6.1 Elektromagnetische straling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

6.1 Elektromagnetische straling

Programma

Activiteit	Doel	Tijdsduur
-Praktische opdracht	Reflecteren op vorige leerdoelen	10 min
bespreken
-Golven	Nieuwe leerdoelen introduceren	10 min
-Frequentie		10 min
-Oefenen	Nieuwe leerdoelen verwerken	20 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je kunt beschrijven hoe een mobiele telefoon informatie verzendt en ontvangt met behulp van elektromagnetische golven.
  
• Je kunt drie kenmerken van elektromagnetische straling noemen en toelichten.
  
• Je kunt berekeningen maken met golflengte, lichtsnelheid en frequentie.
  
• Je kunt in het elektromagnetisch spectrum verschillende soorten elektromagnetische straling ordenen.
  
• Je kunt de effecten beschrijven van ioniserende en niet-ioniserende straling.

Wat weet je al over het elektromagnetisch spectrum?

Welke van onderstaande onderdelen is deel van het elektromagnetisch spectrum?

1. Radiogolven
2. Röntgenstraling
3. Zichtbaar licht
4. Alle bovenstaande antwoorden

Elektromagnetische golven

Jouw 4g of 5g werkt alleen als deze in de buurt is van een antenne. Als jouw telefoon iets gaat verzenden, gaan de elektronen in jouw telefoon op en neer bewegen. Door deze beweging ontstaan er onzichtbare golven, elektromagnetische golven.

Deze golven bewegen naar de antenne toe, hierdoor gaan de elektronen in de antenne net zo op en neer bewegen als de golven. Op deze manier kunnen er signalen worden doorgegeven.

Elektromagnetische golven

Er zit een groot verschil tussen normale watergolven en elektromagnetische golven:

• Elektromagnetische golven bewegen alle kanten op.
  
• Ze bewegen voort zonder water of lucht nodig te hebben, ze bewegen dus ook in vacuüm.
  
• Ze bewegen met de snelheid van het licht 299 792 458 m/s.
  

Frequentie

Het aantal golven dat in 1 seconde voorbij komt noem je de frequentie (f). Dit heeft de eenheid Hertz (Hz).

De afstand tussen 2 golftoppen noem je de golflengte (λ). De eenheid hiervan is het aantal meters (m).

De golflengte kan je als volgt berekenen:

Een laser straalt blauw licht uit met een golflengte van 470 nm.
Bereken de frequentie van dit blauwe licht.
nm = nanometer = 1x10^-9 m

c = 299 792 458 m/s.

Elektromagnetisch spectrum

Elke type golf heeft dus zijn eigen frequentie en zijn eigen golflengte. Verschillende golflengtes hebben verschillende doelen, kijk maar in het plaatje hieronder.

Het plaatje hieronder heet het elektromagnetisch spectrum, daarin valt dus ook al het licht dat wij zien.

Gevolgen van straling

Het bewegen van elektromagnetische golven noem je straling. Hoe kleiner de frequentie is hoe minder schadelijk straling is. Hoe hoger de frequentie (dus hoe sneller de golven elkaar opvolgen) hoe schadelijker ze zijn.

Straling die moleculen kapot kunnen maken heten ioniserende straling.

UV-straling kan bijvoorbeeld dubbele bindingen in moleculen kapot maken.

Gammastraling is de straling die
vrijkomt bij radioactieve stoffen.

Plusstof

De HAVO en VWO boeken hebben verschillende plusstof.

Neem nu 5 minuten de tijd om de plusstof door te nemen

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig of duo's in rust.
Wat?
Hoe?	Uit het boek
Hulp?	Docent
Tijd?	Tot 5 minuten voor eindtijd.
Uitkomst?	Je beheerst de gestelde leerdoelen.
Klaar?	Test Jezelf in de online methode

Hoofdstuk 6 Paragraaf 1:

1 t/m 12

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je kunt beschrijven hoe een mobiele telefoon informatie verzendt en ontvangt met behulp van elektromagnetische golven.

Je kunt drie kenmerken van elektromagnetische straling noemen en toelichten.

Je kunt de effecten beschrijven van ioniserende en niet-ioniserende straling.

Je kunt in het elektromagnetisch spectrum verschillende soorten elektromagnetische straling ordenen.

Je kunt berekeningen maken met golflengte, lichtsnelheid en frequentie.