§5.4 het zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.4 het zenuwstelsel, blz. 110

Leerdoelen

Je kunt de bouw en functies van het zenuwstelsel beschrijven.

Je kunt de bouw van zenuwcellen en zenuwen beschrijven.

Je kunt een reflexboog beschrijven.

Wat is een prikkel?

1. Iets wat je voelt als je iets scherps aanraakt.
2. Een signaaltje dat van buitenaf komt.
3. Een signaaltje dat vervoert wordt door je lichaam.
4. Een onderdeel van het centraal zenuwstelsel.

Wat is een impuls?

1. Een signaaltje dat van buitenaf het lichaam komt.
2. Wanneer je een lamp aandoet is dit het klikgeluid dat je hoort.
3. Een elektrisch stroompje vervoert door de zenuwen.
4. Een snelle reactie op iets wat er in de omgeving gebeurt.

                    Bouw zenuwstelsel

Centraal zenuwstelsel 

Ruggenmerg, hersenen

perifeer:  zenuwuitlopers

Hersenen sturen aan:

Spieren 

Klieren

Functies van het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel heeft 2 functies:

1. Verwerken van de impulsen die van de zintuigen afkomen

2. Regelen van de werking van spieren en klieren*.

* Een klier is een orgaan dat stoffen produceert, bijvoorbeeld zweet of speeksel.

Werking zenuwstelsel

1. Zintuigen vangen de prikkels op
2. Zintuigcellen zetten deze om in impulsen 
3. Impulsen gaan via de zenuwen naar het ruggenmerg

Werking zenuwstelsel

4. Ruggenmerg naar de hersenen

5. De hersenen verwerken de impulsen wat zorgt voor bewustzijn

Werking zenuwstelsel

6. De impulsen gaan via de zenuwen naar de spieren en klieren 

7. De spieren en klieren zorgen voor bepaalde reactie 

Zenuwcellen

Zenuwstelsel bevat miljoenen zenuwcellen

• Zenuwcel: cellichaam en uitlopers
• Cellichaam: bevind de kern
• Uitlopers: geleiden de impulsen

Zenuwcel

Reflexen

- Wat zijn het?

- Welke ken je?

- Waarom heb je ze?

reflexen

kniepeesreflex

slikreflex

terugtrekreflex

Reflexen

Reflex:

Een onwillekeurige (automatische) reactie van spieren op een prikkel

Voorbeeld:

Pupilreflex

Kniepeesreflex

Reflex

Aan de slag