2.2 macht

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§2.2 Macht

Vandaag

• Terugblik 2.1
• Macht
• Aan de slag!

Het dilemma van collectieve actie

• Als mensen samenwerken om een collectief goed te realiseren is dat collectieve actie

• Mensen kunnen profiteren van collectieve actie, zonder mee te werken
• Dit zijn free riders

pagina 55

De oplossing

• Dwang is de oplossing
• Een actor met macht kan dwang gebruiken
• Hoe meer hulpbronnen een actor heeft, hoe meer macht hij of zij heeft

pagina 39

Macht?

Opdracht (1/2)

Hebben de mensen op de foto's macht? 

Wie wel en wie niet? 

Waarom is dit zo?

Prinses Amalia

Greta Thunberg

Jeff Bezos

Geert Wilders

Arnold van Gessel

Opdracht (2/2)

Wanneer heeft iemand macht?

Wat kan, mag, doet hij/zij dan? 

Met andere woorden: wat is macht precies?

Macht

Het vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te bereiken en de mogelijkheden van anderen te beperken of te vergroten.

4 machtsbronnen

• Affectieve machtsbronnen
• Cognitieve machtsbronnen
• Economische machtsbronnen
• Politieke machtsbronnen 

Affectieve machtsbronnen

- Invloed op de grond van gevoel of emoties 

cognitieve machtsbronnen

- Invloed op basis van kennis 

Diederik Gommers - IC arts

Reclames - tandarts

Economische machtsbronnen

- Invloed op basis van geld of het bezit van schaarse goederen

Elon Musk

- SpaceX 

Bernard Arnault

- CEO LVMH

Politieke machtsbronnen

- Invloed van de overheid of politieke machtsdragers

Machtsbronnen

Gretha Thunberg gebruikt twee soorten machtsbronnen in het volgende filmpje. Welke twee?

0

Welke twee soorten machtsbronnen gebruikt Gretha Thunberg?

Antwoord

Gretha Thunberg gebruikt cognitieve en affectieve machtsbronnen in het filmpje

Macht op niveau

Macht is een relationeel begrip en komt op meerdere niveaus voor:

• Micro niveau (individueel)
• Meso niveau (groep)
• Macro niveau (samenleving, nationaal of internationaal)

De wet regelt met bijvoorbeeld een boete, dat mensen de leerplicht nakomen. Dit is een voorbeeld van ...

1. Cognitieve machtsbron
2. Politieke machtsbron
3. Affectieve machtsbron
4. Economische machtsbron

Als een kind probeert zijn ouders over te halen door heel zielig te kijken is dat een ...

1. Cognitieve machtsbron
2. Politieke machtsbron
3. Affectieve machtsbron
4. Economische machtsbron

Als je baas je langer laat laat werken en je daarvoor extra betaald is dit een voorbeeld van een ...

1. Cognitieve machtsbron
2. Politieke machtsbron
3. Affectieve machtsbron
4. Economische machtsbron

Als het CPB berekent wat de economische effecten zijn van de verkiezingsplannen is dit een ...

1. Cognitieve machtsbron
2. Politieke machtsbron
3. Affectieve machtsbron
4. Economische machtsbron

Aan de slag!

Maak opdracht: 

6 + 7 op blz. 31

Informele en formele macht

• Formele macht is vastgelegd in regels of wetten
• Informele macht is niet officieel vastgeled

Een docent heeft ...

1. Informele macht
2. Formele macht

Wanneer iemand je kan dwingen om iets te doen omdat hun macht is vastgelegd in wetten of reglementen spreek je van:

1. Informele macht
2. Formele macht

Wat klopt niet?

1. Macht kun je op formele en informele basis hebben
2. Macht is altijd vastgelegd in de wet
3. Vrienden hebben ook een vorm van macht
4. Macht gaat niet altijd gepaard met geweld

Bij macht is er sprake van een symmetrische relatie

1. Waar
2. Niet waar