8.3 Oorzaken en gevolgen van criminaliteit

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

____________________________________________________

8.3 Oorzaken en gevolgen

Criminaliteit verklaard vanuit criminologische theorieën

____________________________________________________

____________________________________________________

Agenda

Wat is het doel van de les, en hoe gaan we dit bereiken?

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Lees het artikel '8.3 De zitting' (zie Classroom).

Geef een verklaring (oorzaak) voor het bestaan van deze vorm van criminaliteit.

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Rationele keuze

Verdiepende informatie

Opdracht: 11

De rationele keuzetheorie ziet criminaliteit als het maken van een rationele kosten/baten analyse.

Criminaliteit is volgens deze theorie altijd een vrije keuze van het individu.

_________________________________________

Belangrijk:

Bij maatschappijwetenschappen kijken we naar maatschappelijke verklaringen voor criminaliteit. Er zijn ook theorieën in bijvoorbeeld de psychologie en de biologie die (bepaalde vormen van) criminaliteit op een andere manier verklaren. Deze maken

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Gelegenheid

De gelegenheidstheorie is onderdeel van de subdiscipline van de omgevingscriminologie. Deze vormt de basis van CPTED - crime prevention through environmental design - waarmee criminaliteit wordt tegengegaan door middel van bewuste inrichting van de publieke ruimte.

De gelegenheidstheorie stelt dat de mate van criminaliteit wordt bepaald door het aantal potentiële daders, de hoeveelheid geschikte doelwitten en gebrek aan sociale bewaking.

_________________________________________

Δ+ aantal daders

Δ+ aantal doelwitten

Δ- sociale bewaking

Δ+ criminaliteit

Opdracht: 11

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Binding

De reclassering heeft als taak om mensen na een gevangenisstraf weer te verbinden met de samenleving, om zo te voorkomen dat ze opnieuw de fout in gaan. Hierbij hanteren ze het credo: woning, werk en wederhelft.

De bindingstheorie van Hirschi stelt dat maatschappelijke bindingen en sterke sociale integratie mensen ervan weerhouden crimineel gedrag te vertonen.

Mensen worden in crimineel gedrag geremd uit angst hun bindingen te verliezen. 

_________________________________________

Opdracht: 11

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Associatie

Socioloog Albert Cohen ontwikkelde een theorie over delinquente subculturen in zijn studie naar de sociologie van bendes.

Sommige bindingen stimuleren juist crimineel gedrag, stelt Sutherland in zijn differentiële associatietheorie. 

Binnen bepaalde sociale netwerken en subculturen worden bepaalde vormen van crimineel gedrag geaccepteerd, en zelfs gewaardeerd.

_________________________________________

Opdracht: 11

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Strain

Volgens de spanningstheorie is bepaalde criminaliteit afhankelijk van spanningen (strain) tussen de geaccepteerde doelen in de samenleving, en toegang tot legitieme middelen ze te bereiken.

_________________________________________

Het concept anomie is bedacht door socioloog Emile Durkheim.

Opdracht: 11

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Strain

Sommige groepen verwerpen zowel de doelen als de legitieme middelen van de samenleving. Zij verkeren in een staat van rebellie, zoals de krakersbeweging van de jaren '80.

_________________________________________

Conformisme	Ritualisme
Innovatie	Retraitisme

Rebellie

Doelen van de samenleving

Legitieme middelen

Toegang

Geen toegang

Niet accepteren

Accepteren

Nieuwe doelen

Nieuwe middelen

Opdracht: 11

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Etikettering

Negatieve etiketten leiden tot negatief gedrag, wat leidt tot meer negatieve etiketten. Dit effect werkt ook de andere kant op: positieve etiketten leiden tot meer positief gedrag. Dit wordt het Pygmalion Effect genoemd

Volgens de etiketteringstheorie leidt het opplakken van criminele etiketten tot meer crimineel gedrag; een self-fulfilling prophecy.

_________________________________________

Gedrag

Beeld

Gedrag

Beeld

van onszelf over onszelf

van onszelf richting anderen

van anderen over ons

van anderen richting ons

Schept

Veroorzaakt

Bekrachtigd

Beïnvloedt

De etiketteringstheorie is een voorbeeld van het theorema van Thomas: als men gelooft dat iets bestaat, dan bestaat het in zijn consequenties

Opdracht: 11

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Deviantie

De structurele deviantietheorie een marxistische theorie,  verwant aan  conflict paradigma.

De structurele deviantietheorie stelt dat criminaliteit een logisch gevolg is van de sociale ongelijkheid in de samenleving.

De dominante groepen zorgen ervoor dat hun gedrag niet als crimineel wordt gekenmerkt, en dat de wet zo is ingericht dat zij dominant en machtig blijven.

_________________________________________

Opdracht: 11

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Determinisme

Het nature/nurture debat gaat over de vraag in hoeverre het gedrag van mensen is aangeboren of aangeleerd. Verschillende opvattingen hierover kunnen leiden tot andere opvattingen over de aanpak van criminaliteit.

In hoeverre maken mensen vrije keuzes, en in hoeverre wordt hun gedrag buiten hun macht om bepaald?

Criminologische theorieën kunnen worden ingedeeld op basis van de mate waarin ze uitgaan van vrije wil, of deterministisch zijn.

_________________________________________

Opdracht: 11

Sterk vrije wil

Enigszins vrije wil

Neutraal

Enigszins deterministisch

Sterk deterministisch

Rationele 

keuzetheorie

Spannings

theorie

Structurele 

deviantietheorie

Gelegenheids

theorie

Etiketterings

theorie

Differentiële

associatietheorie

Bindings

theorie

____________________________________________________

Leerdoel: 

Criminaliteit vanuit verschillende theorieën kunnen verklaren

Drillrap

_________________________________________

____________________________________________________

Slotgedachte

____________________________________________________

Kan er één sluitende theorie worden ontwikkeld om criminaliteit te verklaren?