Wegwijs in Loopbaanoriëntatie

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Wegwijs in Loopbaanoriëntatie

Inhoud

Aanleiding

Doelen

Wat is LOB

Competenties

Opdracht

Evaluatie

Aanleiding workshop LOB

Welkom bij mijn workshop LOB.

Waarom?

-Meer bekendheid over LOB en de 5 competenties (ontwerponderzoek)

Eerst vertellen waarom ik deze workshop geef.

We weten dat onze studenten het soms lastig vinden om keuzes te maken over hun studie en werk. In deze workshop gaan we bekijken hoe we LOB kunnen gebruiken in onze begeleiding, zodat we niet alleen letten op schoolwerk, maar ook op de groei en plannen van onze studenten. Laten we samen ontdekken hoe we echt het verschil kunnen maken voor hun toekomst. Laten we beginnen!

Doelen: Aan het einde van deze workshop

weet je wat LOB inhoudt

kun je de 5 competenties benoemen

kun je een actieve les ontwerpen aan de hand van verschillende materialen

Kun je uitleggen wat het betekent als we spreken over Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB)

Bij Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) helpt de school studenten tijdens hun opleiding bij het maken van keuzes voor hun toekomstige werk en studie. De school begeleidt studenten om een eigen identiteit te ontwikkelen en te kiezen voor een (studie)loopbaan die echt bij hen past. Dit doen ze door informatie te geven over de arbeidsmarkt, ervaringen op te laten doen, inzichten over loopbaanvaardigheden vast te leggen en studenten te begeleiden met onder andere loopbaanreflectiegesprekken.

Waarom moeten wij LOB geven op het MBO?

Het behalen van een diploma is belangrijk voor mbo-studenten op de arbeidsmarkt, maar het is slechts een eerste stap. Het is net zo belangrijk om te leren omgaan met veranderingen in de vereiste vaardigheden op de arbeidsmarkt en veranderingen in je eigen motivatie. Mbo-scholen moeten hun studenten voorbereiden en uitrusten om te kunnen omgaan met dit soort veranderingen. Het doel van Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) is leren voor je toekomstige carrière. LOB gaat over het aanleren van vaardigheden waarmee je je hele leven kunt blijven leren en het maken van keuzes leert, zodat je je carrière kunt bijsturen en manoeuvreren in een onzekere arbeidsmarkt. LOB draagt bij aan het ontwikkelen van studenten tot flexibele en zelfsturende professionals, en het bevordert ook hun persoonlijke groei. Daarom praten we liever over loopbaanontwikkeling en begeleiding dan over loopbaanoriëntatie en -begeleiding, zoals oorspronkelijk bedoeld.

Elke opleiding mag zelf kiezen hoe ze Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) aanbieden, maar ze moeten wel vastleggen hoe ze dat doen in de Onderwijs- en Examenregeling (OER). Voor LOB in het mbo hoef je geen examen te doen. Wel is er een eis voor het behalen van je diploma:

Je moet tijdens je studie inspanningen leveren voor LOB. In de OER of studiegids staat wat je moet doen om aan deze eis te voldoen en je diploma te halen.

De school heeft ook een verplichting. Ze moeten LOB-onderwijs aanbieden en in de OER vastleggen welke inspanningen jij als student moet doen om je diploma te halen. De school moet je helpen bij het uitvoeren van deze inspanningen.

Aan het einde van je opleiding bekijkt de examencommissie of je aan de eisen in de OER hebt voldaan. Het resultaat wordt op je diploma vermeld (bijvoorbeeld 'voldaan').

Opdracht

Ga is op zoek naar de betekenis en het belang van LOB.

 denk aan lezen van de kamerbrief, Oer  lezen waar iets staat vermeld over LOB

Kamerbrief: https://open.overheid.nl/documenten/ronl-0874936f-7f13-4f8b-b50e-04228bcfee56/pdf

5 competenties

Kwaliteitenrefelctie

Motievenreflectie

Werkexploratie

Loopbaancompetenties

Netwerken

De 5 competenties

Kwaliteitenrefelctie

Motievenreflectie

Werkexploratie

Loopbaancompetenties

Netwerken

Starten met kwaliteiten en motieven in periode 1 leerjaar 1

(Expertisepunt LOB, z.d.).

Kwaliteitenreflectie

Kwaliteitenreflectie gaat over nadenken over wat je goed kunt en hoe je die vaardigheden kunt gebruiken in je studie en toekomstig werk. Studenten denken na over hun eigen sterke punten en vragen anderen (begeleiders, docenten, medeleerlingen, praktijkbegeleiders en familie) om feedback.

- Ik weet waar ik goed en minder goed in ben.

- Ik weet welke kwaliteiten ik kan inzetten voor het beroep wat ik wil gaan doen.

 

Ik weet waar ik goed en minder goed in ben.

Voorbeeld: Ik ben goed in het luisteren naar anderen en het bieden van emotionele ondersteuning, maar ik merk dat ik soms moeite heb met het beheren van mijn tijd tijdens drukke periodes.

 Ik weet welke kwaliteiten ik kan inzetten voor het beroep wat ik wil gaan doen.

Voorbeeld: Mijn empathisch vermogen en mijn vermogen om rustig te blijven in stressvolle situaties zijn kwaliteiten die goed passen bij een toekomstige rol als verpleegkundige.

(Expertisepunt LOB, 2022).

Motievenreflectie

Motievenreflectie betekent nadenken over je wensen en waarden die belangrijk zijn voor je toekomstige loopbaan. Studenten ontdekken wat voor hen belangrijk is in het leven, hun opleiding en werk. Ze leren wat hen voldoening geeft en wat ze nodig hebben om prettig te kunnen werken.

• Ik kan aangeven wat ik leuk en interessant vind aan mijn opleiding.

• Ik weet wat mijn werkwaarden zijn.

• Ik kan verband leggen tussen eerdere ervaringen in mijn leven.

• Ik kan verband leggen tussen beroepsdilemma’s en mijn waarden.

• Ik kan aangeven wat ik leuk en interessant vind aan mijn opleiding.

Voorbeeld: Ik vind het fascinerend om te leren over psychologie en hoe emoties invloed hebben op het welzijn van mensen tijdens mijn opleiding Maatschappelijk Werk.

• Ik weet wat mijn werkwaarden zijn.

Voorbeeld: Mijn belangrijkste werkwaarde is empathie. Ik vind het van groot belang om begrip en medeleven te tonen jegens mensen in nood, wat aansluit bij mijn keuze voor een carrière in de zorg.

• Ik kan verband leggen tussen eerdere ervaringen in mijn leven.

Voorbeeld: Mijn ervaring als mantelzorger voor een familielid met een chronische ziekte heeft me doen realiseren hoe waardevol de rol van zorgverleners is, wat mijn motivatie heeft versterkt om in de zorg te werken.

• Ik kan verband leggen tussen beroepsdilemma’s en mijn waarden.

Voorbeeld: Ik moest kiezen tussen het geheimhouden van de persoonlijke dingen van een cliënt en het delen van informatie met mijn collega's om hen te helpen. Omdat ik privacy belangrijk vind, koos ik ervoor om de informatie niet te delen. Zo probeerde ik mijn beslissing te maken op een manier die past bij wat ik denk dat juist is(Expertisepunt LOB, 2022).

Werkexploratie

Dit gaat over jongeren die ontdekken welk werk bij hen past door te onderzoeken welke waarden en kwaliteiten belangrijk zijn in verschillende beroepen. Ze verkennen zowel onbekende als bekende soorten werk.

- Ik kan de organisatiecultuur van een bedrijf onderzoeken.

-Ik ben op de hoogte van de ontwikkelingen in het werkveld:

-Ik kan ontwikkelingen en cultuur in verband brengen met mijn kwaliteiten en motieven:

-Ik weet wat de actuele beroepsdilemma’s zijn in het werk waarvoor ik leer

-Ik weet welke beroepscompetenties nodig zijn in het werk waarvoor ik leer

-Ik weet welke leeractiviteiten ik moet ondernemen om die beroepscompetenties te kunnen ontwikkelen

- Ik kan de organisatiecultuur van een bedrijf onderzoeken.

Voorbeeld: Ik let op hoe mensen samenwerken, wat belangrijk is voor hen en hoe ze met elkaar communiceren om de cultuur van de zorginstelling te begrijpen.

-Ik ben op de hoogte van de ontwikkelingen in het werkveld:

Voorbeeld: Ik lees regelmatig artikelen en volg nieuwsberichten over recente ontwikkelingen in de gezondheidszorg om bij te blijven met nieuwe benaderingen en technologieën.

-Ik kan ontwikkelingen en cultuur in verband brengen met mijn kwaliteiten en motieven:

Voorbeeld: Omdat ik hou van teamwork, zoek ik naar organisaties waar samenwerking wordt gewaardeerd en waar ik mijn empathische kwaliteiten kan inzetten.

-Ik weet wat de actuele beroepsdilemma’s zijn in het werk waarvoor ik leer

Voorbeeld: Tijdens mijn stage kwam ik voor het dilemma te staan om de wensen van een cliënt te respecteren terwijl het in strijd was met het behandelplan. Ik moest nadenken over hoe ik hier ethisch mee om zou gaan.

-Ik heb een beeld van de inhoud van het werk waarvoor ik leer

Voorbeeld: Ik begrijp dat mijn toekomstige werk als verpleegkundige het bieden van zorg omvat, inclusief het monitoren van de gezondheid van patiënten en het assisteren bij medische procedures.

-Ik weet welke beroepscompetenties nodig zijn in het werk waarvoor ik leer

Voorbeeld: In mijn opleiding leer ik dat effectieve communicatie, empathie en het vermogen om onder druk te werken belangrijke beroepscompetenties zijn in de zorg.

-Ik weet welke leeractiviteiten ik moet ondernemen om die beroepscompetenties te kunnen ontwikkelen:

Voorbeeld: Om mijn communicatieve vaardigheden te verbeteren, neem ik deel aan rollenspellen en oefen ik met het effectief overbrengen van informatie aan patiënten en collega's tijdens mijn studie.(Expertisepunt LOB, 2022).

Loopbaancompetenties

Dit verwijst naar het doelbewust plannen, beïnvloeden en bespreken van leren en werk in het kader van loopbaanontwikkeling. Jongeren leren verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen loopbaan, met als doel het verkrijgen, behouden of veranderen van een plek op de arbeidsmarkt.

- Ik kan doelen stellen voor mijn studieloopbaan

-Ik baseer keuzes in mijn leerproces op mijn kwaliteiten en waarden, en op mijn toekomstwensen

-Ik organiseer de begeleiding die ik nodig heb om mijn leerproces te sturen

-Ik stem mijn mogelijkheden en (ontwikkel)wensen af op de specifieke situatie van de stage/werkorganisatie en/of arbeidsmarkt

Ik kan doelen stellen voor mijn studieloopbaan:

Voorbeeld: Mijn doel is om mijn kennis van psychologische benaderingen te verdiepen, zodat ik beter in staat ben om cliënten met mentale gezondheidsproblemen te ondersteunen.

-Ik baseer keuzes in mijn leerproces op mijn kwaliteiten en waarden, en op mijn toekomstwensen

Voorbeeld: Ik kies ervoor om stage te lopen bij een organisatie die dezelfde waarden deelt, zoals respect voor de autonomie van cliënten, omdat dit overeenkomt met mijn persoonlijke en professionele groei te bespreken, waardoor ik mijn leerproces beter kan sturen.

-Ik organiseer de begeleiding die ik nodig heb om mijn leerproces te sturen

Voorbeeld: Ik plan regelmatige gesprekken met mijn stagebegeleider om feedback te krijgen en mijn persoonlijke en professionele groei te bespreken, waardoor ik mijn leerproces beter kan sturen.

-Ik stem mijn mogelijkheden en (ontwikkel)wensen af op de specifieke situatie van de stage/werkorganisatie en/of arbeidsmarkt

Voorbeeld: Aangezien er binnen de zorgorganisatie waar ik stage loop een groeiende behoefte is aan expertise op het gebied van palliatieve zorg, besluit ik mijn ontwikkeling in deze richting te richten om tegemoet te komen aan de behoeften van de organisatie en de arbeidsmarkt.(Expertisepunt LOB, 2022).

Netwerken

Dit gaat over het hebben van vrienden en kennissen die je kunnen helpen met je werkplannen. Het betekent dat je actief nieuwe mensen ontmoet en contact houdt met anderen om je carrière goed te laten verlopen. Jongeren leren hoe ze hun vriendenkring handig kunnen gebruiken om een baan te vinden, te houden of te veranderen.

-Ik toon mijn kwaliteiten en motieven in werk, stage en op de arbeidsmarkt

-Ik beschik over een netwerk van mensen die mij kunnen helpen bij mijn (studie)loopbaan

-Ik onderhoud mijn netwerk en breid het uit

-Ik kan iets betekenen voor mensen in mijn netwerk

-Ik toon mijn kwaliteiten en motieven in werk, stage en op de arbeidsmarkt

Voorbeeld: Tijdens mijn stage in de kinderopvang heb ik mijn organisatorische vaardigheden laten zien door succesvolle en leuke activiteiten te plannen voor de kinderen, wat mijn passie voor het werken met kinderen weerspiegelde.

-Ik beschik over een netwerk van mensen die mij kunnen helpen bij mijn (studie)loopbaan

Voorbeeld: Ik heb regelmatig contact met ouderejaarsstudenten, docenten en professionals in de zorgsector, wat mijn netwerk versterkt en mij waardevolle inzichten geeft over studiekeuzes en carrièremogelijkheden.

-Ik onderhoud mijn netwerk en breid het uit

Voorbeeld: Ik neem deel aan netwerkevenementen en online platforms waar zorgprofessionals samenkomen. Zo blijf ik op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de sector en vergroot ik mijn kansen op het vinden van waardevolle connecties.

-Ik kan iets betekenen voor mensen in mijn netwerk

Voorbeeld: Toen een medestudent hulp nodig had bij het begrijpen van complexe medische concepten, bood ik mijn ondersteuning aan door samen te studeren. Hierdoor konden we beiden profiteren van een beter begrip van de lesstof.

(Expertisepunt LOB, 2022).

Opdracht een activerende lesontwerp maken (kwaliteiten en/of motieven)

Maak groepjes van 3 en verdeel de rollen: 

1. Schrijver: noteert de gemaakte les in een PowerPoint

2. Opzoeker: zoekt naar informatie aan de hand van verkregen materiaal

3. Aanmoediger: De groep stimuleert een bijdrage te leveren. 

Hulpmiddelen: 

https://www.expertisepuntlob.nl/tools/opdrachtenbank 

https://mbomediawijs.nl/werkvormentool/ 

https://www.bpopleidingen.nl/e-learning-werkvormen-persoonlijke-kwaliteiten/

Hulpmiddelen worden ook uitgeprint.

Weet je nu waar LOB voor staat?

1. Ja
2. Nee
3. Een beetje
4. Overig

Kun je de 5 competenties benoemen?

Ben je nu in staat je eigen LOB les te ontwerpen?

1. Ja
2. Nee
3. Een beetje
4. Overig

En had je wat aan de verschillende tools om een LOB les te ontwerpen?

1. Ja
2. Nee
3. Een beetje
4. Overig

Geef in je eigen woorden aan wat je van deze workshop hebt geleerd.

Vul de vragenlijst in

Wegwijs in loopbaanoriëntatie

Dank voor jullie aandacht

Literatuurlijst

Bpopleidingen (z.d.). 3 wekvormen persoonlijke kwaliteiten. Geraadpleegd op 3 december 2023, van https://www.bpopleidingen.nl/e-learning-werkvormen-persoonlijke-kwaliteiten/

Expertisepunt LOB (z.d.) Over LOB/SLB. Geraadpleegd op 2 december 2023, van https://www.expertisepuntlob.nl/over-lob

Expertisepunt LOB. (2022). Van Oriëntatie naar Ontwikkeling. Geraadpleegd op 5 december 2023, van https://www.expertisepuntlob.nl/bestanden/artikelen/13/282_LOB046_A4_Handreiking_MBO-v3.pdf

Expertisepunt LOB (z.d.) LOB-opdrachtenbank. Geraadpleegd op 2 december 2023, van https://www.expertisepuntlob.nl/tools/opdrachtenbank

MBOmediawijs. (z.d.). Werkvormentool. Geraadpleegd op 2 december 2023, van https://www.expertisepuntlob.nl/tools/opdrachtenbank