4.3 Binnen de muren van het klooster

Longtime, no see,  3 weken!
Terugblik 
Welke 3 stelsel hebben we besproken en wat hielden deze stelsel in?



1 / 36
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1

This lesson contains 36 slides, with interactive quizzes, text slides and 11 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Longtime, no see,  3 weken!
Terugblik 
Welke 3 stelsel hebben we besproken en wat hielden deze stelsel in?



Slide 1 - Slide

Het domein

Slide 2 - Mind map

Slide 3 - Video

4.3 Binnen de muren van het klooster

Slide 4 - Slide

Leerdoelen
Deelvraag: Hoe verspreidde het christendom zich over Europa?
  1. Je kan beschrijven waarom het werk van de kerkvaders zo belangrijk was.
  2. Je kan uitleggen wat taken van de monniken en nonnen inhielden.
  3. Je kan verklaren waarom kloosters veel macht kregen.
  4. Je kan uitleggen wat kerstening inhoud.
  5. Je kan beschrijven hoe de kerstening van de Friezen en de Saksen is verlopen.
  6. Je kan het verschil in staatsinrichting van de Middeleeuwen en nu uitleggen.

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Video

De kerkvaders
  • 4e en 5 eeuw: verspreiding vh christendom in het RR
  • De christelijke leer lag nog niet vast
  • Kerkvaders legde de belangrijkste ideeën en regels vast in boeken.
  • Beroemdste kerkvader: Augustinus (354 - 430)


Augustinus van Hippo
- Aurelius Augustinus leefde van 354 tot 430 (dus nog tijdens het RR, de Oudheid en dus voor de Middeleeuwen).
- Hij werd geboren in de Romeinse provincie Africa (nu noordoost Algerije en Noord-Tunesië).
- Hij was bisschop van Hippo

- Tijdens de Middeleeuwen waren zijn boeken nog erg populair (hij leefde toen niet meer).

- 410: Rome geplunderd door de Visigoten (= Germaans volk). De Romeinen die nog heiden waren gaven de christenen daarvan de schuld. Het volk zou door de bekering naar het christendom te slap zijn geworden. 

- Augustinus gaf hier kritiek op in zijn boek De stad van God .
Volgens Augustinus was het niet zo erg dat Rome was geplunderd, want het leven op aarde was niet zo belangrijk. Het echte leven begon pas na de dood.
Wel gingen, volgens Augustinus, alleen mensen die goed leefden (volgens het christendom) en geloofden in Jezus naar de hemel, 'de stad van God'.

- Bekende werken:
De Confessiones en De civitate Dei.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Augustinus_van_Hippo
https://www.kro-ncrv.nl/katholiek/encyclopedie/a/augustinus-van-hippo

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Video

Monniken en nonnen
  • Kluizenaars
  • Monnik of non in een klooster
  • Gelofte van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid afleggen aan de abt.
  • Wat deden ze?:
   - Bidden
   - Werken
   - onderdak bieden
   - Zieken verzorgen
   - Overschrijven van boeken ("Monnikenwerk")

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Video

Slide 11 - Video

Monniken en nonnen
  • Het overschrijven van boeken was erg belangrijk: Dankzij hen is een deel van de klassieke cultuur bewaard gebleven, veel is namelijk verloren gegaan in de vroege Middeleeuwen.
  • Van de idealen: armoede (somber leven) en kuisheid kwam niet veel. 
Waarom?: 
  • De kloosters werden rijker.
  • Oorzaak: Koningen en edelen gaven veel grond
  • Gevolg: bezit van grote domeinen en dus rijkdom

  • De abt: machtig, had eigen leenmannen + aanvoerder is oorlogstijd (eigen leger)

Slide 12 - Slide

Geestelijkheid
  • Sociale laag/stand
  • Kloosterlingen, bisschoppen, priesters, abten, pastoors en kapelaans
  • De manier van leven verschilde niet veel van de gewone gelovigen = de leken
  • Hoge geestelijken > Edelen
  • Lage geestelijken: hadden een gezin en boerenbedrijf

Slide 13 - Slide

De kerstening van de Germanen
  • Belangrijke rol van monniken bij de kerstening
  • Germanen aanbaden hun eigen goden
  • Germanen die al vroeg in contact kwamen met de (christelijke) romeinen bekeerden zich al snel. 
  • De vorst en adel speelde een voorbeeldrol bij de kerstening: Bijv. de doop van Clovis 496  (katholiek: Zij gehoorzaamde de paus (bisschop van Rome)
  • Veel Franken volgende zijn voorbeeld

  • Gevolg: Clovis keeg meer steun van de Gallo-Romeinse bevolking  > vooral de steun van de machtige bisschoppen was handig voor hem.
Begrip
Kerstening = De bekering tot het christendom. En dus de verspreiding van het christendom.

Katholiek = Behorend tot het deel van het christendom dat gehoorzaamt aan de bisschop van Rome: de paus.

Slide 14 - Slide

De kerstening van de Friezen en Saksen
Kerstening Franken makkelijk doordat de koning en edelen als voorbeeld dienden.
Moeilijker bij de Friezen en Saksen:
Bekering samen met verovering van hun gebied door de Franken > verzet van de Friezen en saksen.
Missionarissen probeerde dit gebied te bekeren.
Bijvoorbeeld Willibrord en Bonifatius

Slide 15 - Slide

De kerstening van de Friezen en Saksen
  • 690: Willibrord gaat het christelijke geloog verkondigen onder de Friezen.
  • Verzet van de Friezen o.l.v.  Radbod
  • Oorzaak van verzet: toenemende invloed Franken

  • 716: Bonifatius hervat het werk
  • 754: Bonifatius vermoord in Dokkum
  • Karel Martel onderwerpt de Friezen > definitief over op christendom
  • Karel de Grote  verslaat de Saksische hertog Widukind > Saksen met geweld gedwongen bekeerd. 
  • 1000: Bijna heel West-Europa gekerstend
  • Onderdelen van het heidense geloof bleven bestaan > 'bijgeloof'
Willibrord
Willibrord: Een missionaris uit Engeland.
Engeland was al vroeg gekerstend op initiatief van paus Gregorius de Grote (590-604).
In 690 begon hij het christelijke geloof onder de Friezen te verkondigen. Deze verzette zich daar fel tegen, want de Franken kregen ook meer invloed in het gebied.

https://schooltv.nl/files/Infoblok/Voortgezet_onderwijs/Geschiedenis/W_EW_Willibrord.pdf
https://www.entoen.nu/nl/willibrord

Bonifatius
Bonifatius kwam ook uit Engeland. Hij zette het missiewerk in 716 voort. Hij probeerde ook de Friezen te bekeren. Echter werd hij in 654 vermoord in Dokkum.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bonifatius_(heilige)
https://historiek.net/heilige-bonifatius-in-754-vermoord-bij-dokkum/63469/

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Video

Slide 18 - Video

Slide 19 - Video

Staatsinrichting - Kerk en Staat
De Frankische heersers hadden een goede band met de kerk (ook met de paus):
  1. De paus stuurde missionarissen> werden beschermd door de Frankische heersers. 
  2. De Karolingen hielpen de paus tegen zijn vijanden
  3. De koningen maakten gebruik van de diensten van geestelijken
  4. Paus erkende de vorsten als beloning voor hun steun
= Geen scheiding tussen kerk en staat!

Nu: de regering bemoeit zich niet met het geloof van mensen en de leiders van de kerk hebben geen taak binnen het bestuur van het land. 
= Scheiding tussen kerk en staat  (pas 18e eeuw, begon al wel in de late Middeleeuwen)

Slide 20 - Slide

Wie ben ik?
A
Willibrord
B
Bonifatius

Slide 21 - Quiz

Was aartsbisschop van Friesland
A
Willibrord
B
Bonifatius

Slide 22 - Quiz

Willibrord is een priester uit
A
Engeland
B
Rome
C
Friesland
D
Aken

Slide 23 - Quiz

Welk volk heeft Willibrord geholpen?
A
Friezen
B
Romeinen
C
Franken
D
Grieken

Slide 24 - Quiz

Frankische soldaten beschermden Willibrord en Bonifatius.
A
waar
B
niet waar

Slide 25 - Quiz

Waarom was het belangrijk dat de kerkvaders dit deden?

Slide 26 - Open question

De geestelijken
De edelen
De boeren

Slide 27 - Drag question

Wanneer is de kerstening zo goed als voltooid?
A
800
B
900
C
1000
D
1100

Slide 28 - Quiz

Wat betekend het begrip: Kerstening?

Slide 29 - Open question

Opdrachten 4.3
Maak opdracht 1 t/m 12

Schrijf de antwoorden in je schrift of type ze in Word en lever deze in via Magister > ELO > Opdrachten

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Video

Maak een samenvatting van de paragraaf.

Slide 32 - Open question

Herhalen leerdoelen
Deelvraag: Hoe verspreidde het christendom zich over Europa?

Waarom  was het werk van de kerkvaders zo belangrijk?
 Wat hielden de taken van de monniken en nonnen in?
Waarom kregen de kloosters veel macht?
Wat houdt kerstening in?
Hoe is de kerstening van de Friezen en de Saksen verlopen?
Leg het verschil in staatsinrichting van de Middeleeuwen en nu uit.

Slide 33 - Slide

Deelvraag: Hoe verspreidde het christendom zich over Europa?

Slide 34 - Open question

Slide 35 - Video

Slide 36 - Video