2.3 De ontdekking van een nieuwe wereld RZ

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

tijdvak 5: Ontdekkers & Hervormers 

1500 - 1600

2.3: De ontdekking van de Nieuwe Wereld

Deze les: 

• Klassenlijst
• Dagstart
• Vorige week besproken?
• Les vandaag 
• Les nabespreken
• Huiswerk volgende week 

Vragen dagstart:

1. Wanneer rust jij uit? Heb je daar speciale momenten of een aparte dag voor?
2. Voel je je nog uitgerust door de zomervakantie? Of is dat gevoel alweer verdwenen?   

columbus

Sleep de punaise naar het logo dat hoort bij het onderwerp van deze les:

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen dat Columbus zijn ontdekkingsreis in 1492 niet zomaar kon opstarten.
  

• Je kunt de reis van Columbus in 1492 beschrijven.
  

• Je kunt de conquistadores koppelen aan de Spaanse expedities.
  

• (Je kunt de betrouwbaarheid van bronnen controleren aan de hand van auteur, inhoud en tijd.)

• (Je kunt de vaardigheid standplaatsgebondenheid toepassen.)

Kenmerkend aspect: EXPANSIE

• Misschien wel de allerbekendste ontdekkingsreiziger is Cristoffel Columbus. Hij is geboren in Italië, maar woont in Lissabon. 

• Columbus was al zijn hele leven actief in de handel op zee en bekend met het probleem van de handel in specerijen. De Portugese ontdekkingsreizen hadden veel succes. Maar het ontdekken van een nieuwe route naar Azië via Afrika ging maar langzaam. En door de lange kust van Afrika was een zeereis moeilijk en kostbaar. 

• Columbus geloofde in tegenstelling tot zijn tijdgenoten dat de aarde rond en niet plat was. Hij dacht ook dat Indië via het  westen van Europa bereikbaar was. 

• Columbus kwam op het idee door Claudius Ptolemaeus, een geleerde uit de Griekse Oudheid die ruim 1000 jaar geleden hier al over schreef.  

• Ook gebruikte Columbus een wereldkaart van Toscanelli die Azië ten westen van Europa plaatst. 

• Columbus vraagt de Portugese koning om geld zodat hij op ontdekkingsreis (ook wel expeditie) kan. Het verzoek wordt afgewezen, de koning gelooft hem niet. De Franse en Engelse koning geloven hem ook niet. 

• In 1492 gaat Columbus het proberen bij het Spaanse hof. Zij willen zijn reis wel financiëren. 

Claudius Ptolemaeus

Twee uitspraken:

1. Columbus maakt zijn reis in 1492. Dit is dus de 14e eeuw / 15e eeuw.

2. De bedoelde eindbestemming van de reis van Columbus is Amerika / Indië.

1. 1. 14e eeuw, 2. Amerika
2. 1. 14e eeuw, 2. Indië
3. 1. 15e eeuw, 2. Amerika
4. 1. 15e eeuw, 2. Indië

1. 'Turkse vorsten laten de Spaanse handelsreizigers niet meer toe'. 

Dit is een oorzaak / gevolg om ontdekkingsreizen over zee te starten.

2. In de tijd van Columbus waren er al 3 van de 7 werelddelen (continenten) ontdekt (zie afbeelding), namelijk Europa, Afrika en ......? 

1. 1. oorzaak, 2. Noord-Amerika
2. 1. oorzaak, 2. Azië
3. 1. gevolg, 2. Australië
4. 1. gevolg, 2. Antarctica (Zuidpool)

Bekijk hiernaast op de afbeelding een wereldkaart uit de tijd van Columbus.

Sleep de namen van de werelddelen (continenten) naar de juiste plek

Let op: je hoeft maar 3 continenten te slepen!

Noord-Amerika

Europa

Australië

Azië

Zuid-Amerika

Afrika

Antartica

Columbus gaat de zeereis maken:

1. Bedenk in tweetallen minstens 3 gevaren waar je op zo'n lange zeereis mee te maken kon krijgen
2. Hoe kon je deze problemen oplossen?

• Columbus ging met 3 schepen op pad. Eerst moest er een bemanning komen en moest er proviand (eten en drinken) worden ingeslagen. Ze wisten natuurlijk niet of ze onderweg eten tegen zouden komen. 

• Vanaf de Canarische Eilanden vertrokken ze, met de Santa Maria voorop. 

• Het reisverslag van Columbus zelf is verloren gegaan. Wat er wel is, is het verslag van de priester Bartolomé de las Casas, die in 1502 voor het eerst naar de Nieuwe Wereld reisde. 

• Hij schreef dat Columbus zijn bemanning niet vertelde wat de werkelijke afstanden waren, om het gevoel te geven dichter bij huis te zijn. De afstand die de bemanning afgelegd had was namelijk een stuk verder dan Columbus van tevoren had bedacht!

 

• Dit was gevaarlijk, in verband met muiterij.  Gelukkig kwam op 12 oktober 1492 land in zicht. 

Weken op zee

De Nieuwe Wereld

• Na een flinke zeereis kwam er dan eindelijk land in zicht. Columbus was niet aangekomen in Azië, maar in het gebied wat wij nu de Bahama's noemen. Omdat Columbus dacht in India te zijn aangekomen noemde hij de bevolking 'indianen', vandaag de dag ook wel aangeduid als Native Americans.

• Columbus vond dat de oorspronkelijke bewoning ver achterliep qua beschaving op Europa. Columbus zag een mooie kans om de oorspronkelijke bewoning te onderwerpen en te bekeren tot het christendom. 

• Na Columbus maakten meerdere ontdekkingsreizigers zoals Amerigo Vespucci een reis naar de overzeese gebieden. Sinds de tijd van Vespucci werd het ontdekte gebied de Nieuwe Wereld genoemd.

Hiernaast zie je een afbeelding gemaakt op basis van het scheepsjournaal van Columbus. 

Sleep de zinnen naar de juiste plek:

'de kapiteins van de andere twee schepen hielden naast hem twee vaandels vast met het christelijke kruis'. 

'de 3 Spaanse schepen, de Pinta, de Nina en de Santa Maria'

'een eiland met diepgroene bomen vol met vruchten en daaronder naakte mensen'

'Plechtig legde Columbus een verklaring af'

Sleep de soorten motieven/ oorzaken van de ontdekkingsreizen naar de juiste plek in de afbeelding:

Cultuur:

- Verspreiding van het christendom.

Cultuur:

- Nieuwsgierigheid en zucht naar avontuur.

Politiek:

- Veroveren van een groot rijk.

Economie:

- Handel in specerijen, zijde, goud/ zilver, enz.

Deze vraag gaat over Columbus. Klik op de afbeelding om in te zoomen.

1. Je ziet links op de afbeelding het (christelijk) kruis. Een bewust / onbewust gevolg van de ontdekking van Columbus is dat vrijwel alle oorspronkelijke bewoners van de Nieuwe Wereld werden bekeerd tot het christelijk geloof. 

2. Op de afbeelding is te zien dat alle oorspronkelijke bewoners (indianen) blij en enthousiast waren toen zij Columbus voor het eerst zagen. Deze uitspraak is juist / onjuist

1. 1. bewust, 2. juist
2. 1. bewust, 2. onjuist
3. 1. onbewust, 2. juist
4. 1. onbewust, 2. onjuist

• In 1494 sloten de Spanjaarden en de Portugezen het Verdrag van Tordesillas. Daarbij verdeelden de Spanjaarden en de Portugezen de nieuw ontdekte gebieden in het Westen. 

• De Spanjaarden stuurden vele expedities naar de gebieden in het huidige Zuid- en Noord-Amerika om deze in bezit te nemen. Veel conquistadores, zoals de veroveraars heetten, gingen op zoek naar fortuin in de Nieuwe Wereld. 

het donkergroene deel van de wereld was voor Spanje

het lichtgroene deel van de wereld was voor Portugal

Klik op de afbeelding om in te zoomen. Je ziet de eerste pagina van het Verdrag van Tordesillas. '

Geschreven bronnen zijn bronnen met tekst.

Ongeschreven bronnen zijn afbeeldingen of voorwerpen.

Primaire bronnen zijn bronnen die uit de tijd zelf komen.

Secundaire bronnen komen van iemand uit een andere tijd.

De afbeelding hiernaast is dus een.....

1. geschreven primaire bron
2. ongeschreven primaire bron
3. geschreven secundaire bron
4. ongeschreven secundaire bron

Twee uitspraken:

1. Het dagboek van Columbus geeft een betrouwbaar/ onbetrouwbaar beeld over het verloop van de reis naar de Nieuwe Wereld.

2. Na de ontdekking van Columbus gaan Spaanse conquistadores (veroveraars) grote gebieden in Zuid-Amerika innemen, een oorzaak / gevolg is dat in Zuid-Amerika nog steeds Spaans wordt gesproken.

1. 1. betrouwbaar, 2. oorzaak
2. 1. betrouwbaar, 2. gevolg
3. 1. onbetrouwbaar, 2. oorzaak
4. 1. onbetrouwbaar, 2. gevolg.

Bij het vak geschiedenis heb je 4 soorten onderzoeksvragen.

1. Beschrijvende vragen: gebruik je als meer wilt weten over een situatie of verschijnsel in het verleden.

2. Verklarende vragen: gebruik je als je wilt uitleggen waardoor dingen gebeurd zijn.

3. Vergelijkende vragen: gebruik je als je overeenkomsten en verschillen van een situatie of verschijnsel wilt weten.

4. Waarderende vragen: gebruik je om te onderzoeken wat je ergens van vindt.

Beschrijvende vraag

Verklarende vraag

Vergelijkende vraag

Waarderende vraag

Na hoeveel weken vond bijna muiterij plaats op het schip van Columbus?

Hoe is het mogelijk dat veel mensen in (Zuid-) Amerika momenteel de Spaanse taal spreken?

Welke verschillen zijn er tussen de Portugese schepen en de Nederlandse schepen die op ontdekkingsreizen gingen?

In 1494 sluiten Portugal en Spanje het Verdrag van Tordesillas, maar welke mening hadden de indianen op dit verdrag? 

Deze vraag gaat over Columbus

Bij het vak geschiedenis wordt onderscheid gemaakt in beschrijvende vragen, verklarende vragen en waarderende vragen.

Wat is een voorbeeld van een VERKLARENDE onderzoeksvraag die bij de bron past?

1. Waarom was Columbus van mening dat de aarde rond was en niet plat zoals velen uit die tijd dachten?
2. Vind jij dat Amerigo Vespucci of toch Christoffel Columbus officieel Amerika heeft ontdekt?
3. Hoeveel indianen zijn uiteindelijk door missionarissen bekeerd tot het christelijk geloof
4. Hoe zou de geschiedenis van Amerika zijn verlopen als niet Columbus, maar de Nederlandse ontdekkingsreiziger Willem Barentsz als eerste Amerika had ontdek?

Twee zinnen:

1. Spaanse conquistadores (veroveraars - zie afbeelding) komen aan in de Nieuwe Wereld. Zij nemen Europese ziektes, zoals malaria en de pokken, mee. Een bedoeld / onbedoeld gevolg is  dat veel indianen (oorspronkelijke bewoners) hieraan sterven, omdat zij niet bestendig zijn tegen deze ziektes. 

2. Tot op de dag van vandaag is al een paar honderd jaar het christelijk geloof de grootste godsdienst in Amerika (de Nieuwe Wereld)'.

In deze zin is sprake van Continuïteit (blijft hetzelfde) / Verandering.

1. 1. bedoeld, 2. Continuïteit
2. 1. onbedoeld, 2. Verandering.
3. 1. bedoeld 2. Verandering
4. 1. onbedoeld, 2. Continuïteit

Objectief is een feit, subjectief is een mening.

Welke zin is een voorbeeld van een subjectieve zin?

1. Columbus is een Italiaan die de Nieuwe Wereld met een Spaans schip heeft ontdekt.
2. Eigenlijk is Columbus niet de eerste Europeaan die in Amerika kwam, want de Vikingen waren er al een paar honderd jaar eerder.
3. Op 12 oktober 1492 komt Columbus met drie schepen en 90 bemanningsleden voor het eerst aan in de Nieuwe Wereld.
4. De ontdekking van Columbus heeft de oorspronkelijke bewoners van de Nieuwe Wereld veel goeds opgeleverd.

Sleep de gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde (van vroeger naar later):

Koningin Isabella krijgt van Columbus enkele geschenken uit de Nieuwe Wereld

Na een aantal weken varen op zee ziet de bemanning van Columbus vogels vliegen

Columbus ziet voor het eerst de oorspronkelijke bewoners van de Nieuwe Wereld en noemt hen indianen.

Columbus vertrekt met 17 schepen en 1200 bemannings-leden opnieuw naar de Nieuwe Wereld.

Op zijn sterfbed denkt Columbus nog steeds dat hij een nieuwe route naar Indië heeft ontdekt

In veel plaatsen in Amerika staat een standbeeld van Christoffel Columbus. Vind jij dat hij een standbeeld verdiend, ja of nee?

Denk ook na over een uitleg (onderbouwing).

Hierna: evaluatie leerdoelen

Jazeker!

Nee!

Geen mening.

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen dat Columbus zijn ontdekkingsreis in 1492 niet zomaar kon opstarten.
  

• Je kunt de reis van Columbus in 1492 beschrijven.
  

• Je kunt de conquistadores koppelen aan de Spaanse expedities.
  

• (Je kunt de betrouwbaarheid van bronnen controleren aan de hand van auteur, inhoud en tijd.)

• (Je kunt de vaardigheid standplaatsgebondenheid toepassen.)

Kenmerkend aspect: EXPANSIE

• "Expansie is het uitbreiden of groter maken van iets. In dit geval van het grondgebied. Ook wel gebiedsuitbreiding door nieuw land te ontdekken en toe te eigenen"

Hoe vond je de les?

😒🙁😐🙂😃