Theorieles 3: De landbouwrevolutie

• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Jagers werden boer

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Tijd voor geschiedenis

Begrippen!

1. Middelen van bestaan= ...

2. Taakverdeling= ...

3. Archeologen= ...

4. Magie= ...

Begrippen!

1. Middelen van bestaan= een manier om te overleven. 

2. Taakverdeling= verdeling van werk tussen man en vrouw.

3. Archeologen= Onderzoekers die zoeken naar ongeschreven bronnen uit het verleden.

4. Magie= met toverkracht de natuur beheersen, ontstaan godsdiensten

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier mensen op een gegeven moment van de landbouw gingen leven.

Landbouw?

• 7500 jaar v Chr. 
• akkerbouw: tarwe, gerst, druiven...
• veeteelt: wilde dieren tam maken: schaap, geit

Akkerbouw + veeteelt samen = landbouw

Agrarische samenleving: belangrijkste middel van bestaan

Landbouwrevolutie                  ( Neolithische revolutie!)

• Revolutie; grote verandering in korte tijd
  

• Jager-verzamelaars worden boer

• De landbouwrevolutie duurde meer dan 1000 jaar: niet iedereen werd tegelijk boer, langzame verandering

• Landbouw bestaat uit: akkerbouw en veeteelt

Waarom?

De jagers en verzamelaars werden langzaam de eerste boeren, dit kwam door:

1. Klimaatsverandering

2. Ervaring met natuur.

3. Technische ontwikkelingen

4. Bevolkingsgroei

Klimaatsverandering

• Vanaf ongeveer 12.000 v. Chr

• De aarde wordt warmer

• Nederland: moerassen en bossen

• Delen van Afrika en Midden-Oosten: droger 

Noord-Afrika en

Midden-Oosten

• Droog klimaat: minder begroeiing en water (ontstaan woestijnen)
  

• Te weinig voedsel: dieren trekken weg naar vruchtbare gebieden

• Mensen trekken ook weg of gaan andere middelen van bestaan zoeken om in leven te blijven

Ontstaan van de landbouw

Alles begint bij de vruchtbare halve maan...

• Mesopotamië ('tussen de rivieren': Tigris, Eufraat
• Ca. 10.000 jaar geleden: de laatste ijstijd stopt: men kan granen zaaien en eten
• Ca. 7500 jaar geleden ging men over op de landbouw: akkerbouw, grond gebruiken om gewassen te groeien (koren, gerst en tarwe)
• Vruchtbaar slib van de rivieren -> goede oogsten

...en het bestaan van de jager-verzamelaar verandert...

• Men hoeft niet meer te jagen op voedsel.
• Door gewassen te planten kan je op één plek blijven.
• Door vee te houden (veeteelt) hoef je niet meer verder te trekken. 

Gevolgen van de landbouwrevolutie

• Mensen stoppen te leven als nomaden

• Er ontstaan steden: landbouwsamenleving

• Mensen krijgen meer bezittingen

• Er ontstaat meer ongelijkheid: de één heeft meer bezittingen dan een ander.

Stad in het Midden-Oosten, omstreeks 9000 v. Chr.

Begrippen

Landbouw: een middel van bestaan waarbij je leeft van akkerbouw en veeteelt.

Akkerbouw: Akkerbouw is onderdeel van de landbouw. Akkerbouw is het verbouwen en oogsten van gewassen op land.

Veeteelt:  het fokken en houden van vee. 

Neolithische revolutie: de overgang van het nomadische leven naar de landbouwsamenleving

Mesopotamië: gebied waarin de mensen voor het eerst aan landbouw gingen doen