elektriciteit

• nask
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 4

Wat gaan we vandaag doen

Begin maken hoofdstuk Elektriciteit

Wat weet je van elektriciteit

Bespreek in 2 tallen wat je al weet over elektriciteit

Schrijf dit op

Na 2 minuten gaat elk groepje 1 ding hierover

vertellen in de klas

Ook in de natuur kun je elektriciteit tegenkomen.Welk verschijnsel heeft met elektriciteit te maken?

1. bliksem tijdens het onweer
2. de donder tijdens het onweer
3. het licht van de zon
4. de warmte van de zon

Stroomkring

Wat zou je nodig hebben om een lampje te laten branden

Overleg met elkaar

Schrijf dit op

Bekijk het filmpje 

Na het filmpje wil ik graag weten:

welke 3 onderdelen heb ik nodig voor een stroomkring?

Wat gebeurt er als je de stroomkring onderbreekt?

Thuis heb je verschillende elektrische apparaten staan.
Wat is géén elektrisch apparaat?

1. De televisie
2. de verlichting
3. de stereo-installatie
4. de verwarming

Stroomkring

Een lamp

Een batterij

Een snoer

Elektriciteit

Veel apparaten werken op batterijen. 

Batterijen geven elektriciteit.

Je hebt vele verschillende batterijen.

Waarom noemen we het een stroomkring?

Overleg met elkaar

gesloten stroomkring

Met een batterij kun je een lampje laten branden.

 Dat lukt alleen als de stroom rond kan stromen: van de batterij naar het lampje, door de gloeidraad van het lampje en weer terug naar de andere kant van de batterij.

Er is dan een gesloten stroomkring. 

Als je de stroomkring onderbreekt, gaat het lampje weer uit.

Onderdelen van een stroomkring

De woorden ‘stroom’ en ‘stroomkring’ maken duidelijk dat er ‘iets’ beweegt door de snoeren en het lampje. 

Natuurkundigen hebben dat ‘iets’ de naam lading gegeven.

 Een elektrische stroom bestaat uit bewegende lading.  Als je een stroomkring onderbreekt, valt die beweging stil.

 De lading is er nog wel, maar die kan niet meer door de stroomkring heen bewegen.

Huiswerk

maken introductie van hoofdstuk 4

Hoofdstuk 4.1 Stroomkring maken

Een stroomkring maken

Stroomkring

Elektriciteit is eenrichtingsverkeer.
Stroomdeeltjes moeten terug kunnen naar de batterij.

Open en gesloten stroomkring

Geleiders en isolatoren

Stroomkring

• Gesloten stroomkring:

De elektrische lading kunnen een rondje maken.

• Open stroomkring:

De kring is niet gesloten.

Isolatoren en geleiders

isolerende en geleidende stoffen

Er zijn verschillende manieren om de onderdelen van een stroomkring met elkaar te verbinden. 

Meestal gebruik je daar snoeren voor.

 De elektrische stroom loopt door het koperdraad dat in zo’n snoer zit. Dit noem je een geleider.

De buitenkant van het snoer is van plastic. Daar loopt geen elektrische stroom doorheen. Dit noem je een isolator.

Geleider

Stoffen waar een elektrische stroom gemakkelijk doorheen kan lopen.

 Alle metalen zijn geleiders, maar het ene metaal geleidt beter dan het andere. 

Koper en aluminium geleiden bijvoorbeeld beter dan ijzer en lood.

 Koolstof is ook een geleider, al is het geen metaal.

Isolator

Stoffen die een elektrische stroom niet of heel slecht doorlaten.

 Voorbeelden zijn rubber, glas en de meeste soorten plastic. 

Als een vaste stof geen metaal is, dan is het bijna altijd een isolator. 

Ook lucht is een goede isolator.

De stroom meten

Met een stroommeter kun je meten hoe ‘sterk’ de elektrische stroom door een stroomkring is. 

Je meet dan op een bepaald punt in de stroomkring hoeveel lading er in één seconde voorbijkomt. 

Dat noem je de stroomsterkte. 

Hoe meer lading er in een seconde voorbij komt, des te groter is de stroomsterkte.

De eenheid van stroomsterkte is ampère (A). 

Een stroommeter wordt daarom ook wel ampèremeter genoemd. 

Als de stroomsterkte klein is, meet je de stroom meestal in milliampère (mA).

Stroommeter aflezen

Je schrijft dit als: 

I = 0,015 A

I = 0,32 A

stroommeter aflezen

meetbereik staat op 0,5 A

je kijkt dan dus naar de middelste rij cijfers

je kunt nu aflezen 0,3A

De stroomsterkte is op elke plaats in de stroomkring even groot. Het maakt dan ook niet uit waar je de stroommeter in de stroomkring opneemt: links of rechts van het lampje.

omrekenen

1 mA = 0,001 A

1 A = 1000 mA

Huiswerk

maken 4.1:  opdrachten 1 t/m 13

                        opdracht 5 en 8 uitwerken op werkblad

                 serie en parallel

Serie parallel deel 1

Serie Parallel deel 2

Serie & Parallel

drukschakelaar

In een gesloten stroomkring loopt de stroom door de geleidende delen van snoeren, lampjes of apparaten.

 Met een schakelaar kun je de stroom aan- en uitschakelen.

 Als je de stroom inschakelt, komen twee geleidende delen in de schakelaar met elkaar in contact. 

De stroomkring wordt zo gesloten.

Als je met de schakelaar de stroomkring onderbreekt, is er geen geleidende verbinding meer. 

De stroomkring is dan open en de elektriciteit kan niet meer door de lamp stromen.

 Bij een open stroomkring kan de lamp dus niet branden.