2.3 Het verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

2.3 Het verteringsstelsel

Wat gaan we doen?

Voorkennis

Leerdoelen

Uitleg

Aan het werk

Terugblikken op de leerdoelen

Brandstoffen

Bouwstoffen

Beschermende stoffen

Reservestoffen

Herhaling BS 1 en 2

Combineer de functies van voedingsstoffen met de juiste omschrijving. 

Brandstoffen

Bouwstoffen

Reservestoffen

Beschermende stoffen

Zorgen ervoor dat je niet ziek wordt

Niet direct nodig, worden opgeslagen in lichaam

Leveren energie, nodig voor verbranding

Nodig voor groei, ontwikkeling en herstel bij schade, om nieuwe cellen en weefsels te maken

Wat gaan we doen?

Voorkennis

Leerdoelen

Uitleg

Aan het werk

Terugblikken op de leerdoelen

lesdoel

4 Je kunt de functie van verteringssappen en enzymen noemen.

5 Je kunt de delen van een gebit noemen met hun functie.

6 Je kunt de bouw en werking van de darmen beschrijven.

Je lichaam heeft voedingsstoffen nodig. Om de voedingsstoffen te gebruiken, moet je lichaam het voedsel verteren. Dat doet het verteringsstelsel.

Wat weet je van het verteringsstelsel?

Kauwen stap 1

(Mechanische vertering)

Verteringssappen stap 2

(Chemische vertering)

Mechanische vertering

Verteren

• Wat is vertering?
• Hoe wordt eten verteerd?
• Stap 1 en stap 2
• Wat doen verteringsklieren?
• Noem een verteringssap

Vertering

• Verteringsstelsel 
• Darmkanaal 

• Direct opnemen: glucose, water, vitaminen en mineralen. 
• Niet direct opnemen: eiwitten, koolhydraten en vetten. 
• Dit moet verteerd worden

Verteringssappen

Verteringsklieren:

• Speekselklieren 
• Maagsapklieren 
• Lever
• Alvleesklier
• Darmsapklieren

De voedingsstoffen worden in kleine stukjes geknipt zodat ze door de darmwand kunnen

Darmperistaltiek

    Schema darmperistaltiek

1. Lengtespieren ontspannen; kringspieren trekken samen.
2. Darmkanaal wordt nauwer en duwt voedsel vooruit.
3. Lengtespieren trekken samen; kringspieren ontspannen.

De organen voor vertering

Alle organen die samen je voedsel verteren, vormen het verteringsstelsel.

1. juist
2. onjuist

In welke organen worden de sappen gemaakt die jouw voedsel verteren?

1. Lever
2. Hersenen
3. Mondholte
4. Dunne darm

Verlengde instructie 

Keelholte

Tong gebruik je om voedsel naar de keelholte te drukken

Maag

Door de peristaltiek van de slokdarm wordt voedsel naar de maag geduwd

Maagwand > kringspieren en lengtespieren

Maag kneed voedsel met maagsap

Maagportier > kringspier aan het eind van de maag

Twaalfvingerige darm

Na het maagportier komt voedsel in de twaalfvingerige darm

Hier komen verteringssappen uit de lever en alvleesklier bij

Galblaas

Gal wordt tijdelijk opgeslagen in de galblaas voor het naar de twaalfvingerige darm gaat

Gal maakt grote vetdruppels kleiner > emulgeren

Dit is dus niet verteren!

Darmplooien

De dunne darm heeft darmplooien in de wand

Daarop staan uitstulpingen: darmvlokken

In darmvlokken liggen bloedvaten, de wand van darmvlokken is erg dun

Dunne darm

Ongeveer 6 meter lang

In de wand liggen darmsapklieren

Die maken darmsap

Blinde darm

Vlak onder de overgang dunne darm - dikke darm ligt de blinde darm

Geen eigen functie bij de vertering

Aan de onderkant zit een uitstulping > appendix

Dikke darm

De dunne darm sluit aan op de dikke darm

Onverteerde voedselresten komen in de dikke darm

Water wordt opgenomen in het bloed

Anderhalve meter lang

Endeldarm

Ingedikte, onverteerde voedselresten gaan naar de endeldarm

Daar worden ze tijdelijk opgeslagen

Het darmkanaal wordt afgesloten door een kringspier: anus

Welke organen horen bij het verterings-stelsel?

1. Maag, hart en lever
2. Maag, lever en darmen
3. lever, luchtpijp en mondholte
4. maag, slokdarm en luchtpijptak

Bouw dunne darm

• Groot oppervlak door darmplooien en darmvlokken
• Door darmwand naar bloedvaten

0

Welke stof kan zo zonder vertering in het bloed worden opgenomen?

1. Mineralen
2. Eiwitten
3. Vetten
4. Koolhydraten

Wat doen enzymen?

1. Enzymen verbranden voedingsstoffen
2. Enzymen maken voedingsstoffen kleiner
3. Enzymen bevatten verteringssappen
4. Enzymen nemen voedingstoffen op in het bloed

Wat is geen functie van darmperistaltiek?

1. Voedselbrij kneden
2. Voedselbrij mengen
3. Voedselbrij voortduwen
4. Voedselbrij filteren