H5, §3: Ik en de liefde

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 5, §3:
Ik en de liefde

Deltion ICT Lyceum

2024-2025

Lesdoelen

Aan het einde van deze les:

▸ Ben je je bewust van wat jij belangrijk vindt in een relatie.

▸ Kun je beoordelen of iets wel of geen gezond seksueel gedrag is.

▸ Ken je je eigen grenzen op seksueel gebied, en kun je deze bewaken.

▸ Kun je uitleggen waar lhbti voor staat en wat dit inhoudt.

❛Met iemand die minder ambitieus is dan ik, wil ik niet daten.❜

Laat de studenten reageren op de stelling.

Bespreek: hoe belangrijk is het voor de studenten dat hun partner ambitieus is? En welke andere dingen zoeken zij in hun (toekomstige) partner? 

Laat je niet gek maken!

Sommige mensen denken dat ze precies weten wat goed is en oordelen snel over anderen. Maar normen zijn heel persoonlijk.

Wat jij oké vindt, is oké. Maar het is niet goed als iemand jouw grenzen overschrijdt.

Praat met de studenten over hoe er vaak geoordeeld wordt over de relaties of seksuele voorkeuren van anderen. Er zijn vanzelfsprekend grenzen, zowel wettelijk als persoonlijk. Binnen die grenzen bepaal jij zelf wat je doet. Tegelijkertijd is het belangrijk om rekening te houden met de grenzen van je (bed)partner.

Waarden in een relatie

Opdrachten uit je werkboek

Maak opdracht 13 op
bladzijde 227 in je werkboek.

We gaan deze om xx:xx uur nabespreken.

Vuistregels

Naast je eigen grenzen zijn er een aantal vuistregels die je kunnen helpen inschatten of bepaald seksueel gedrag wel of niet oké is. Deze vuistregels zijn gebaseerd op het Vlaggensysteem (Frans & Frank, 2010 en 2013). Als aan alle vuistregels voldaan is, wordt het gedrag volgens dit systeem als oké beschouwd.

Probeer samen met de klas concrete voorbeelden te bedenken voor elke vuistregel.

De vuistregels:

Wederzijdse toestemming

Beide partijen geven expliciete en enthousiaste toestemming voor het gedrag.

Vrijwilligheid

Het gedrag moet volledig vrijwillig zijn, zonder dwang of druk.

Gelijkwaardigheid

Beide partijen bevinden zich in een gelijkwaardige positie, waarbij niemand in een machteloze of ondergeschikte positie verkeert.

Leeftijd

Beide partijen moeten de wettelijk vastgestelde minimumleeftijd hebben voor seksuele activiteit.

Omgeving

De omgeving moet geschikt zijn voor de activiteit, zonder dat er sprake is van ongepaste omstandigheden of druk van buitenaf.

Zelfrespect

Alle betrokkenen moeten hun eigen grenzen en die van anderen respecteren, en zich bewust zijn van de waarde van zelfrespect en respect voor de ander.

Situatie

“Alice (17) en Katja (19) hebben elkaar via Tinder leren kennen. Ze spreken regelmatig af en hebben seks, maar ze hebben geen vaste relatie. Ze daten allebei ook met anderen.”

Bespreek de situatie en kijk met de studenten welke vuistregels zij hier wel of niet van toepassing vinden.

❛Jouw lichaam,

jouw regels.❜

Het is belangrijk om je eigen wensen en grenzen goed te kennen en te begrijpen, maar ook om die van een eventuele partner te respecteren. Iedereen heeft zijn eigen waarden, die kunnen voortkomen uit bijvoorbeeld persoonlijke overtuigingen, cultuur of religie. Het is essentieel om respect te hebben voor die waarden, ook als ze anders zijn dan de jouwe. Helaas oordelen mensen vaak snel over elkaar: de één wordt als te preuts gezien, de ander als te sletterig. Het is echter belangrijk om te onthouden dat jouw eigen wensen en grenzen leidend zijn in wat jij accepteert.

Bespreek de volgende vragen met de klas:

- Hoe bewaak jij je grenzen?

Wat doe je om ervoor te zorgen dat je je eigen grenzen bewaakt in verschillende situaties?

- Weet jij waar je grens ligt?

Ben je je bewust van wat voor jou wel en niet acceptabel is in relaties en seksuele situaties?

- Herken je wanneer je grens wordt overschreden?

 Hoe merk je wanneer iemand je grenzen niet respecteert?

- Hoe maak je duidelijk dat je grens is bereikt?

Wat zijn effectieve manieren om aan een ander te laten weten dat je grens is bereikt, zonder dat het tot conflict leidt?

Jouw grenzen

Opdrachten uit je werkboek

Maak opdracht 16 op
bladzijde 229 in je werkboek.

We gaan deze om xx:xx uur nabespreken.

In deze video bespreekt Emma Wortelboer het concept van 'seksueel grensoverschrijdend gedrag' en de eerste vuistregel van het vlaggensysteem: wederzijdse toestemming. Het gaat over hoe je je grenzen aangeeft en wat het betekent als iemand "nee" zegt.

Bespreek de volgende punten:

• Grenzen aangeven kan op verschillende manieren. Het woord “nee” is niet het enige “geldige” woord.
• Iemand kan bijvoorbeeld ook zeggen:
  “Liever niet”
  “Stop”
  “Je doet me pijn”
  “Ik ben er nog niet klaar voor”
• Ook lichaamstaal kan een belangrijke rol spelen bij het aangeven van grenzen. Dit kan bijvoorbeeld zijn door:
  - Het wegdraaien van een lichaamsdeel of hoofd
  - Het verplaatsen van iemands handen
  - Niet meedoen of bevriezen

Dit laat zien dat er verschillende manieren zijn om je grenzen duidelijk te maken, en dat het belangrijk is om zowel verbaal als non-verbaal te communiceren.

Seksuele oriëntatie & genderidentiteit

Heteroseksualiteit is de meest voorkomende seksuele oriëntatie, maar het is belangrijk te weten dat er veel verschillende voorkeuren en oriëntaties bestaan.

Iedereen is uniek, en hoewel we mensen vaak in categorieën als ‘man’ of ‘vrouw’ plaatsen, is er veel meer diversiteit. Het geslacht dat bij de geboorte wordt bepaald, noemen we sekse. Dit verwijst naar het lichaam en de lichamelijke kenmerken die bij de geboorte worden vastgesteld. De meeste mensen voelen zich prettig bij hun sekse en worden cisgender genoemd.

Sommige mensen voelen zich echter niet thuis in de sekse die bij hun geboorte is toegewezen. Deze mensen hebben een andere genderidentiteit. Ze voelen zich bijvoorbeeld niet man, maar vrouw, of andersom (transgender). Andere mensen voelen zich ergens tussenin, of hun genderidentiteit kan wisselen, zoals bij genderqueer, non-binair of genderfluïde.

Een voorbeeld hiervan is de zangeres Demi Lovato. Zij identificeerde zich een tijd lang als non-binair, maar heeft recentelijk aangegeven weer met de voornaamwoorden 'zij/haar' aangesproken te willen worden.

Deze diversiteit in seksuele oriëntatie en genderidentiteit laat zien hoe belangrijk het is om ruimte te geven aan de verschillende manieren waarop mensen zichzelf kunnen ervaren en uiten.

LHBTIQA+

Opdrachten uit je werkboek

Maak opdracht 19 op
bladzijde 232 in je werkboek.

We gaan deze om xx:xx uur nabespreken.

Vraag aan de studenten:

• Hoe ervaren de studenten dit in hun omgeving?
• Kun je overal zijn wie je bent? 

Je mag zijn wie je bent!

Wil je meer weten of heb je vragen?

Kijk bijvoorbeeld op:

▸ https://iedereenisanders.nl/

▸ https://www.gsanetwerk.nl/

Aan de slag!

Opdrachten uit je werkboek

Maak opdracht 14 t/m 21 vanaf
bladzijde 226 in je werkboek.

Succes deze week, en
tot de volgende les!