Muziekgeschiedenis hoofdstuk 7

• Mediawijsheid
• HBO
• Studiejaar 1

Tips:

- Luister de Spotify playlist! Bij elk hoofdstuk.

- Maak aantekeningen op je proefwerkblad: streep antwoorden weg.

- Leerstrategieën? 

• Herkennen (markeren) is niet hetzelfde als reproduceren, verbanden leggen of inzicht geven.
  
• Studietijd plannen én uitvoeren.
• "Beter weinig vaak, dan veel in weinig."
• Opsommingen maken: stromingen / genres / tijdlijn / kledingstijlen / artiesten / gebeurtenissen / etc.
• Mindmap .
• Overhoor jezelf.
• Maak zelf een playlist op Spotify of YouTube.
• Beelddenker? Zoek documentaires op!

Hardrock / Heavy / Death / Black / Gothic / Symfometal / nu-metal / stoner

Metal is een ruim begrip: het is een paraplubegrip voor een hoop genres die elk weer anders zijn in tempo, techniek, sound, thematiek en type fans. 

De wortels vinden we in de bluesrock van de late jaren '60. De drie gitaristen die aan de wieg stonden van de metal muziek (distortion, feedback), zijn;

- Jeff Beck

- Jimi Hendrix

- Pete Townshend (The Who)

Eind jaren '60 verdween de love & peace-generatie: de hippiecultuur werd soft. De weg lag daarom begin jaren '70 open voor een nieuwe lading bands die de basis vormen van wat we hardrock noemen. Denk hierbij aan bands als Black Sabbath, Deep Purple, The Yardbirds en Led Zeppelin. Alle bands hadden een verleden in de bluesrock. 

Elektrische gitaren spelen de hoofdrol: 

er wordt gebruik gemaakt van strakke, 

harde gitaarriffs en powerchords. 

Uiterlijk vertoon (glam)

De peetvader van glitterhardrock en tegenpool van de love & peace-generatie is toch wel Alice Cooper. Horror was zijn handelskenmerk; het podium was een verkleedpartij die oogde als een nachtmerrie. Levende slangen, guillotines, babypoppen met messen opensnijden, etc. 

Ook Black Sabbath introduceerde mystieke en occulte thema's, associeerde zich met griezelfilms, doodshoofden en vampiers. 

Als het gaat om glamrock, dan spant Kiss de kroon, met liveshows vol rookbommen en vuurwerk en de voorloper van corpsepaint. Zij lieten met "I Was Made For Loving You" zien dat hardrock bands ook mainstreamsucces konden hebben. 

Meer commercieel succes

Andere hardrock bands die in de jaren '70 commercieel succesvol waren, zijn AC/DC, Uriah Heep, Thin Lizzy en Blue Öyster Cult. Uiteraard zorgde dit ervoor dat de wat maar 'poprockbands' uit die tijd hun muziek meer 'heavy' gingen arrangeren. Denk aan Nazareth, Boston, Meat Loaf, Toto, Ram Jam, Status Quo, Golden Earring, Foreigner en Journey. 

Dit noemen we Hardpop: het harde zit hem in het gebruik van powerchords, iets lager gestemde gitaren en een hoger tempo. Toch bleef de muziek toegankelijk (populair) vanwege de songstructuur en thematiek.

Hardrock & Heavy Metal

Actie          Reactie.

Het commerciële succes in de mainstream (Hardrock) lokte een reactie uit bij de underground. Deze wordt steeds heftiger, zullen we zien. In de tweede helft van de jaren '70 ging het er al feller aan toe met bands als Judas Priest en Motörhead. Het is Judas Priest die het leer-en-spijker imago introduceerde, samen met kettingen, handboeien en spikes. 

Omdat de muziek afweek en harder werd dan die van de pioniers, moest er een naamsverandering komen. Hard werd Heavy en Rock werd Metal. Deze termen worden voortdurend door elkaar gebruikt, maar zijn wezenlijk anders. 

- De bluesrock achtergrond werd van de hand gedaan.

- Bij Heavy Metal blijft alleen nog bruut en luid gitaargeweld over.

- Sterke dosis melodie met een donkere en gewelddadige sfeer.

- (Heavy) Metal kent korte, krachtige en gedempte aanslagen. 

- Metal maakt gebruik van dubbele bassdrum.

Heavy Metal werd pas een begrip eind jaren '70, tijdens de New Wave Of British Heavy Metal (= NWOBHM), met bands als Saxon, Iron Maiden en Def Leppard.

De (sub-)cultuur

O.a. de millionseller "Number Of The Beast" (Iron Maiden, 1982) zorgde ervoor dat metal een sterke stroming werd. Aan de basis ligt een sterk groepsgevoel. Metalfans zien er vooral ruig en wild uit, zwarte lederen vesten en geborduurde logo's en symbolen (patches) en metalen studs. Tatoeages, sieraden en lang haar zijn kenmerkend voor de subcultuur. Vergeet het bier en headbangen niet, of het handgebaar met duivelshoorn

 (de meloik), geïntroduceerd door zanger Dio. 

Sleutelwoorden zijn echter respect en begrip. 

Controverse

Van begin af aan werd metal door muziekcritici met onbegrip onthaald. Metal is een 'oersimpel kabaal'. Ook de rituele symbolen, duistere krachten en thematiek van songtektsen, maakten metal als iets duivels werd gezien. Er werd zelfs een commissie opgesteld waar muzikanten zich tegen moesten verdedigen.

Deze reacties werden echter averechts in de metalwereld. Het versterkte het "us vs. them" gevoel. Metal is niet zomaar een tussendoortje, maar een levenswijze. 

Trashmetal

Voor diehard fans is commercialiteit taboe. Een extremere muzikale benadering moet dan weer het verschil maken. In het begin van de jaren '80 kwam die reactie uit de westkust van de VS, onder de noemer Trashmetal (ook wel speedmetal genoemd). Trashmetal wil mensen omver blazen - en dat op een uiterst strakke manier. Men rekende af met de glitterpakjes en lange haren. Denk hierbij aan The Big Four: Metallica, Slayer, Anthrax en Megadeth, maar ook bands als Dark Angel, Death Angel, Sepultara, Annihilator, Exodus en Testament horen hier bij. 

Deathmetal & Grindcore

Voor sommige metalfreaks ging trashmetal niet ver genoeg. Het antwoord (reactie) daarop was Deahtmetal. Muzikaal vertaalt zich dat in lage en diepe klanken die zich zo de onderwereld ingraven. Gitaren zijn lager gestemd, drums nog extremer. De vocalen hebben een diep grommend, rochelend geluid ('grunten'). 

Grindcore komt voort uit de hardcore punk en is stilistisch verwant aan deathmetal. De punkachtergrond verklaart de thema's (politiek), maar muzikaal zijn de nummers compacter (soms maar tientallen seconden). 

Black Metal

Black metal gaat nóg een stap verder, waarbij de verhalen van de ganstarrappers verbleken. 

• Schreeuwende vocals (krijsen / screams);

• Gitaarspel met tremolo-techniek;

• Snelle drums met behulp van dubbele bassdrum en blastbeats;

• Relatief dik of zacht gitaargeluid, zit er zelden tussenin, met distortion;

• Overwegend satanistische, misantropische, heidense en/of antichristelijke thematiek;

• Onconventionele songstructuren

Vanaf de jaren '90

Trash- Death- en Black Metal hebben het genre nieuwe richtingen ingestuurd, sommigen misten in die stijlen gevoel. Om dat terug te krijgen, werd er teruggegrepen naar de New Wave traditie en ontstsond Gothic Metal. Hels gegrom en hemelse klanken worden tegen elkaar uitgespeeld. Je hebt zware gitaren, maar ook galmende synthesizers, vioolpartijen en heldere vrouwenzang ('opera'). Vooral die laatste twee zijn taboe bij de oudere, hardere stromingen in de metal. Klassieke muziek en folk komen in aanmerking. Denk aan Within Temptation, Epica, Moonspell en Nightwish. 

Na de progressieve rock is er Progressieve Metal, die meerdere varianten kent. De bekendste is de symfometal. Snelle tempowisselingen, vreemde maatsoorten, complexe songstructuren, technisch complex en lange composities zijn de ingrediënten. Echt nieuw is dat niet (denk maar aan Deep Purple en Led Zeppelin), maar symfonische metal bands die een verbond sloten met de symfonische rock, zijn bijvoorbeeld Dream Theater, Marillion, Queensrÿche en Fates Warning. 

Andere voorbeelden van progressieve metal zijn Tool, Mastodon en het Noorse Shining - ieder met zijn eigen 'crossovers' met doom, stoner, sludge en zelfs jazz. 

Nu-Metal

Een ander verzet tegen trash-death-black metal: de Nu-Metal. In plaats van terug te gaan in de tijd, zochten muzikanten aansluiting bij een ander dominant genre van die tijd, namelijk hip-hop. De fusie van harde gitaren met funky grooves en raps is niet nieuw, maar werd in een nieuw, harder jasje gestoken door bands als Limp Bizkit, Linkin Park en Korn. Deze laatste speelde een sleutelrol hierin, omdat Korn afkomstig is uit Californië: de Amerikaanse westkust is de broedplaats voor zowel trashmetal als gangstahiphop.

We zagen net Limp Bizkit. Naar welke artiest of band is dit nummer een knipoog?

1. Led Zeppelin
2. Jimi Hendrix
3. The Who
4. Iron Maiden

Welke Amerikaanse artiest was de tegenvool van de love & peace generatie? Voor- én achternaam!

De synthesizer werd door veel genres verbannen. Welke genre omarmde dit instrument weer?

1. Death Metal
2. Black Metal
3. Trash Metal
4. Gothic Metal

Welke band hoort niet bij 'The Big Four'?

1. Metallica
2. Pantera
3. Anthrax
4. Megadeth

Nu-metal

Grindcore

Hip-Hop

Hardpop

Punk

Symfonische rock

Pete Townshend

Trash Metal