vaak te hard (meer dan 120 decibel). 120 decibel staat gelijk aan een rockconcert of een brandweersirene.

● Afsteken maar ook bezit van dergelijk vuurwerk is verboden.

Het meest verkochte illegale vuurwerk is:

● Cobra’s

● Grote Chinese rollen

● Strijkers

● Mortierbommen

● Lawinepijlen

● Vlinders

Dit mag in Nederland dus niet afgestoken worden!

De gevaren: 

Oorzaken ongelukken

Het afsteken van illegaal vuurwerk is niet alleen verboden, maar ook heel onveilig. Bij elke vijf ongelukken met vuurwerk komt het bij één door illegaal vuurwerk.

De gevaren: Oorzaken ongelukken

Er gebeuren ook veel ongelukken met legaal vuurwerk. Dit gebeurt wanneer mensen zich onveilig gedragen en er verkeerd mee omgaan. Het experimenteren met vuurwerk, oppakken en opnieuw afsteken of te dichtbij het vuurwerk staan is bijvoorbeeld erg gevaarlijk.

De gevaren: Oorzaken ongelukken

Vuurwerk kan dus ook gevaarlijk zijn als je er wel goed mee omgaat. Zie op de slide enkele voorbeelden. Zelfs als legaal vuurwerk op de juiste manier wordt aangestoken kan het misgaan. Dit kan komen doordat het vuurwerk ondeugdelijk is, dat wil zeggen dat er een fout in het vuurwerk zit waardoor het te snel ontploft. Ook al heeft het een keurmerk, dan wil het dus nog niet zeggen dat het vuurwerk ongevaarlijk is.

Daarnaast kunnen ongelukken natuurlijk ook gebeuren doordat het vuurwerk omvalt en de verkeerde kant op vliegt. Genoeg afstand houden is daarom erg belangrijk.

Achtergrondinformatie (rapport type vuurwerk en letsel: vuurwerkongevallen 2019-2020) Bij mensen die tijdens oud en nieuw 2019-2020 gewond raakten door vuurwerk:

•Ruim een vijfde (22%) van de verwondingen ontstond volgens het slachtoffer door ondeugdelijk vuurwerk, vooral door te vroeg te ontploffen (10%).

De gevaren: Cijfers 2019-2020

Doorloop de statistieken: Tijdens oud en nieuw 2019-2020 zijn er bijna 1300 mensen gewond geraakt door vuurwerk. Dit zijn alleen cijfers van 31 december en 1 januari, afkomstig van de spoedeisende hulp (SEH) afdelingen van alle ziekenhuizen en huisartsenposten in Nederland. Bij de huisartsenposten kwamen vooral vuurwerkslachtoffers met lichtere verwondingen. In totaal zijn 385 personen in het ziekenhuis behandeld en 900 personen bij de huisarts.

Om de leerlingen een beter beeld te geven om hoeveel personen dat gaat, kan je gebruik maken van een analogie zoals het benoemen dat dat ongeveer 55 schoolklassen vol mensen zijn.

De helft van de mensen die bij de huisarts zijn behandeld waren jonger dan 20 jaar en bijna 100 van de mensen die in het ziekenhuis terecht kwamen waren jonger dan 15 jaar. Het gaat dus vaak om kinderen, in het totaal om ongeveer 550 kinderen.

•Doorloop kort de statistieken. Deze zijn van afgelopen oud en nieuw (2019-2020). •50% van de gewonden op de huisartsenpost was jonger dan 20 jaar.

•25% van de gewonden op de spoedeisende hulp afdeling in het ziekenhuis was jonger dan 15 jaar.

Groepsdruk

Groepsdruk komt in veel situaties voor en we hebben het allemaal wel eens ervaren. Ook  met het afsteken van vuurwerk kan dit voorkomen!

Hoe kan je hiermee omgaan?

- Bedenk van te voren goed wat je zelf wel en niet wilt. Als je dan in zo’n lastig situatie terecht komt is het makkelijker om ‘nee’ te zeggen als je je besluit al hebt genomen.

- Probeer iemand te vinden die dezelfde mening heeft als jij. Samen sta je meestal sterker.

- Als anderen aangeven iets niet te willen doen, kom dan voor ze op en respecteer hun beslissing. Zorg ervoor dat een ander ook niet alleen staat.