BB K12 Ongeslachtelijke voortplanting bij planten

Ongeslachtelijk voortplanten
1 / 34
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 4

This lesson contains 34 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

Items in this lesson

Ongeslachtelijk voortplanten

Slide 1 - Slide

Leerdoelen
  • Je kunt uitleggen dat nakomelingen bij ongeslachtelijk voortplanten dezelfde erfelijke eigenschappen hebben als de ouder

  • Je kunt voorbeelden geven van ongeslachtelijke voortplanting

Slide 2 - Slide

Wat is het verschil tussen geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting?

Slide 3 - Slide

Ongeslachtelijke voortplanting bij planten
Als uit een deel van een plant een nieuwe plant groeit, is dit ongeslachtelijke voortplanting.

Ongeslachtelijke voortplanting: Er is GEEN eicel, GEEN stuifmeelkorrel voor nodig.

De nieuwe plant is 100% gelijk (identiek) aan de moederplant

Slide 4 - Slide

Geslachtelijke voortplanting

  • nieuwe erfelijke eigenschappen
  • eigenschappen van beide ouders
  • nakomelingen kunnen er anders uitzien



Hoeveel planten zijn er nodig voor geslachtelijke voortplanting?
2

Slide 5 - Slide

Geslachtelijk versus ongeslachtelijk voortplanten
  • Geslachtelijke voortplanting: voortplanting waarbij een mannelijke en vrouwelijke geslachtscel nodig is
    --> Met stuifmeel en eicel (wel bloemen)
    --> de nakomelingen hebben verschillend DNA
  • Ongeslachtelijke voortplanting: voortplanting waarbij een nieuw organisme ontstaat uit een deel van het ouder organisme
    --> De nakomelingen hebben hetzelfde DNA (kopie van ouders)
    --> zonder stuifmeel en eicel (geen bloemen)

Slide 6 - Slide

Mitose (gewonde celdeling)
Meiose (reductie deling)

Slide 7 - Slide

(geslachtelijke voortplanting)

Slide 8 - Slide


(ongeslachtelijke voortplanting)

Slide 9 - Slide

Ongeslachtelijke voortplanting bij planten
Voorbeelden:
  • deling (bijvoorbeeld eencellige alg, zie afbeelding)
  • wortelstok  
  • uitloper
  • stekken

Slide 10 - Slide

Verschillende manieren in de natuur
  • Bollen: bestaat uit wortels en rokken en vormt nieuwe bollen door ongeslachtelijke voortplanting
    --> Rokken: verdikte bladeren met reservevoedsel
  • Knollen: verdikte stengel met reservevoedsel en knoppen
  • Uitlopers: bovengrondse stengel waaraan op bepaalde plaatsen jonge planten ontstaan
  • Wortelstokken: ondergrondse stengel waaraan op bepaalde plaatsen jonge planten ontstaan

Slide 11 - Slide

Bij planten komt zowel geslachtelijke als ongeslachtelijke voortplanting voor.


Bij ongeslachtelijke voortplanting groeit een deel van een plant uit tot een nieuwe plant.


Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn er géén twee ouderplanten nodig.


Ongeslachtelijke voortplanting kan op verschillende manieren plaatsvinden.

Bij ongeslachtelijke voortplanting groeit een deel van een plant uit tot een nieuwe plant.


Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn er géén twee ouderplanten nodig.


Ongeslachtelijke voortplanting kan op verschillende manieren plaatsvinden.


Klik op de groen knoppen!

Deling
Stekken
Knollen
Bollen
Uitlopers en wortelstokken

Slide 12 - Slide

BOLLEN

Slide 13 - Slide

knollen en bollen
Uit een knol (bijvoorbeeld aardappel) groeit een nieuwe plant
Uit een bol (bijvoorbeeld ui) groeit een nieuwe plant

Slide 14 - Slide

knollen en bollen

Slide 15 - Slide

ongeslachtelijke voortplanting door knollen:
        van 1 naar meerdere aardappelen

Slide 16 - Slide

ongeslachtelijk

Slide 17 - Slide

Wortelstok
Wortels groeien naar de zijkant. 
Een stukje verderop groeit er uit de wortel een nieuwe plant

Slide 18 - Slide

Stekken
Uit een afgebroken deel van de plant groeit een nieuwe plant.
De mens gebruikt dit ook om planten snel en goedkoop te vermeerderen

Slide 19 - Slide

Ongeslachtelijke voortplanting

Slide 20 - Slide

Uitlopers
Er komen speciale stengels uit de plant.
Waar deze stengels de grond raken groeit een nieuwe plant.

Slide 21 - Slide

Ongeslachtelijk voortplanten door de mens
  •  vermeerderen
    - stekken: uit een stengel van een plant een nieuwe plant laten groeien
    - weefselkweek: groeipunten worden afgesneden en in een speciale voedingsbodem geplaatst

Slide 22 - Slide

STEKKEN

Slide 23 - Slide

Weefselkweek 

Slide 24 - Slide

0

Slide 25 - Video

Slide 26 - Video

Je ziet een lelietje-van-dalen,
Kan het lelietje-van dalen zich ongeslachtelijk voortplanten?
Kan het lelietje-van dalen zich geslachtelijk voortplanten?
hint
Zie je een bloem/zaad/vrucht?  Dan is het geslachtelijk
Zie je wortelstokken/uitlopers/stekken/knol/bol?  Dan is het ongeslachtelijk
A
ja, ongeslachtelijk en ja, geslachtelijk
B
ja, ongeslachtelijk en nee, niet geslachtelijk
C
nee, niet ongeslachtelijk en ja, geslachtelijk
D
nee, niet ongeslachtelijk en nee, niet geslachtelijk

Slide 27 - Quiz

1. Alle dieren kunnen zich geslachtelijk voortplanten
2. Alle dieren kunnen zich ongeslachtelijk voortplanten
3. Alle planten kunnen zich geslachtelijk voortplanten
4. Alle planten kunnen zich ongeslachtelijk voortplanten
hint
Kijk goed of de bewering ALTIJD klopt!
hint 2
Kunnen alle planten zich geslachtelijk voortplanten?? Eencellige planten niet!
Denk zo ook na over de andere opmerkingen
A
alle beweringen zijn waar
B
1 en 2 zijn waar 3 en 4 zijn niet waar
C
1 en 3 zijn waar 2 en 4 zijn niet waar
D
alle beweringen zijn niet waar

Slide 28 - Quiz


Oeverkruid plant zich voort door uitlopers en door zaden.
Geef bij elk van deze manieren van voortplanting aan of die geslachtelijk of ongeslachtelijk is.
A
uitlopers = geslachtelijk zaden = geslachtelijk
B
uitlopers = ongeslachtelijk zaden = geslachtelijk
C
uitlopers = geslachtelijk zaden = ongeslachtelijk
D
uitlopers = ongeslachtelijk zaden = ongeslachtelijk

Slide 29 - Quiz

Bij ongeslachtelijke voortplanting heb je twee planten nodig
A
Waar
B
Niet waar

Slide 30 - Quiz

Slide 31 - Video

In de afbeelding is een krokusknol met enkele scheuten getekend. De scheuten kunnen van de knol worden gehaald en verder groeien als afzonderlijke planten.
Is dit een voorbeeld van geslachtelijke voortplanting of ongeslachtelijke voortplanting?
A
geslachtelijke voortplanting
B
ongeslachtelijke voortplanting

Slide 32 - Quiz

Wat is geen voorbeeld
van ongeslachtelijke voortplanting bij planten?
A
Deling en stekken
B
Bollen en knollen
C
Uitlopers en wortelsstokken
D
Stuifmeelkorrels en eicellen

Slide 33 - Quiz

Mensen eten delen van planten. Deze planten noem je voedingsgewassen. Ze zijn door mensen gekweekt. Vaak eten mensen een deel of een paar delen van de plant.
Door het duizenden jaren kweken van planten, zijn de planten steeds groter en lekkerder geworden.
Niet alle planten kunnen we eten, planten kunnen giftig zijn.
Bieten: je  eet de wortel
1
Asperge: je  eet de stengel
2
Andijvie: je  eet het blad (de bladeren)
3
Aubergine: je  eet de vrucht
4
Pinda: je  eet de zaden
5
Saffraan: je  eet de stamper van de bloem.
Saffraan bevat smaak- en kleurstof en wordt gebruikt in bijv.  het gerecht paella (een spaans gerecht met kip, vis, groente en rijst.
6

Slide 34 - Slide