Nederland in WO II

Gevolgen Duitse bezetting:

1. Politiek: Seyss-Inquart rijkscommissaris - dictatuur o.a:
   

    alle partijen verboden (1941) muv: NSB (1931, Anton Mussert)

   2. Economisch: 

     * 'Arbeitseinzats' = gedwongen tewerkstelling van    

     Nederlandse mannen in Dld (1942)   Velen doken onder.

     Gevolg: minder arbeidskrachten in Nederland

     * Grondstoffen door Dld opgeëist

gedwongen tewerkstelling

op vele plaatsen in Duitsland

vervolg gevolgen Duitse bezetting

3. Cultureel:  Nazificatie Nederlandse bevolking 

     * geen persvrijheid / vrijheid van meningsuiting

     * propaganda / indoctrinatie 

4. Anti-Joodse maatregelen:    

     

Ariërverklaring

reactie Nederlanders

1. Accommodatie

2. Verzet o.a. :

- februaristaking (1941)

- vervalsen persoonsbewijzen

- onderduikers

- aanslagen 

3. Collaboratie

Oorlog in de koloniën:

Nederlands-Indië:

- Japan wilde een groot rijk opbouwen in Azië (macht, anti-

    Westers en grondstoffen)

- 1931: Mandsjoerije / vanaf 1937 Chinese kuststreek

- 1941: Pearl Harbor (7 december)

- 1942: Nederlands-Indië (10 januari - 8 maart: capitulatie)

gevolgen Japanse bezetting:

- Japanse tijd en jaartelling ingevoerd

- Nederlandse scholen gesloten

- Verbod op Nederlands

- Nederlanders in interneringskampen, dwangarbeid.

- grondstoffen voor Japan

Soekarno (nationalistische leider) koos voor samenwerking 

2. Vietnam

- onderdeel Frans-Indochina

- door Japan bezet (1940)

- Fransen collaboreren

- Vietminh (olv Ho Chi Minh) 

   begint een guerillaoorlog, '42

- Enige steun van V.S., begin '45

- atoombommen (aug '45)

Koude Oorlog (1945 - 1991)

Definitie: de periode waarin twee systemen, het kapitalisme olv Amerika en het communisme olv de Sovjet-Unie, geen directe oorlog met elkaar voeren, maar elkaar wel beschouwen als een grote bedreiging.

Reden: angst 

Kapitalisme:

- parlementaire democratie

- meer partijensysteem

- vrijheid van meningsuiting

- persvrijheid

- vrije markteconomie

Communisme:

- één partijsysteem

- geen vrijheid van meningsuiting

- geen persvrijheid

- kritiek = 'vijand van het volk'

- planeconomie

Gevolgen Koude Oorlog in Azië: 

Dekolonisatie wordt onderdeel van de spanningen:

- in Nederlands-Indië kiest Amerika voor Soekarno (is anti-communist)

- in Vietnam kiest Amerika voor de Fransen en tegen Ho (is communistisch)

Situatie in Vietnam na WO II:

- Fransen willen gezag herstellen in Indochina 

- Ho Chi Minh begint guerilla-oorlog tegen Fransen

- Amerika steunt Frankrijk, vooral na 1949 (China onder Mao)

- Amerika richt ZOAVO op.

- 1954: slag bij Dien Bien Phoe: definitieve nederlaag Fransen!!!

- Conferentie van Genève

Conferentie van Genève:

- V.S./ SU / China / Eng / Fr / Laos/ Cambodja / Vietnam

- Uitkomsten:

   * tijdelijke verdeling Vietnam: noorden comm, zuiden kap.

   * na twee jaar vrije verkiezingen.

   * invoer van wapens/troepenversterkingen werden verboden

   * Zuiden mocht geen lid worden van Zoavo.

- Amerika weigert slotakkoord te ondertekenen........... 

Escalatie van de oorlog:

- verkiezingen niet gehouden, Vietnam bleef een verdeeld land

- verhuizingen 'over en weer'

- Amerika schoof Diem naar voren als president van Zuiden

- V.S. financieren opbouw leger en sturen 'adviseurs'

- Zuid-Vietnam lid van de Zoavo (1956)

- Diem ontwikkelt zich tot dictator:

Diem:

- katholiek, steunde grootgrondbezit, anti-abortus

- anti-communistisch, pro-Westers, anti-Frans

- hard optreden tegen onderwereld/boeddhisme.confusianisme

- oppositie verboden, ' zuiveringsacties'

- desastreuse landbouwhervormingen (boeren land ontnomen)

- later: ' agrovilles'

- na staatsgreep afgezet en vermoord (1963)

 

Verzet tegen Diem:

*  Nationaal Bevrijdingsfront (1960)

    - los van Ho

    - boeren uit het zuiden/militairen uit het Noorden

    - guerillastrijd, sabotage aanvoerlijnen en opslagplaatsen

*  Boeddhisten: zelfverbrandingen

reactie Amerikanen:

* toenemende betrokkenheid (dominotheorie, Eisenhower)

* 'Special Forces' (anti-guerillatechniek)

* 'Programma van de strategische dorpen'

* Napalm (Kennedy)

* 'Area bombing' gevolgd door Zuid-Vietnamese mil. (Johnson)

Gevolg: Steeds meer verzet, ook uit 'het Westen'

Beslissende escalatie:     

     * president Johnson

      * Tonkin-incident, 1964

       * Tonkin-resolutie

Gevolgen Tonkin-incident

1. Oorlog werd totaal 

2. Ho Chi Minh steunt openlijk het NLF

3. toenemende stroom vluchtelingen

4. toenemend verzet:

     - studenten

     - oud-militairen

     - 'middle-class'

1968: Johnson niet herkiesbaar

Opdracht: 

Maak een tijdbalk van de belangrijkste gebeurtenissen die passen binnen het tijdperk van de Koude Oorlog