5.1 Bondgenoten worden vijanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

5.1 Bondgenoten worden vijanden

25 april 1945 Amerikaanse en Sovjetsoldaten bij de Elbe

Planning

• Korte video
• Instructie + aantekeningen -> tussendoor wat video's
• Vragen -> dan pas een laptop
• Paragraaf 5.1 afmaken + huiswerk

Video

Wat was de Koude Oorlog?

Kenmerken van de Koude Oorlog 

• Beide landen hebben veel kernwapens
  

• Er ontstaat een wapenwedloop

• Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem (C vs. K)

• Beide landen willen hun eigen systeem in de wereld verspreiden

Kapitalisme

- Niet iedereen is gelijk

- Er zijn privébezittingen

- Vrijemarkteconomie

- Burgers hebben grondrechten

(West-Europa + Verenigde Staten)

Communisme

- Iedereen is gelijk

- Alles is in bezit van de staat

- Planeconomie

- De overheid bepaalt alles

(Oost-Europa +Sovjet-Unie)

Conferentie van Jalta februari 1945

Franklin Delano Roosevelt

President van de Verenigde Staten

Jozef Stalin

Leider van de Sovjet-Unie

Winston Churchill

Minister-President van Groot-Brittannië

Conferentie van Potsdam juli 1945

Begin Koude oorlog, waarom?

Churchill

Truman

Stalin

Conferenties

In Jalta was de samenwerking tussen de geallieerde leiders nog relatief positief, maar tegen de tijd van Potsdam waren de spanningen tussen de Sovjet-Unie en het Westen toegenomen. 

Truman was veel argwanender tegenover Stalin dan Roosevelt was geweest, wat een voorbode was van de Koude Oorlog.

Verdeling van Duitsland

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld, Berlijn ligt in de Russische zone!
  

• Reizen tussen bezettingszones is  (nog) geen probleem
  

Een verdeeld Europa

- Ook Europa raakte verdeeld in twee delen:

• Oost-Europa: communistisch/ dictatuur/ geen vrijheid van meningsuiting/ planeconomie
  
• West-Europa: kapitalistisch

- Zo raakte Europa verdeeld in twee invloedssferen

Economisch hulpprogramma 

• Tijdens WOII had Europa veel schade opgelopen
  
• Amerika was bang dat Europa door de armoede voor het communisme zou kiezen
  
• VS wilde het communisme minder populair maken: Trumanleer / containment

Economisch hulpprogramma VS

• Marshallplan: om de economische problemen in Europa op te lossen...

- Economisch doel: wederopbouw stimuleren.

- Politiek doel: West-Europa uit handen van het communisme houden

Twee machtsblokken

- Vanaf 1945 twee machtsblokken in de wereld:

• Westblok: VS + West-Europa
• Oostblok: Sovjet-Unie + Oost-Europa

- De machtsblokken probeerden hun invloedssfeer uit te breiden en ontstond er een wapenwedloop.

➤Met het Marshallplan kregen Europese landen hulp van Amerika. 

Welke middelen kregen ze bij de hulp voor de wederopbouw? 

Sleep ze naar de afbeelding.

Levensmiddelen

Geld

Arbeidskrachten

Leger

Politieke adviseurs

Grondstoffen

Democratie

Dictatuur

Communisme

kapitalisme

vrijhandel

planeconomie

Aan de slag

• Paragraaf 5.1 helemaal afmaken -> open vragen in je schrift!
• Begrippen 5.1 leren -> volgende week test

• Zelfstandig hoofdstuk 4 blijven herhalen