4TA - Fictie en Poëzie - Begrippen Poëzie

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom bij Nederlands!

Bij Nederlands

Welkom

Ga rustig zitten volgens de plattegrond.  

Pak  je boek, schrift en pen. 

En log alvast in op deze LessonUP. 

N E D E R L A N D S

Welkom 4TA!

Voorbereiding les:

- Materiaal op tafel

- Zitten volgens plattegrond

- Inloggen LessonUp

Planning

Uitleg werkwoordspelling 

Zelfstandig met de oefeningen aan de slag

P L A N N I N G

Poëzie en Fictie

Je krijgt vandaag theorie over poëzie. Het is hierbij belangrijk dat je aantekeningen maakt. Die aantekeningen kun je als hulpmiddel gebruiken wanneer je aan de slag gaat met de poëzieopdracht.

Wanneer is een gedicht een gedicht?
Noem eens een kenmerk?

Gedichten

Gedichten herken je aan hun vorm. De regels zijn kort, en in sommige gedichten staan ze in groepjes bij elkaar.

In een gedicht wordt veel gezegd met weinig woorden. Daarom moet je een gedicht meestal een paar keer lezen voordat je het goed begrijpt. 

Wat is het
rijmschema?

1. gepaard
2. omarmend
3. gekruist

Wat is het rijmschema

1. ab ab ab
2. aa bb cc
3. ab bc cd
4. abba

Rijmschema?

1. gepaard rijm (AABB)
2. gekruist rijm (ABAB)
3. omarmend rijm (ABBA)
4. gebroken rijm (ABCB)

rijm

Er zijn verschillende soorten eindrijm:

- Gepaard rijm (AA BB)

- Gekruist rijm (AB AB)

- Omarmend rijm (AB BA)

- Vrij vers  = gedicht zonder regelmatige strofebouw, rijmschema, metrum. 

Rijmschema's 

Wat is alliteratie?

1. Herhaling van dezelfde beginletters
2. Een soort klanknabootsing
3. Een stijlfiguur met herhaling
4. Gebruik van rijm in poëzie

Wat is een alliteratie

1. de keffende hond
2. de brallende bruut
3. de plakkende prut
4. de stotterende stiefzus

Alliteratie

De medeklinkers rijmen.

Heerlijk Helder Heineken

Rita de Reuzenschildpad

Denk aan Suske en Wiske titels: 

De kale kapper, Twee toffe totems, De gulle gever etc.

Alliteratie is een soort van medeklinkerrijm. Woorden beginnen dan met dezelfde combinatie van medeklinkers.

Alliteratie komt altijd in dezelfde regel voor, dus niet door het hele gedicht heen.

Een bekend voorbeeld van alliteratie is:

Liesje leerde Lotje lopen langs de lange Lindenlaan.

Wat is een vorm van assonantie?

1. blijven-kijken
2. groen-gras
3. plek-leven
4. grote-kom

Waar zie je assonantie?

1. Heerlijk helder Heineken
2. Deze zin is erg lang
3. De groep vogels poept op de stoep
4. De bladeren vallen op de grond

• 
  

Assonantie

Gaat

Baan

Loopt

Dood

Een ander woord voor assonantie is klinkerrijm. Dit betekent dus dat bij assonantie klinkers (a, e, o, u, i) op elkaar rijmen.

Bij deze vorm van rijm gaat het dan om de manier waarop de woorden worden uitgesproken, dus niet hoe ze worden geschreven.

nakijken opdracht 3 (p. 140)

1. Wat doen de vader en de zoon?
2. Wat is het verschil tussen de vader en de zoon?
   
3. Kijk jij naar de dingen om je heen zoals de vader of zoals de zoon? Leg uit.

Opening van het visseizoen

Eindelijk buiten.

Water is water.

Riet is riet.

Een eend lijkt op een eend.

Maar nu begint mijn vader (62) weer.

Hij noemt waterhoentjes strijkbouten

en vindt dat de maan

ondergaat

als

de

zon.

homoniem

Een woord dat meerdere betekenissen heeft. In gedichten wordt er vaak gebruik van gemaakt.

Je gezicht

is je eigen weerbericht

als je in de spiegel kijkt

kun je je eigen bui al zien hangen

klassikale vraag:

welke dubbele betekenis zie je? Leg uit.

beeldspraak/vergelijking

praten met beelden. De dichter gebruikt een beeld om iets uit te leggen: je bent (als) de zon in mijn leven

personificatie

Een menselijke eigenschap geven aan dingen: de bomen fluisteren zachtjes in mijn oor

metafoor

Je vergelijkt iets, maar je noemt alleen de vergelijking:

wat een zwijnenstal is het hier

Aantekening 5

ironie

Ergens mee spotten, bijvoorbeeld door het tegenovergestelde te zeggen of te overdrijven.

parodie

Iets belachelijk maken door het na te doen.

Aantekening 4

metrum- ritme

De regelmatige afwisseling van sterker en zwakker beklemtoonde (of onbeklemtoonde) lettergrepen. 

Traditionele poëzie is bijna altijd metrisch, moderne (vrije) poëzie meestal niet. 

Wat is een bloemlezing?

Bloemlezing is de literaire term voor een verzameling van de mooiste en beste stukken uit poëzie of proza.

Jij gaat dus een verzameling maken van de gedichten/songteksten die jij mooi vindt.