Aanpassingen bij dieren(3.1) live

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Aanpassingen bij organismen

Welke celorganellen zitten in een dierlijke cel? Meerdere antwoorden mogelijk!

1. Celkern
2. Celwand
3. Celmembraan
4. Cytoplasma

Leerdoelen

Aan het eind van deze lessonup kan je:

• herkennen wanneer een dier tot dezelfde soort behoort
• beschrijven waarom organismen zich aanpassen aan een omgeving
• Aangeven hoe het gebit van planten-, vlees- en alleseters is aangepast
  
• Aangeven waarvoor elk type snavel wordt gebruikt bij vogels
• Beschrijven hoe zoogdieren zich op drie manieren kunnen voortbewegen
• Aangeven waar de poten bij vogels aan aangepast zijn
• Beschrijven hoe zoogdieren zijn aangepast aan een warme of een koude omgeving
  

wanneer horen dieren tot dezelfde soort?

SOORT

Dieren horen tot dezelfde soort:

Als zij samen VRUCHTBARE nakomelingen kunnen krijgen

kunnen vruchtbare nakomelingen krijgen, dus dezelfde soort!

SOORT

Dieren horen tot dezelfde soort:

Als zij samen VRUCHTBARE nakomelingen kunnen krijgen

kunnen wel nakomelingen krijgen, maar deze nakomelingen zijn niet vruchtbaar.

Dus niet dezelfde soort!

Muildier: combinatie paardenmerrie en ezelhengst. en onvruchtbaar

Wanneer behoren organismen tot dezelfde soort?

Ik snap deze stof best goed

😒🙁😐🙂😃

Er zijn hele grote verschillen tussen organismen onderling

Er zijn aanpassingen aan:

• hun manier van leven
• hun omgeving
  

• ademhaling, beweging, voeding, verdediging & voortplanting

Aanpassen

Organismen passen zich aan om te overleven:

• Aanpassen aan de leefomgeving
• Aanpassen om te kunnen voeden
• Aanpassen voor voortbewegen
• Aanpassen ter verdediging

Aanpassingen

Een organisme is zó aangepast, zodat het organisme het beste kan overleven in een bepaalde omgeving.

 

Aanpassingen

Een koningspinguin is niet aangepast aan een leven inde lucht, zoals veel vogels wel. Ze zijn echter wel perfect aangepast om te kunnen zwemmen.

Aanpassingen aan eten: zoogdier

Planteneters/Herbivoren

herbivoor: plooikiezen

Herbivoor

Plooikiezen

lang darmstelsel: cellulose verteerd lastig!

Cellulose zit in celwanden!

Vleeseters/Carnivoren

Vleeseters:

• hoektanden
• snijtanden
• knipkiezen

Vastgrijpen prooi en afscheuren van vlees

Alleseters / Omnivoren

knobbelkiezen

voortanden en hoektanden

Omnivoren

Knobbelkiezen

gemiddeld darmstelsel; niet zo lang als van een herbivoor, maar niet zo kort als dat van een carnivoor

herbivoor

omnivoor

carnivoor

Verschil herbivoor/carnivoor

Ik snap deze stof best goed

😒🙁😐🙂😃

Wie hebben er knobbelkiezen?

1. koeien
2. paarden
3. schapen
4. varkens

Wie heeft het kortste darmkanaal?

1. koe
2. hond
3. mens
4. varken

Aanpassing aan eten: vogels

Aanpassingen bij vogels: Snavels

Snavels

• kegelsnavel → zaden
• pincetsnavel → insecten
• haaksnavel → vlees
  
• priemsnavel → bodemdiertjes
• zeefsnavel → zeven uit water
  

Aanpassing aan ondergrond

• zoolgangers
  
• teengangers
• topgangers (hoefgangers)

 

Zoolganger

Loopt op zijn hele voetzool (van hielbeen tot 

en met de teenkootjes). 

Voordeel: hij verdeelt zijn gewicht over een groot oppervlak en zakt niet snel diep weg in een zachte ondergrond zoals bijv. sneeuw.

Nadeel: een zoolganger is minder snel

Teenganger

Loopt op zijn tenen (alleen op de teenkootjes)

Voordeel: hij kan zachtjes sluipen

                     hij kan snel sprinten

Nadeel: bij lange afstanden is hij vaak minder
                 snel

Topganger (hoefganger)

Loopt op het puntje van zijn tenen 

(alleen op het laatste teenkootje/hoef)

Voordeel: hij heeft enorm lange poten/benen

en kan daardoor heel hard lopen

Nadeel: bij drassige ondergrond zakt hij makkelijk de bodem in

Zoolgangers               Teenganger    Topganger

Aanpassingen bij vogels: Poten

Verschillende soorten poten

Verschillende soorten poten

Aanpassingen aan een warme omgeving 

Voorbeelden zijn:

1. dunne vacht

2. grote oren

3. lange poten

Het lichaamsoppervlak vergroten, zodat er zoveel mogelijk warmte weg kan.

Aanpassingen aan een koude omgeving 

Voorbeelden zijn:

1. dikke vacht/wintervacht

2. veren opzetten (isolatie)

3. grotere vetlaag (isolatie)

Het lichaamsoppervlak verkleinen, zodat er zo min mogelijk warmte weg kan.

Wat eet de vogel?

diertjes in het zand

insecten

noten en zaden

vlees

plankton 

kegelsnavel

zeefsnavel

priemsnavel

pincetsnavel

haaksnavel

Poten die een tak stevig vast kunnen pakken

Poten met scherpe klauwen

Poten met zwemvliezen

Poten voor ondiep water

Zangvogel

Watervogel

Steltloper

Roofvogel

Hoefganger

Teenganger

Zoolganger

beer

kat

paard

vogel met klauwen 

aan de poten

vogel met lange 

poten die voedsel 

zoekt in ondiep water

vogel met poten die zich 

goed kunnen vastklem-

men aan een tak

vogel met waterafstotende veren en zwemvliezen

Watervogel

Roofvogel

Steltloper

Zangvogel

rechte, spitse snavel om insecten te vangen

lange, dunne snavel om voedsel te vangen in ondiep water of in een zanderige bodem

Pincetsnavel

Priemsnavel

Priemsnavel

Pincetsnavel

Zeefsnavel

Haaksnavel

Kegelsnavel

Een voorbeeld van een topganger is...

1. Een kat
2. Een beer
3. Een paard
4. Een mens

Zoolganger

Hoefganger

(topganger)

Teenganger

Koe

Paard

Kat

Beer

Hond

Orang Oetan

Rat

Kameel

Mens

Neushoorn

Leeuw

Verdediging bij dieren

tegen vijanden:

• stekels of gifstekels
• schutkleur -> ondzichtbaar
• schild                                   tegen de omgeving:
• vacht tegen kou
  

Aanpassingen verdediging

• Stekels, angels, klauwen
• Gif
• Schutkleur, 'vermomming'
• Schild, schelp, pantser

Ik snap deze stof best goed

😒🙁😐🙂😃