Basisstof 4: Zwanger

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 2: Voortplanting

Basisstof 4: Zwanger

Wat gaan we doen?

• Leerdoelen doornemen
• Herhaling
• Uitleg basisstof 4: Zwanger
• Aan het werk!

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Beschrijven hoe hormonen een rol spelen bij de zwangerschap;
• De ontwikkeling van zygote tot volgroeide baby beschrijven;
• Beschrijven hoe een zygote zich ontwikkelt tot meercellig organisme door differentiatie van stamcellen en apoptose;
• De fasen van de geboorte beschrijven.

Herhaling

Wat: BINAS opdracht hormonen van de vrouw

Hoe: Volg de instructies op het werkblad

Tijd: 10 min

Hulp: Kijk in je BINAS/boek of steek je vinger op

Klaar: Basisstof 4 lezen

Uitkomst: De opdracht is klaar

HCG

Bij de zwangerschap zijn verschillende hormonen betrokken.

• Als het gelukt is om zwanger te worden, blijft het gele lichaam nog 3 maanden progesteron produceren, dankzij het hormoon HCG (humaan chorion gonatropine).
• Daarna: placenta vormt progesteron.

Progesteron

• Progesteron houdt de zwangerschap in stand, doordat het baarmoederslijmvlies dik en klierrijk blijft.
• Progesteron remt de afgifte van FSH en LH.
• Zorgt voor ontwikkeling van de melkklieren in de borsten.

Embryonale ontwikkeling

• Na de bevruchting deelt de bevruchte eicel zich, maar de eicel groeit niet. De cellen worden kleiner: klievingsdelingen.
• De morula ontstaat, deze bestaat uit 16 - 32 stamcellen.

Embryonale ontwikkeling

• Na de bevruchting deelt de bevruchte eicel zich, maar de eicel groeit niet. De cellen worden kleiner: klievingsdelingen.
• De morula ontstaat, deze bestaat uit 16 - 32 stamcellen.

Stamcellen zijn cellen die nog niet gespecialiseerd zijn en nog alle soorten cellen kunnen worden.

Embryonale ontwikkeling

• Na de bevruchting deelt de bevruchte eicel zich, maar de eicel groeit niet. De cellen worden kleiner: klievingsdelingen.
• De morula ontstaat, deze bestaat uit 16 - 32 stamcellen.
• Het klompje cellen nestelt zich in het baarmoederslijmvlies van waaruit de placenta zich ontwikkelt.
• Vanuit het embryo groeien bloedvaten naar de placenta: de navelstreng

Embryonale ontwikkeling

De morula heeft een holte gevuld met vocht (blastula) en de embryoblast.

De trofoblast beschermt de embryoblast.

• Dit vormt uiteindelijk het chorion (buitenste vruchtvlies)
• Via chorionvlokken worden zuurstof en voedingsstoffen opgenomen

De embryoblast heeft zich ontwikkeld:

• Amnionholte
• Dooierzak

Embryonale ontwikkeling

• Via de navelstreng worden zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen uitgewisseld tussen moeder en kind.
• Tijdens de eerste weken van de ontwikkeling heet het ongeboren kind een embryo. Na acht weken is het een foetus
• Het embryo/de foetus is omgeven door vruchtwater. Dit beschermt tegen stoten en uitdrogen.

Celdifferentiatie

• Tijdens de ontwikkeling beïnvloeden cellen elkaar door het afgeven van stoffen. 
• Hierdoor gaan de cellen steeds meer van elkaar verschillen: celdifferentiatie
• Voor ontwikkeling vindt ook apoptose (geprogrammeerde celdood) plaats

Stamcellen

• Cellen die nog niet zijn gespecialiseerd zijn stamcellen
• Stamcellen kunnen zich ontwikkelen tot een specifiek celtype.
• Embryo's bevatten stamcellen, maar het beenmerg bijvoorbeeld ook. 

De geboorte

• Indaling (het hoofdje van de foetus zakt tot in het bekken, een paar weken voor de bevalling)
• Ontsluiting (spieren in de baarmoederwand trekken samen, baarmoedermond gaat verder open, vruchtvliezen breken)
• Uitdrijving (de buikspieren spannen zich aan, de moeder krijgt persweeën).
• Nageboorte

Aan het werk!

• Wat: Basisstof 1 t/m 4 van thema 2
• Hoe: Tweetal, fluisteren
• Tijd: 15 minuten
• Hulp: Steek je vinger op
• Klaar: Nakijken + verbeteren + basisstof 5 doorlezen
• Uitkomst: Basisstof 1 t/m 4 van thema 2 zijn af