2.3 Amerika vóór Columbus (les van Malin)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

2.3 Amerika vóór Columbus

1. Ga rustig zitten
   
2. Pak je device
   
3. Log in bij LessonUp
   

Er komen 5 herhalingvragen aan... 

Herhaling van de vorige les(sen)

Welke twee Europese landen waren als eerste actief in de overzeese expansie?

1. Nederland en Engeland
2. Spanje en Nederland
3. Frankrijk en Portugal
4. Portugal en Spanje

Noem 3 gevolgen van de komst van de conquistadores voor de indianen

Gebruik de vier zinnen (A-D). Kies de twee juiste zinnen.

1. De Europese expansie begon rond 1600.
2. De Portugezen ontdekten een zeeweg om zelf specerijen te kopen in Zuidoost-Azië.
3. De Engelsen zochten een zeeweg naar het westen en ontdekten daardoor Amerika.
4. Op zoek naar goud veroverden de Spanjaarden grote delen van Amerika.

Noem (minstens) 2 redenen voor de ontdekkingsreizen van de Europeanen

Waarom maakten de Portugezen geen gebruik van de landroute om handelswaar in Indië te kopen?

1. De landroute naar Indië was in die tijd nog niet bekend.
2. De landroute was lang en gevaarlijk, daar kon geen winst mee gemaakt worden.
3. De landroute werd geblokkeerd door vijandelijke volken.

Lesdoel

Aan het eind van deze les kun je:

• onderscheid maken tussen de verschillende Amerikaanse samenlevingen vóór Columbus

• verklaren wat de gevolgen waren van de komst van Columbus 

Oorspronkelijke bewoners

• De bewoners (indianen) die Columbus op de bahama's tegenkwam, waren niet ver ontwikkeld (landbouwsamenleving). 

• Op het vasteland van Amerika was dit echter anders. Er waren honderden culturen: misschien wel meer mensen dan in Europa. 
  

Soorten samenlevingen in Amerika

Uiterste noorden (huidige Canada): jagers-verzamelaars

Noorden (huidige VS): landbouwsamenlevingen met jacht op bizons en visserij op open grasvlaktes (prairies)

Midden- en Zuid Amerika: hoogontwikkelde landbouwstedelijkesamenlevingen met steden/tempels en paleizen                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

Waarom noemde Columbus de autochtone (oorspronkelijke) bewoners van Amerika 'Indianen'?

Bedenk waarom Columbus vond dat indianen 'net als beesten' waren

Landbouw

• Koeien, paarden, varkens en schapen waren in Amerika onbekend.
• Lama's waren ongeschikt als trekdieren en bizons waren niet te temmen, waardoor het wiel niet werd uitgevonden. 
  

• Er werden andere gewassen verbouwd dan in Europa (mais, tomaten, tabak, aardappelen)
• Eerste landbouwsamenlevingen: 8000 v.C.
• In Midden- en Zuid-Amerika ontstonden later landbouwstedelijke samenlevingen met hoogontwikkelde culturen.

Het Incarijk (Z-Amerika)

• Landbouwstedelijke samenleving in de Andes (1438 in Peru gesticht)

• Strak bestuurd door de Inca (keizer die beweerde af te stammen van de zon) 

• Steden werden hoog in de bergen gebouwd (hoofdstad Cuzco)

• De Spanjaarden veroverden en vernietigden in 1532 het Incarijk
  

Machu Picchu

Geef met een beschrijving aan waarom de stad Machu Picchu zo moeilijk gevonden kon worden

Voor meer informatie: https://www.nationalgeographic.nl/reizen/10x-geheimen-van-machu-picchu

De Maya's (M-Amerika)

• Vanaf 200-900 n.C. ontwikkelde de Maya's een hoogontwikkelde cultuur in Midden-Amerika
• Ze leefden (net als de oude Grieken) in tientallen stadstaten die voortdurend oorlog voerde met elkaar
• Ze hadden wel een gemeenschappelijke cultuur met schrift (hierogliefen), wetenschap (sterren- en wiskunde), kalenders en er werd aan een veelheid van goden geofferd.
  

"Nieuw ontdekt platform in Mexico blijkt oudste bouwwerk Maya’s"

3D-afbeelding van Aguada Fenix, gemaakt met lasersysteem Lidar (via Volkskrant).

Voor de volledige tekst, zie de Volkskrant: https://www.volkskrant.nl/wetenschap/nieuw-ontdekt-platform-in-mexico-blijkt-oudste-bouwwerk-maya-s~b65d059f/

Platform: ceremoniële doeleinden, dat tussen 1000 en 800 jaar v. Chr. is gebouwd (Volkskrant, 2020)

De Azteken (Mexico)

• In 1325 stichten de Azteken op een eiland in een groot meer hun hoofdstad Tenochtitlan. Ze onderwierpen daarna andere volkeren.

• Ook de Azteken geloofden in vele goden, maar aanbaden vooral de zon waarbij ze velen mensenoffers gaven.

• Het was rond de tijd van Columbus een van de grootste steden op aarde 

Cultuur van de Azteken: Tenochtitlan

(Wat zie je?)

Video

Azteken

(3:19)

Samenvattend. Let op! Daarna volgt een vraag. 

0

Wat was bijzonder aan de Aztekenhoofdstad Tenochtitlan?

En toen kwam Columbus... 

Dat even terzijde, nu weer terug naar Columbus...

Columbus’ beschrijving Taino stammen van Hispaniola 

(nu Haïti)

“Ze zijn zo vriendelijk, gul en inschikkelijk dat ik Uwe Hoogheid kan verzekeren dat er ter wereld onmogelijk een beter volk en een beter land kunnen bestaan. Ze hebben hun naaste lief als zichzelf, wat ze zeggen, maakt een aangename en zachtaardige indruk en ze glimlachen er altijd bij. Ze lopen naakt rond, mannen zowel als vrouwen, precies zoals hun moeder hen ter wereld bracht. Maar gelooft u me, hun zeden zijn goed en de koning treedt zo statig en waardig op dat het een genoegen is om te zien.”

Er komen 5 quizvragen aan... 

Noem 4 Amerikaanse gewassen

Van welk rijk was Tenochtitlan de hoofdstad

1. Maya's
2. Inca's
3. Azteken
4. Andes

Wat kenden de indianen niet voordat Columbus Amerika ontdekte

1. Aquaducten
2. Aardappelen
3. Lama's
4. Wielen

Welk rijk werd in 1438 gesticht in Peru?

1. Inca's
2. Maya's
3. Conquistadores
4. Azteken

Van welke beschaving is dit hiërogliefenschrift?

1. Inca's
2. Maya's
3. Egyptenaren
4. Azteken

Afsluiting

Columbus ontdekt Amerika

Magellaan maakt een reis om de wereld.

De eerste landbouwste-delijke samenlevingen ontstaan in Amerika

Cortés verovert en verwoest Tenochtitlan

Het Incarijk wordt gesticht in Peru

Amerigo Vespucci