This lesson contains 34 slides, with interactive quiz, text slides and 7 videos.
Lesson duration is: 60 min
Items in this lesson
Burgers en stoommachines
Les 3: Politiek en samenleving 19e eeuw
Slide 1 - Slide
Slide 2 - Slide
De leerdoelen
1. Je kunt beschrijven hoe de leef- en werkomstandigheden van arbeiders meer aandacht kregen.
2. Je kunt beschrijven wat veranderde door sociale wetten.
3. Je kunt beschrijven wat veranderde in het onderwijs.
4. Je kunt beschrijven hoe de positie van vrouwen verbeterde.
Slide 3 - Slide
We gaan terug naar halverwege de 19e eeuw...
Slide 4 - Slide
Wat weet je al van armoede in de 19e eeuw?
Slide 5 - Mind map
De sociale kwestie
De werkomstandigheden waren bizar slecht, maar ook de leefomstandigheden waren niet best. De problemen rondom de slechte omstandigheden worden de sociale kwestie genoemd.
Slide 6 - Slide
Slechte woonomstandigheden
Veel mensen kwamen terecht in achterbuurten (getto's) , dichtbij de fabrieken. Er was geen schoon drinkwater en riolering. Veel woningen waren eigenlijk onbewoonbaar.
Slide 7 - Slide
Slide 8 - Video
Kinderarbeid
Een van de meest schrijnende situaties waar echt wat aan moest gebeuren was de kinderarbeid, met name in de fabrieken en de mijnen. Kinderarbeid was echter niet nieuw...
Slide 9 - Slide
De liberalen
Slide 10 - Slide
Liberalen aan de macht
Na de komst van de nieuwe Grondwet in 1848 bepalen vooral de liberalen wat er in Nederland gebeurt. Zij wilden dat de overheid zich zo min mogelijk bemoeit met het volk en de economie.
--->
Thorbecke
Slide 11 - Slide
Kinderwetje van Van Houten
Het liberale Tweede KamerlidSamuel van Houten bedacht een wet om iets te doen aan de vreselijke werkomstandigheden van kinderen in fabrieken: Het kinderwetje van Van Houten.
Slide 12 - Slide
De eerste sociale wet
Het kinderwetje was de eerste sociale wet in Nederland. Alleen kinderen onder de 12 jaar werden hiermee geholpen. Eigenlijk zouden er nog veel meer sociale wetten moeten komen.
Slide 13 - Slide
Slide 14 - Video
Bekijk de vensterplaat over het verzet tegen kinderarbeid. Klik op:
De rijken (kapitalisten) kwamen dus niet echt goed op voor de armen/arbeiders. In Duitsland had ene Karl Marx wel wat kritiek op deze groep. Hij vond kapitalisme een vorm van uitbuiting.
Slide 17 - Slide
Meer gelijkheid!
Behalve het liberalisme kwam ook het socialisme op. Veel socialisten waren het eens met Marx en wilden het verschil tussen arm en rijk verkleinen. De overheid moet juist iets doen!
<--->
Dit dus niet!
Slide 18 - Slide
Verdeeldheid bij de socialisten
Sommige socialisten wilden met geweld (revolutie) de macht grijpen. Dit waren communisten. De meesten wilden algemeen kiesrecht om sociale wetten in te voeren (sociaaldemocraten).
Slide 19 - Slide
Slide 20 - Video
Slide 21 - Video
De confessionelen
Slide 22 - Slide
Besturen vanuit het geloof
Veel gelovige mensen vonden de ideeën van de liberalen en de socialisten maar niets. Dit waren de confessionelen. Zij vonden dat je het land moest besturen vanuit het geloof (confessie).
Slide 23 - Slide
Bijzondere scholen
De groep confessionelen bestond uit katholieken en protestanten. Zij waren blij met de vrijheid van onderwijs en konden daardoor hun eigen bijzondere scholen oprichten.
Slide 24 - Slide
De Schoolstrijd
Maar bijzondere scholen kregen geen geld van de overheid. De confessionelen zijn jaren bezig geweest om dit voor elkaar te krijgen. In 1917 was de schoolstrijd eindelijk voorbij.
Slide 25 - Slide
Eerste politieke partij
Om meer te bereiken richtte de protestante leider Abraham Kuyper de eerste politieke partij van Nederland (ARP) op in 1879
Slide 26 - Slide
De feministen
Slide 27 - Slide
Emancipatie
Vrouwen hadden in de 19e eeuw eigenlijk nog niets te vertellen en dus minder rechten dan mannen. Vanaf 1870 kwamen de vrouwen in verzet. Zij eisten gelijke rechten (emancipatie).
Slide 28 - Slide
Het feminisme
Mensen die opkomen voor gelijke rechten tussen man en vrouw zijn feministen. De bekendste feminist was Aletta Jacobs. Zij was de eerste vrouw op een universiteit en later huisarts.
Slide 29 - Slide
Slide 30 - Video
Bekijk de vensterplaat over Aletta Jacobs. Klik op
Lesson duration is: 60 min
