7.5: Het einde van de Koude Oorlog DEEL 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Welke voorwaarden stelde de Verenigde Staten aan de Marshallhulp?

1. Europese landen moesten hun leger versterken.
2. De landen moesten hun koloniën aan de VS overdragen.
3. Europese landen moesten samenwerken om de hulp te ontvangen.
4. De landen moesten hun munteenheid aan de dollar koppelen.

Met welke grondstoffen begon de Europese samenwerking?

1. Olie en gas
2. Koper en zilver
3. Hout en textiel
4. Staal en kolen

Wat was een kenmerk van de economie van de Sovjet-Unie?

1. Markteconomie
2. Gemengde economie
3. Decentrale economie
4. Centraal geleide planeconomie

7.5: Het einde van de Koude Oorlog

Gorbatsjov probeert de ‘zieke’ Sovjet-Unie te genezen met de politiek van perestrojka en glasnost. Doordat hij liet weten niet meer in te grijpen in andere landen, kwamen er in Oost-Europese landen protesten op gang. In een paar maanden tijd kwamen in alle Oost-Europese landen niet-communistische regeringen aan de macht. De twee Duitslanden worden herenigt en uiteindelijk houdt ook de Sovjet-Unie op te bestaan in 1991. 

Leerdoelen 7.5

7.5A: Je kunt uitleggen hoe Michail Gorbatsjov met een politiek van perestrojka en glasnost de Sovjet-Unie uit een crisis probeert te halen.  

7.5B: Je kunt uitleggen welke gebeurtenissen ervoor zorgen dat het Oostblok uiteen valt en de Koude Oorlog ten einde komt. 

7.5C: Je kunt uitleggen waarom de verschillen tussen Oost- en West-Duitsland nog steeds groot zijn. 

7.5D: Je kunt uitleggen op welke manier er een einde komt aan de Sovjet-Unie. 

Crisis in de Sovjet-Unie

• Planeconomie werkt niet; veel regeltjes en papierwerk, kwaliteit producten ondermaats
• Gorbatsjov aan de macht in 1985
• Doel: 'zieke' Sovjet-Unie genezen

LD: 7.5A

Maatregelen Gorbatsjov

• Perestrojka: economische hervorming, beetje vrijemarkt toegestaan om groei aan te jagen
• Beëindigen wapenwedloop
• Glasnost: 'openheid', vrijheid van meningsuiting
• Gorbatsjov tegengewerkt omdat door glasnost veel mensen kritiek krijgen

LD: 7.5A

Vluchten uit Oost-Europa

• Gorbatsjov: grijpen niet meer in 
• Kritiek communistische machthebbers in Oost-Europa nam snel toe!
• Mei 1989: IJzeren Gordijn bij Hongarije doorgeknipt
• Burgers uit DDR vluchten, maatregelen werken niet!

LD: 7.5B

Bekijk de afbeelding. Leg uit wat de boodschap is van de cartoon.

Veel oudere partijgenoten van Gorbatsjov waren tegen zijn veranderingen. Leg uit waarom.

"Het communisme kon alleen stand houden door indoctrinatie en onderdrukking met behulp van de Geheime politie." Leg uit waaruit dit blijkt.

Aan de slag!

• Maken opdrachten, invullen leerdoelen of maken invulopdracht
• Voor opdrachten: zie reader
• Je maakt de opdrachten op je laptop of in je werkboek

Waarom faalde de planeconomie van de Sovjet-Unie?

1. Gebrek aan arbeidskrachten
2. Corruptie bij de centrale planning
3. Gebrek aan concurrentie en innovatie
4. Onvoldoende investeringen in infrastructuur

Wat was het doel van de perestrojka?

1. Het versterken van de communistische partij
2. Het hervormen van de Sovjet-economie
3. Het handhaven van de status quo
4. Het uitbreiden van de militaire macht

Waarom besluit Gorbatsjov de wapenwedloop te beëindigen?

1. Om de NAVO te verzwakken
2. Om de militaire macht van de Sovjet-Unie te vergroten
3. Om de economie van de Sovjet-Unie te redden
4. Om de diplomatieke betrekkingen met de VS te verbeteren