Les 3 Relaties tussen organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

DOEL

Je kunt verschillende relaties die verschillende organismen met elkaar hebben herkennen en voorspellen welke invloed de relatie kan hebben op een individu/populatie

23.3

Soorten relaties

intraspeciefieke relaties

     - concurrentie, ziekteverspreiding

     + voortplanting, veiligheid

interspecifieke relaties

      - concurrentie

      -/+ voedselrelaties

      -/+ symbiotische relaties

INTRAspecifieke concurrentie

INTERspecifieke concurrentie

Concurrentie

als twee (groepen) individuen dezelfde beperkende hulpbronnen gebruiken.

Wanneer de niches overlappen

gevolgen competitie

Soorten relaties

intraspeciefieke relaties

     - concurrentie, ziekteverspreiding

     + voortplanting, veiligheid

interspecifieke relaties

      - concurrentie

      -/+ voedselrelaties

      -/+ symbiotische relaties

DOEL

Je kunt voedselrelaties juist weergeven in een voedselweb of voedselketen en aan de hand van een voedselketen of voedelweb voorspellen wat het effect is van verstoringen (jacht, gebruik van insecticiden, maaien etc)

Je kunt de verschillende termen voor trofische (=voedsel) relaties herkennen en gebruiken

Voedselketen

Symbiose

langdurige samenlevingsrelatie tussen twee soorten

• Mutualisme +/+
• Commensalisme +/0
• Parasitisme +/-

mutualisme

Beide soorten hebben voordeel bij de relatie.

Commensalisme 

• Eén van de twee heeft voordeel, de ander geen voordeel en geen nadeel 
• Koereiger
• Epifyt 

parasitisme

Een soort heeft voordeel, de ander nadeel.

Huiswerk

Maken toetsvragen bij 23.3

Moeilijk? Oefenvragen maken, en in KWT de toetsvragen

21.4

populatiegrootte

lotka-volterra

S en J-curve