Stijlfouten EHK feb 2021

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Stijlfouten herkennen en verbeteren

De opdracht (toets):

1. Wijs de stijlfout/formuleerfout aan

2. Verbeter de fout

Nu:

Theorie (kort en niet volledig)

Oefenen

Let op: je hoeft niet te weten hoe de stijlfout heet, je moet hem herkennen en verbeteren

Tautologie en pleonasme

Er staat een woord te veel:

De ronde bal

Opnieuw beginnen

Uitstellen tot later

Weer hervatten

Er bleken al vanaf de eerste introductie problemen te zijn met de Mercedes A100.

Behalve directeur is hij tevens ook boekhouder.

Storende woordherhaling

Ik heb er geen tijd voor en ook geen zin in ook

Op zo'n partij zou ik niet op willen stemmen, hoor!

Ik denk dat als hij dit eerder had geweten, dat hij er nooit aan zou zijn begonnen.

Woord te weinig, telegramstijl

Ga maar eens naar de balie, of er nog kamers zijn

Wij twijfelen of hij woord gaat houden

Vanochtend vroeg opgestaan, moest nog Frans leren

Ik kon hem overtuigen dat het geen goede aankoop zou zijn.

Dubbele ontkenning

Ik heb nooit geen zin in grammaticalessen

Hij wil voorkomen dat er geen lessen uitvallen

Thea heeft nooit geen les verzuimd.

Contaminatie

Dat klopt als een bus

Wil jij dat voor mij uitprinten?

Zoiets kost helemaal niet duur

Hij irriteert zich aan taalfouten

De telefoon is echt prachtig, maar het kost echt veel te duur.

De verkeerde volgorde 

Alle leraren vulden de formulieren niet goed in.

De auto reed tegen een boom, waarin drie dames zaten

Een paar mensen hebben de afgelopen tijd de maan maar van dichtbij gezien

Elk ouderpaar is niet zonder meer geschikt een kind te adopteren.

Congruentiefout

De media speelt hierin een belangrijke rol

De dames en heren worden verzocht hier niet te roken

Vanavond komt Sint en zijn knecht.

De maatregelen moeten voorkomen dat er geen doden vallen.
Welke stijlfout herken je?

1. Contaminatie
2. Woord op de verkeerde plaats
3. Dubbele ontkenning
4. Woord te weinig

Het is misschien een klein detail, maar ik wil dat je er rekening mee houdt.
Welke stijlfout herken je?

1. Tautologie
2. Pleonasme
3. Dubbele ontkenning
4. Congruentiefout

Tegen hatelijke opmerkingen kan hij, zeker als ze van zijn meerderen komen, absoluut niet tegen.

Welke stijlfout herken je?

1. Storende woordherhaling
2. Dubbele ontkenning
3. Contaminatie
4. Woord te weinig

Je moet niet zoveel hooi op je kerfstok nemen.
Welke stijlfout herken je?

1. Congruentiefout
2. Contaminatie
3. Tautologie
4. Pleonasme

Foutief beknopte bijzin

1. Wat is eigenlijk een bijzin?

2. Wat is eigenlijk een beknopte bijzin?

3. Wanneer is een beknopte bijzin foutief?

Bijzin

* Toen de trein op het perron aankwam, stond het daar helemaal vol met forensen. 
* Omdat we morgen een proefwerk hebben, ga ik vanmiddag heel hard leren. 

*Ik blijf vandaag voor de zekerheid thuis, omdat ik gisteren pijn in mijn keel had.  

Bijzin

* Toen de trein (ow) op het perron aankwam (pv), stond het daar helemaal vol met forensen. 
* Omdat we (ow) morgen een proefwerk hebben (pv), ga ik vanmiddag heel hard leren. 

*Ik blijf vandaag voor de zekerheid thuis, omdat ik (ow) gisteren pijn in mijn keel had (pv).  

Beknopte bijzin

1. Zwervend door Griekenland, kwam Oedipus op een driesprong zijn vader tegen. 

2. Op het strand aangespoeld, kreeg hij gelijk een deken om zich heen.  

3. Om een hoog cijfer te krijgen, moest hij echt een middagje blokken. 

Beknopte bijzin

1. Zwervend door Griekenland, kwam Oedipus op een driesprong zijn vader tegen. (Oedipus zwierf)

2. Op het strand aangespoeld, kreeg hij gelijk een deken om zich heen.  ('hij' spoelde aan)

3. Om een hoog cijfer te krijgen, moest Jantine echt een middagje blokken. ('Jantine' wil een hoog cijfer)

Voorwaarde!

Je mag het onderwerp wel uit een beknopte bijzin weglaten, maar er is wel één voorwaarde:

Het weggelaten onderwerp is uit de bijzin is hetzelfde onderwerp als het onderwerp uit de hoofdzin. 

Beknopte bijzin

1. Zwervend door Griekenland, kwam Oedipus op een driesprong zijn vader tegen. (Oedipus zwierf)

2. Op het strand aangespoeld, kreeg hij gelijk een deken om zich heen.  ('hij' spoelde aan)

3. Om een hoog cijfer te krijgen, moest Jantine echt een middagje blokken. ('Jantine' wil een hoog cijfer)

Foutief beknopte bijzin

1. Dromend van zijn vriendin, stond de lantaarnpaal ineens in de weg en stootte hij zijn hoofd. 
ow hoofdzin = de lantaarnpaal
ow bijzin= 'hij'

2. In het stadion aangekomen, bleken de ballen allemaal lek.
ow hoofdzin = de ballen
ow bijzin = het elftal (of wij)

Los op twee manieren op:

1. Zet in de bijzin weer een ow en pv: 
Terwijl Jasper droomde van zijn vriendin, stond de lantaarnpaal ineens in de weg en stootte hij zijn hoofd. 

Op het moment dat het elftal in het stadion aankwam, bleken de ballen allemaal lek.

Los op twee manieren op:

2. Verander het onderwerp in de hoofdzin:
Dromend van zijn vriendin, ontdekte hij dat de lantaarnpaal ineens in de weg stond en daardoor stootte hij zijn hoofd. 

Bij de wedstrijd aangekomen, ontdekte het elftal dat de ballen allemaal lek waren.

Foutieve inversie

Inversie = het plaatsen van het onderwerp na de persoonsvorm

Wat is dan foute inversie?

Het regende de hele middag en hebben we dus niets kunnen doen. 

Het regende de hele middag en dus hebben we niets kunnen doen. 

Welke fout? Ik heb natuurlijk geen tijd om te werken, maar ik heb er ook geen zin in ook.

1. foutief verwijzen
2. contaminatie
3. foutieve samentrekking
4. herhaling

Welke fout? Reagerend op uw mail ontvangt u hier een overzicht van de resultaten.

1. foutief beknopte bijzin
2. foutieve samentrekking
3. pleonasme
4. foutief verwijswoord

Na kampioen te zijn geworden, werden de spelers door het bestuur gefeliciteerd.

1. correct
2. niet correct

Kijkend uit het raam, viel plotseling een dakpan naar beneden.

1. correct
2. niet correct

Na drie uur gewacht te hebben, gingen de hekken eindelijk open.

1. correct
2. niet correct

Na koffie te hebben gedronken in Hamburg, reed de bus richting Denemarken.

1. correct
2. niet correct

Lekker in onze stoelen liggend, dronken we het koude bier.

1. correct
2. niet correct

Op onze vakantiebestemming aangekomen, vielen de mussen van het dak.

1. correct
2. niet correct

Na te zijn overleden op 1 januari jongstleden, brachten wij onze opa naar zijn laatste rustplaats.

1. correct
2. niet correct

Welke fout? Soms kan Sven Kramer - de snelle schaatster - weleens overkomen als een arrogante kwast.

1. pleonasme
2. tautologie
3. contaminatie
4. foutief verwijzen

Welke fout? Jaren later heeft hij die achterstallige schuld nog steeds niet terugbetaald.

1. foutieve verwijzing
2. contaminatie
3. pleonasme
4. tautologie

Welke fout? Als je oud meubilair kwijt wilt, moet je ze bij het grof vuil zetten.

1. onduidelijk verwijzen
2. foutief verwijzen
3. pleonasme
4. foutieve samentrekking

Welke fout? Op het platteland wordt echt heel veel drugs gebuikt.

1. pleonasme
2. foutieve samentrekking
3. dat/als-constructie
4. congruentie

Wil je deze lijst even afchecken?

1. Tautologie
2. Contaminatie
3. Pleonasme
4. onjuiste herhaling

Natuurlijk controleren we vanzelfsprekend de antwoorden.

1. tautologie
2. pleonasme
3. onjuiste herhaling
4. dubbele ontkenning

Na korte tijd wisten de eerste docenten even later toch binnen te komen.
Welke stijlfout staat in deze zin?

1. Pleonasme
2. Deze zin is correct
3. Tautologie
4. Dubbele ontkenning

We moeten onze eigen cijferlijst uitprinten.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie
4. onjuiste herhaling

Het rijst de spuigaten uit.

1. pleonasme
2. tautologie
3. contaminatie
4. Deze zin is correct.

Deze service is inbegrepen in de prijs

1. pleonasme
2. tautologie
3. contaminatie
4. verkeerd voorzetsel

De gele boterbloemen bloeien weer uitbundig

1. contaminatie
2. pleonasme
3. Tautologie
4. dubbele ontkenning

Na korte tijd wisten de eerste docenten even later toch binnen te komen.

1. Pleonasme
2. Onjuiste herhaling
3. Tautologie
4. Dubbele ontkenning