H4-T6-BS6

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 6

Bs 6: Sociaal gedrag

Leerdoelen BS6

1. Je kunt de functie van verschillende vormen van sociaal gedrag uitleggen en het verband aangeven met overlevingskansen

Gedrag van soortgenoten ten opzichte van elkaar.

Sociaal gedrag

Bij sociaal gedrag wordt de prikkel signaal genoemd.

Signalen dienen voor informatieoverdracht (communiceren)

• Zelfde soort
• Juiste geslacht
• Brengt geslachten bij elkaar in vruchtbare periode
• Verlaagt agressie
• Maakt keuze mogelijk

Balts

• Verdediging van een gebied dat (relatief) uitsluitend door een dier of een groep dieren wordt bewoond.
• Beschutting
• Voedsel
• Balts en paring
• Nest maken
• Behuizing maken

Territoriumgedrag

• Ambivalent gedrag: gedrag dat is opgebouwd uit 2 of meer gedragssystemen

• Overspronggedrag: niet relevant lijkend gedrag

• Omgericht gedrag: agressie wordt niet op tegenstander, maar op surrogaat object gericht. 

Conflictgedrag

Dominantie/hierarchie/ pikorde

• De sociale rang van elk lid in sociale groep

        -Meestal rechtlijnige hierarchie

• Bepaalt het recht van elk dier op voedsel

Statenvormende insecten

• De ultieme samenwerking

     -Mieren

     - bijen

     - wespen

     - Termieten

Met zeer sterke taakverdeling

sociaal gedrag

• Gedrag van soortgenoten tegen elkaar
• Signalen

Hiertoe behoren o.a:

- Rangorde

- Taakverdeling

- Voortplantingsgedrag

    Balts en paring, geritualiseerd gedrag

- Territoriumgedrag (in vogels)

Hoe wordt gedrag bepaald.

Gedrag wordt bepaald door:

• Erfelijke factoren (genen). Gedrag dat al bij pasgeboren jongen waarneembaar is, wordt grotendeels bepaald door erfelijke factoren.
bijv.: de zuigreflex van baby's. 
• Leerprocessen.

Handige link: https://www.meneerspoor.nl/gedrag.html